2009-2018: Η ανώμαλη προσγείωση των τραπεζών
Μείωση θέσεων εργασίας κατά 26.000 άτομα, «λουκέτο» σε 2.100 καταστήματα, «βύθιση» των καταθέσεων κατά 100 δισ. ευρώ και μεγάλη μείωση του ενεργητικού των τραπεζών κατά 204 δισ. ευρώ είναι ο θλιβερός απολογισμός της κρίσης για το τραπεζικό σύστημα.
Εν πολλοίς οι τράπεζες, από πλευράς μεγέθους, έμειναν μισές, σε σχέση με τα προ κρίσεως επίπεδα, ενώ υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν το μεγαλύτερο μέρος των επενδύσεων που είχαν πραγματοποιήσει στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Περισσότερες από 10 τράπεζες διέκοψαν τη λειτουργία τους. Για την ακρίβεια διασπάστηκαν σε «καλό» (καταθέσεις και εξυπηρετούμενα δάνεια) και «κακό» (μη εξυπηρετούμενα δάνεια) κομμάτι και το «καλό» απορροφήθηκε από κάποια συστημική τράπεζα ενώ το «κακό» τέθηκε σε καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης.
Πριν την κρίση λειτουργούσαν στη χώρα πάνω από 20 τράπεζες ενώ σήμερα ο αριθμός τους έχει μειωθεί 7 (Εθνική Τράπεζα, Τράπεζα Πειραιώς, Alpha Bank, Eurobank, Attica Bank, HSBC Bank και Πανελλήνια τράπεζα). Από τον εγχώριο τραπεζικό χάρτη έχουν «σβήσει» ιστορικά τραπεζικά ιδρύματα όπως η Αγροτική Τράπεζα, η Εμπορική Τράπεζα, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο και η Γενική Τράπεζα καθώς και το σύνολο των τραπεζών που δημιουργήθηκαν, τόσο εύκολα, στις ημέρες τις ευφορίας (Proton Bank, Probank, FBBank, Aspis Bank κ.α.). Παράλληλα από την χώρα αποχώρησε η αμερικανική Citibank, μετά από πολλές δεκαετίας παρουσίας, οι γαλλικές Credit Agricole και η Societe Generale που είχαν αποκτήσει την Εμπορική και Γενική αντίστοιχα, η πορτογαλική Millennium, και οι τρεις κυπριακές τράπεζες που είχαν επεκταθεί στην Ελλάδα (Τράπεζα Κύπρου, Ελληνική Τράπεζα και Λαϊκή, η οποία είχε συγχωνευθεί με τον όμιλο Marfin). Επίσης σε εκκαθάριση τέθηκαν πολλές συνεταιριστικές τράπεζες.
Πλέον οι τέσσερις συστημικές τράπεζες -Εθνική, Alpha, Πειραιώς και Eurobank- ελέγχουν το 95% της ελληνικής αγοράς. Οι μόνες μη συστημικές τράπεζες είναι η Attica Bank και η Παγκρήτια Τράπεζα καθώς και εννέα συνεταιριστικές και πέντε πιστωτικοί συνεταιρισμοί.
Η δραματική συρρίκνωση των τραπεζών στην κρίση
Η επόμενη ημέρα
Αν και οι συνθήκες για το τραπεζικό σύστημα και την οικονομία έχουν βελτιωθεί σημαντικά, το 2018 σημειώθηκε ρεκόρ μείωσης μη εξυπηρετούμενων δανείων και σημαντική ενίσχυση ρευστότητας, ωστόσο οι προκλήσεις παραμένουν. Εκτός της οριστικής αντιμετώπισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, αλλά και τις ενίσχυσης των πηγών εσόδων οι τράπεζες πρέπει να προχωρήσουν στην αναδιάρθρωση του μοντέλου λειτουργίας σύμφωνα με τα νέα δεδομένα που δημιουργεί η τεχνολογική επανάσταση. Με το σύνολο σχεδόν των συναλλαγών να μπορούν να γίνουν πλέον από το κινητό οι τράπεζες πρέπει να πραγματοποιήσουν μεγάλες επενδύσεις στην τεχνολογία ενώ θα πρέπει να περιορίσουν ακόμα περισσότερο το δίκτυο καταστημάτων και το προσωπικό.
Ωστόσο με την οικονομία να έχει σταθεροποιηθεί και να έχει εισέλθει σε τροχιά ανάκαμψης και το ζήτημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων να έχει μπει σε μια σειρά (με ορατό το ενδεχόμενο σημαντικής επιτάχυνσης του χρονοδιαγράμματος μείωσής τους μέσω των σχεδίων του ΤΧΣ και της ΤτΕ), οι διοικήσεις έχουν πολλές περισσότερες δυνατότητες να προχωρήσουν στην οργανωμένη αντιμετώπιση των προκλήσεων της τεχνολογίας. Η βελτίωση της οικονομίας ενθαρρύνει και νέες προσπάθειες: το 2018 σημειώθηκε σημαντική κινητικότητα στην τραπεζική αγορά με την δημιουργία της Praxia Bank, η οποία φιλοδοξεί να αναπτύξει ένα εναλλακτικό μοντέλο λειτουργίας με έμφαση την τεχνολογία, ενώ η οικογένεια Βαρδινογιάννη απέκτησε τον έλεγχο της Επενδυτικής Τράπεζας Ελλάδος.