Επιχείρηση επανεκκίνησης «στοιχειωμένων» οδικών έργων
Στις αρχές του 2019 αναμένεται να ξεκινήσουν ξανά τα έργα για την κατασκευή του αυτοκινητόδρομου Κεντρικής Ελλάδας (Ε65), μετά από σχεδόν 10 χρόνια στασιμότητας και προβλημάτων.
Ο αυτοκινητόδρομος, συνολικού μήκους 192 χιλιομέτρων, θα συνδέει την Εθνική Οδό Αθηνών – Θεσσαλονίκης, στο ύψος των Θερμοπυλών, με την Εγνατία Οδό.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την επανεκκίνηση των έργων στον αυτοκινητόδρομο, ο οποίος είναι ο μοναδικός από τα πέντε μεγάλα έργα παραχώρησης που δεν έχει ολοκληρωθεί, είναι η τροποποίηση από τη Βουλή της αρχικής σύμβασης παραχώρησης του 2007.
Για το σκοπό αυτό, το υπουργείο Υποδομών κατέθεσε στη Βουλή σχέδιο νόμου, το οποίο θα συζητηθεί την Τετάρτη στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου. Όταν ψηφιστεί και δημοσιευθεί σε ΦΕΚ, θα μπορούν να ξεκινήσουν τα έργα.
Η νομοθετική πρωτοβουλία προβλέπει την έναρξη των έργων στο νότιο τμήμα του E 65, από τη Λαμία έως τον ανισόπεδο κόμβο Ξυνιάδας, μήκους 32,2 χιλιομέτρων.
Το κόστος του έργου είναι ιδιαίτερα υψηλό για το μήκος του, δεδομένου πως θα κοστίσει 305 εκατομμύρια ευρώ και θα χρηματοδοτηθεί από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Το υψηλό κόστος οφείλεται στο γεγονός πως θα πρέπει να κατασκευαστεί μία δίδυμη σήραγγα μήκους 3 χιλιομέτρων στο όρος Όθρυς, αλλά και επτά γέφυρες διπλής κατεύθυνσης. Η μεγαλύτερη από αυτές θα έχει μήκος 310 μέτρων, ενώ τρεις ακόμα θα υπερβαίνουν τα 100 μέτρα. Στο τμήμα των 32 χιλιομέτρων θα λειτουργήσει ένας μετωπικός σταθμός διοδίων, κοντά στο Λιανοκλάδι.
Το χρονοδιάγραμμα προβλέπει πως το νότιο τμήμα θα είναι έτοιμο μέσα σε τρία έτη από την έναρξη των εργασιών. Όταν ολοκληρωθεί, θα ενωθεί με το μεσαίο, από την Ξυνιάδα έως τα Τρίκαλα, μήκους 80 χιλιομέτρων, το οποίο ήδη λειτουργεί από τον περασμένο Δεκέμβριο.
Σε εκκρεμότητα εξακολουθεί να βρίσκεται η κατασκευή του βόρειου τμήματος του Ε65, το οποίο θα συνδέει τα Τρίκαλα με την Εγνατία Οδό, συνολικού μήκους 63 χιλιομέτρων.
Η χρηματοδότηση του βόρειου τμήματος δεν έχει εξασφαλιστεί ακόμα, παρά τις πολύμηνες διαπραγματεύσεις μεταξύ του υπουργείου Υποδομών και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.
Η κατασκευή των 63 χιλιομέτρων από τα Τρίκαλα έως την Εγνατία Οδό θα κοστίσει περίπου 450 εκατομμύρια ευρώ.
Το έργο του Ε65 ξεκίνησε το Μάιο του 2007 με την κύρωση της σύμβασης παραχώρησης από τη Βουλή. Οι συμβάσεις αυτές για την κατασκευή των πέντε οδικών έργων παραχώρησης εκπονήθηκαν όταν υπουργός ΠΕΧΩΔΕ ήταν ο Γιώργος Σουφλιάς.
Το 2010 τα έργα παραχώρησης βρέθηκαν σε τέλμα, λόγω της οικονομικής κρίσης, η οποία οδήγησε σε κατάρρευση των προβλέψεων για τους κυκλοφοριακούς φόρτους.
Το αποτέλεσμα ήταν να διακοπεί η χρηματοδότηση των έργων από τις τράπεζες, γεγονός που οδήγησε αναπόφευκτα το 2011 στη διακοπή τους. Στο πλαίσιο επανεκκίνησης των εργασιών, το Δημόσιο και ο παραχωρησιούχος, η Κεντρική Οδός Α.Ε., συμφώνησαν το 2013 να κατασκευαστεί μόνο το τμήμα Ξυνιάδα – Τρίκαλα και να αναβληθεί η κατασκευή των άλλων δύο τμημάτων.
Η συμφωνία του 2013 προέβλεπε επίσης πως το Δημόσιο θα χρηματοδοτήσει την κατασκευή των δύο αναβαλλόμενων τμημάτων υπό προϋποθέσεις.
Η βασικότερη εξ αυτών αφορούσε στην έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πως η αναβολή κατασκευής των δύο τμημάτων δεν συνιστούσε κρατική ενίσχυση προς τον παραχωρησιούχο. Το Δημόσιο επίσης, δεσμεύθηκε έναντι της Γενικής Διεύθυνσης Περιφερειακής και Αστικής Πολιτικής (DG Regio) να καταβάλλει κάθε προσπάθεια ώστε να διαθέσει κατά προτεραιότητα τα απαραίτητα κεφάλαια για την κατασκευή του έργου, δεδομένου πως ο Ε65 αποτελεί μέρος του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών.
Σε ό,τι αφορά το νότιο τμήμα, καταργείται οποιαδήποτε οικονομική στήριξη του Δημοσίου προς τον παραχωρησιούχο σε σχέση με τη λειτουργία του τμήματος, ακόμα και στην περίπτωση που τα έσοδα του συγκεκριμένου τμήματος δεν επαρκούν για την κάλυψη των λειτουργικών δαπανών αυτού.
Σε περίπτωση που τα έσοδα του νότιου τμήματος υπερβαίνουν τις δαπάνες λειτουργίας και συντήρησής του, η διαφορά καταβάλλεται στο Δημόσιο κάθε πέντε έτη. Εάν τα έσοδα του τμήματος δεν επαρκούν για την κάλυψη των δαπανών αυτών, τότε ο παραχωρησιούχος είναι υποχρεωμένος να καλύψει το έλλειμμα με δικούς του πόρους, χωρίς να μπορεί να χρησιμοποιήσει έσοδα προερχόμενα από την εκμετάλλευση του μεσαίου τμήματος, Ξυνιάδα – Τρίκαλα.
Η κατασκευή του τμήματος Λαμία – Ξυνιάδα, θα δημιουργήσει 1.000 άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας και θα βγάλει από την απομόνωση ένα μεγάλο κομμάτι της κεντρικής Ελλάδας.
Ο παραχωρησιούχος Κεντρική Οδός Α.Ε. είναι θυγατρική εταιρεία του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ο οποίος αύξησε τη συμμετοχή του από το 33,3% στο 100% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας αλλά και της Νέα Οδός Α.Ε., έναντι 145 εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία θα καταβληθούν σταδιακά έως το 2028.