RCEΡ: Η σημασία της τεράστιας εμπορικής συμφωνίας Ασίας - Ειρηνικού

Αν και η Ινδία αποσύρθηκε την τελευταία στιγμή, η Κίνα και άλλες 14 χώρες κατέληξαν χθες στην Μπανγκόκ στα σχέδια για την Περιφερειακή Ολοκληρωμένη Οικονομική Εταιρική Σχέση (Regional Comprehensive Economic Partnership, RCEP), που θα μπορούσε να αποτελέσει τη μεγαλύτερη εμπορική συμφωνία του κόσμου.

Στόχος είναι η συμφωνία να υπογραφεί τον επόμενο χρόνο προκειμένου να αρχίσουν να αίρονται οι περιορισμοί στο εμπόριο μεταξύ των μελών, στα οποία περιλαμβάνονται οι 10 χώρες του Συνδέσμου Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN), η Κίνα, Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία.

Οι 15 αυτές χώρες κατέληξαν στους όρους για την εμπορική συμφωνία, αλλά η Ινδία αποσύρθηκε την ύστατη στιγμή υποστηρίζοντας ότι το σύμφωνο αυτό θα πλήξει τους αγρότες, τις επιχειρήσεις, τους εργαζομένους και τους καταναλωτές της.

«Στο πλαίσιο ενός ταχέως μεταβαλλόμενου διεθνούς περιβάλλοντος, η ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων της RCEP θα δείξει την συλλογική μας δέσμευση σε ένα περιβάλλον ανοικτού εμπορίου και επενδύσεων σε όλη την περιοχή», ανέφεραν σε ανακοίνωση οι χώρες που συμμετέχουν στην RCEP.

Δεν έχουν ακόμα γίνει γνωστές συγκεκριμένες λεπτομέρειες, αλλά προοδευτικά θα μειώσει τους δασμούς σε πολλές περιοχές.

Οι υποστηρικτές της λένε ότι αυτό που είναι εξίσου σημαντικό είναι πως θα επιτρέψει σε εταιρίες να εξάγουν το ίδιο προϊόν οπουδήποτε εντός του ίδιου μπλοκ χωρίς να πρέπει να πληρούν ξεχωριστές προδιαγραφές και να συμπληρώνουν ξεχωριστά έγγραφα για κάθε χώρα.

«Για έναν παραγωγό προϊόντων, είναι τεράστια υπόθεση», δήλωσε η Ντέμπορα Ελμς από το Ασιατικό Κέντρο Εμπορίου.

Παράλληλα δίνει κίνητρα σε εταιρίες να δημιουργήσουν εφοδιαστικές αλυσίδες εντός της περιοχής αυτής ακόμα και αν εξάγουν σε χώρες έξω από αυτή. Η συμφωνία αφορά επίσης τις υπηρεσίες και την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας.

Η RCEP δεν θεωρείται μια εμπορική συμφωνία «υψηλής ποιότητας» όπως η Ολοκληρωμένη και Προοδευτική Συμφωνία για τη Σύμπραξη χωρών του Ειρηνικού (CPTPP), μεταξύ 11 χωρών της περιοχής Ασίας-Ειρηνικού, καθώς δεν καλύπτει τόσους πολλούς τομείς ούτε προβλέπει τον ίδιο βαθμό εναρμονισμού. Οι δασμοί συμφωνούνται μεταξύ των χωρών αντί οριζοντίως ενώ για κάποιες χώρες δεν θα αναφερθούν ευαίσθητα θέματα όπως η γεωργία.

Ακόμα και μετά την υπογραφή της, θα χρειαστούν μήνες για να αρχίσει να τίθεται σε ισχύ και χρόνια για να ολοκληρωθεί η εφαρμογή της. Σύμφωνα με οικονομολόγους, η περιπλοκότητά της καθιστά δύσκολες τους ακριβείς υπολογισμούς.

Οι 15 χώρες που συμμετέχουν αντιστοιχούν περίπου στο ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού (θα ήταν σχεδόν το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού εάν συμμετείχε η Ινδία) και στο ένα τρίτο του παγκόσμιου ΑΕΠ.

Η Ινδία μπορεί να γίνει μέλος σε μεταγενέστερη φάση. Ωστόσο ο πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι εκφράστηκε με σαφήνεια σε ό,τι αφορά την απόρριψη των όρων που άλλα μέλη συμφώνησαν.

«Εάν η αποχώρηση της Ινδίας μειώνει την αξία της συμφωνίας, αίρει επίσης το μεγαλύτερο μεμονωμένο εμπόδιο για την ολοκλήρωσή της», δήλωσε ο Άντονι Νέλσον από την εταιρία συμβούλων Albright Stonebridge.

Η μεγαλύτερη ανησυχία της Ινδίας είναι ότι θα υπάρξει ένα κύμα φθηνών προϊόντων από την Κίνα και αλλού. Για άλλες χώρες, η απώλεια της Ινδίας σημαίνει ότι δεν θα έχουν πρόσβαση σε μια αγορά που θεωρείται δύσκολη για να μπει κανείς, αλλά επίσης δεν θα έχουν τη δυνατότητα να συμπεριλάβουν την Ινδία τόσο εύκολα στις εφοδιαστικές αλυσίδες.

Οι υποστηρικτές της συμφωνίας ισχυρίζονται ότι η Ινδία θα χάσει επενδύσεις ενώ οι καταναλωτές της θα καταβάλουν περισσότερα από όσα πρέπει. Οι χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας θεωρούν επίσης την Ινδία αντίβαρο στη διευρυνόμενη κυριαρχία της Κίνας.

«Είναι μια χαμένη ευκαιρία για την Ινδία», δήλωσε η Παβίντα Πανανόντ από το Πανεπιστήμιο Thammasat της Μπανγκόκ.

Η επίτευξη και μόνο της συμφωνίας --ακόμα και χωρίς την Ινδία-- είναι μια ώθηση για πολυμερείς εμπορικές συμφωνίες έναντι των διμερών, τις οποίες προτιμά ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ.

Ο εμπορικός πόλεμος του Τραμπ απέναντι στην Κίνα έδωσε επιπλέον ώθηση για να προχωρήσει η RCEP, για την οποία είχαν γίνει μικρά μόνο βήματα από το 2012.

Σε μια περίοδο αυξανόμενων ανησυχιών για την ισχύ της Κίνας, η συμφωνία παγιώνει τη θέση της χώρας αυτής ως οικονομικού εταίρου με την Ανατολική και τη Νοτιοανατολική Ασία. Της δίνει επίσης τη δυνατότητα να έχει καλύτερη θέση προκειμένου να διαμορφώσει τους εμπορικούς κανόνες της περιοχής.

Ένας γεγονός που είχε επίσης ιδιαίτερο συμβολισμό σε ό,τι αφορά την άνοδο της Κίνας σε βάρος των ΗΠΑ ήταν ότι η συμφωνία επιτεύχθηκε παράλληλα με τη σύνοδο του ASEAN, στην οποία ο η κυβέρνηση του Τραμπ έστειλε πιο χαμηλόβαθμους αξιωματούχους σε σχέση με τις άλλες χώρες.