Οι μεγάλοι ηγέτες και η σημασία των θεσμών
Μία κοινότυπη διαπίστωση, είναι ότι η εποχή μας στερείται ηγετών. Τόσο στον ελληνικό κόσμο, όσο και διεθνώς, το «άστρο» ηγετών, ανεξαρτήτως πολιτικής προέλευσης, όπως ο Κολ, ο Μιτεράν, η Θάτσερ, ο Γκονζάλεζ, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο Ανδρέας Παπανδρέου, εξακολουθεί να φωτίζει τις καρδιές ανθρώπων των γενιών προ του διαδικτύου. Για τους λεγόμενους millennials, δηλαδή για τους νέους που δεν έχουν γνωρίσει τον κόσμο χωρίς διαδίκτυο και κινητό, τα ονόματα αυτά είναι άγνωστα. Ακούνε όμως τους παλαιότερους να νοσταλγούν έναν κόσμο που μοιάζει καλύτερος χάρη στο «μαγικό» άγγιγμα πολιτικών ηγητόρων.
Συμπέρασμα: το σήμερα, και πολύ περισσότερο το μέλλον, μοιάζει ζοφερό χωρίς ηγέτες ανάλογου διαμετρήματος. Η βαρύγδουπη διαπίστωση είναι ότι «η απουσία ηγετών δεν επιτρέπει την αποτελεσματική διαχείριση της κρίσης και του μέλλοντος». Πρόκειται για μια διαπίστωση που «καίει» τον δημόσιο διάλογο, θρέφει τον λαϊκισμό και επιβεβαιώνει τον οχετό των fake news.
Ο κόσμος μας, λίγο πριν την αυγή του 2019, είναι πολύ καλύτερος σε σχέση με τις δεκαετίες του 1980 και του 1990, τις τελευταίες δεκαετίες που έλαμψαν ηγέτες. Είναι δύσκολος (αλήθεια, ποια εποχή ήταν εύκολη;), αλλά γεμάτος ευκαιρίες που γεννά η τεχνολογία και η άνευ προηγουμένου πρόοδος της επιστήμης. Δεν έχουμε «ηγέτες», αλλά μέσα από την κρίση του 2008 και την ευρωκρίση του 2012 έχουμε αποκτήσει ισχυρότερους θεσμούς διακυβέρνησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η χαμηλού, για κάποιους, επιπέδου ηγεσία της ΕΕ έσωσε το καράβι και άλλαξε τους κανόνες. Οι τραπεζίτες δεν μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν και ισχυρές χώρες, όπως η Ιταλία, δεν μπορούν να λειτουργούν σε βάρος των υπόλοιπων κρατών μελών της Ένωσης.
Η κατάλληλη ηγεσία είναι απαραίτητη, αλλά πολύ περισσότερο χρειαζόμαστε αξιόπιστους θεσμούς που θα λειτουργούν με επαγγελματισμό, θα προάγουν την ποιότητα της δημοκρατίας και θα ενισχύουν την εμπιστοσύνη των πολιτών στην πολιτική και τους πολιτικούς.
*Ο Γιάννης Σεϊτανίδης είναι αρχισυντάκης οικονομικού ρεπορτάζ της κυπριακής εφημερίδας «Πολίτης».