Επενδύσεις ύψους 2,5 δισ. ευρώ θα πρέπει να υλοποιηθούν την επόμενη δεκαετία σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών του τεχνικού κλάδου για να αλλάξει η ζοφερή κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα, η οποία παραμένει μαζί με τη Μάλτα ουραγός στη διαχείριση απορριμμάτων, δεδομένου ότι το 80% των σκουπιδιών καταλήγει σε χωματερές και μόλις το 20% ανακυκλώνεται.
Το ποσοστό αυτό απέχει πολύ από τον στόχο της ανακύκλωσης του 50% των δημοτικών απορριμμάτων που έχει τεθεί από την ΕΕ για το 2020 και για τον οποίο η Ελλάδα έχει λάβει παράταση πέντε ετών (έως το 2025) προκειμένου να τον πετύχει.
Η συμμόρφωση με τις ευρωπαϊκές οδηγίες αποτελεί εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση παρά την παράταση και για το λόγο αυτό η κυβέρνηση έχει ήδη ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση για την εξασφάλιση νέας παράτασης, όπως αποκάλυψε ο γενικός γραμματέας συντονισμού διαχείρισης αποβλήτων του υπουργείου Ενέργειας, Μανώλης Γραφάκος.
Σχεδιασμός με ρεαλιστικούς στόχους
Μιλώντας σε συνέδριο που διοργάνωσε το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας για τα απόβλητα, ο κ. Γραφάκος τόνισε ότι εντός του πρώτου εξαμήνου του 2020 θα έχει ολοκληρωθεί η αναθεώρηση του εθνικού σχεδιασμού με ρεαλιστικούς στόχους, ενώ πρόσθεσε ότι για να μειωθεί δραστικά η ταφή απορριμμάτων πρέπει να αυξηθεί η παραγωγή ενέργειας από σκουπίδια.
Σύμφωνα με το γενικό γραμματέα διαχείρισης αποβλήτων, ο στόχος του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι να δημιουργηθούν προϋποθέσεις για αύξηση των ποσοστών ανάκτησης στην πηγή, μέσα από διεύρυνση της ανακύκλωσης και της ανάπτυξης δικτύου καφέ κάδων σε επίπεδο ΟΤΑ για τα οργανικά απορρίμματα, προκειμένου το ποσοστό ανακύκλωσης να ανέλθει σε 30% την επόμενη τετραετία.
Όπως ανέφερε οκτώ μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων είναι υπό κατασκευή, 12 βρίσκονται σε δημοπράτηση και άλλες 40 σε φάση μελετών, ενώ προανήγγειλε την εκπόνηση νέου πλαισίου για τη δημοπράτηση και την αδειοδότηση μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων.
Πάνω από 15.000 νέες θέσεις εργασίας
Την εκτίμηση ότι οι επενδύσεις στα απορρίμματα μπορούν να δημιουργήσουν περισσότερες από 15.000 νέες θέσεις εργασίας, εξέφρασε ο γενικός διευθυντής της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, Γιώργος Αγραφιώτης.
Σύμφωνα με τον κ. Αγραφιώτη, οι επενδύσεις αυτές πρέπει να γίνουν με συμπράξεις δημόσιου ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ), δεδομένου πως δεν υπάρχουν επαρκείς διαθέσιμοι πόροι για να υλοποιηθούν ως δημόσια έργα.
«Τα ΣΔΙΤ κατοχυρώνουν όρους διαφάνειας, βάζουν υψηλούς ποιοτικούς στόχους και για τα επόμενα 25 χρόνια μπορούν να λειτουργούν με αξιοπιστία» τόνισε ο κ. Αγραφιώτης ο οποίος πρόσθεσε ότι θα πρέπει να αλλάξει το πλαίσιο των συμβάσεων ΣΔΙΤ και να υπάρξει αποτελεσματικότερη παρακολούθηση της υλοποίησής τους από το κράτος.
Ο γενικός διευθυντής της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή αναφέρθηκε και στην ανάγκη να αυξηθεί η παραγωγή ενέργειας από την επεξεργασία απορριμμάτων, ενώ εκτίμησε ότι μέσα στους πρώτους μήνες του 2020 θα ξεκινήσουν τα έργα για την κατασκευή τριών μονάδων επεξεργασίας και δύο σταθμών μεταφόρτωσης απορριμμάτων στην Πελοπόννησο, με συνολικό κόστος 161 εκατομμυρίων ευρώ.
Από το βήμα του ίδιου συνεδρίου, ο γενικός διευθυντής της Ιntrakat, Χαράλαμπος Καλλής, ανέφερε ότι είναι επιβεβλημένη η αναθεώρηση του εθνικού σχεδιασμού διαχείρισης αποβλήτων και η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών που θα επιτρέψουν την αξιοποίηση αποβλήτων για παραγωγή ενέργειας ή κομποστοποίηση, προκειμένου να αλλάξει η απογοητευτική εικόνα που παρουσιάζει η χώρα.
Ο κ. Καλλής επισήμανε ότι από τους περίπου 5,4 εκατομμύρια τόνους απορριμμάτων που παράγονται κάθε χρόνο, μόλις 288.000 τόνοι καταλήγουν στις μονάδες επεξεργασίας που κατασκευάστηκαν με ΣΔΙΤ.
Όπως είπε, η προηγούμενη κυβέρνηση επέλεξε να ανατρέψει το σχεδιασμό που είχε εκπονηθεί το 2014 και ο οποίος προέβλεπε την υλοποίηση 14 έργων ΣΔΙΤ, τα οποία είχαν ικανοποιητικό βαθμό ωριμότητας. Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση της Αττικής στην οποία παράγονται περίπου 1,8 εκατομμύρια τόνοι σκουπιδιών, ωστόσο δεν έχει προχωρήσει κανένα μεγάλο έργο την τελευταία πενταετία εκτός από το ΧΥΤΥ στο Γραμματικό.
Σύμφωνα με τον κ. Καλλή, ακόμα και όταν τελειώσουν τα τέσσερα άλλα έργα που προωθούνται με ΣΔΙΤ στην περιφέρεια Πελοποννήσου και την Ηλεία, καθώς και άλλα δύο υπό εκτέλεση δημόσια έργα θα πηγαίνουν σε μονάδες επεξεργασίας μόλις 800.000 τόνοι.
Χρειάζεται ένα θαύμα στην ανακύκλωση
Την εκτίμησή του ότι η επίτευξη του στόχου για την ανακύκλωση αποτελεί εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση, εξέφρασε ο διευθύνων σύμβουλος της Μεσόγειος Α.Ε., Διονύσης Γεωργόπουλος.
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά «χρειαζόμαστε ένα θαύμα στην ανακύκλωση ώστε να πετύχουμε τους ευρωπαϊκούς στόχους». Πρόσθεσε ότι πρέπει να θεσπιστούν κίνητρα και πολιτικές όπως ο «φόρος ταφής» με τον οποίο θα επιβαρύνονται οι δήμοι για κάθε τόνο απορριμμάτων που καταλήγει σε χωματερή. Πρόκειται για φόρο που προβλέπεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο εδώ και αρκετά έτη, αλλά ουδέποτε εφαρμόστηκε στην Ελλάδα.
Οι εκπρόσωποι των κατασκευαστικών εταιρειών συμφώνησαν ότι θα πρέπει να εξεταστεί σοβαρά η μέθοδος της καύσης του υπολείμματος των απορριμμάτων για την ενεργειακή αξιοποίησή τους, δεδομένου ότι οι περίπου 2,5 εκατομμύρια τόνοι σκουπιδιών που παράγονται τώρα στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα, αναμένεται να αυξηθούν.
