Το πρώτο αντίτυπο του βιβλίου «Από την πλευρά του Σουάν», του πρώτου μέρους του εμβληματικού «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο» του Μαρσέλ Προυστ, πουλήθηκε σε δημοπρασία σήμερα έναντι 1,51 εκατομμυρίου ευρώ, ποσό που αποτελεί ρεκόρ όλων των εποχών για γαλλικό βιβλίο.
Το σπάνιο αντίτυπο, που φέρει τον αριθμό 1, το είχε δωρίσει ο ίδιος ο Προυστ στον στενό φίλο του, ζωγράφο και συγγραφέα Λουσιάν Ντοντέ στα τέλη του 1913. Προερχόταν από τη βιβλιοθήκη του επιχειρηματία και συλλέκτη Πιερ Μπερζέ και είχε εκτιμηθεί μεταξύ 600-800.000 ευρώ.
Το προηγούμενο ρεκόρ για γαλλικό βιβλίο το κατείχε από το 2009 ένα αντίτυπο της ποιητικής συλλογής «Άνθη του Κακού» του Μποντλέρ, που είχε πουληθεί τότε έναντι 775.000 ευρώ.
Το αντίτυπο του «Από την πλευρά του Σουάν» συνοδεύεται από μια χειρόγραφη αφιέρωση του Προυστ στον Λουσιάν Ντοντέ. «Αγαπημένε μικρέ μου, απουσιάζετε από αυτό το βιβλίο: βρίσκεστε υπερβολικά στην καρδιά μου για να μπορέσω ποτέ να σας απεικονίσω αντικειμενικά, δεν θα γίνεται ποτέ ένας "χαρακτήρας έργου", είστε το καλύτερο κομμάτι του συγγραφέα» γράφει στην αφιέρωσή του ο Προυστ.
«Η ιστορία αυτής της αφιέρωσης είναι ένα μυθιστόρημα μέσα στο μυθιστόρημα", σχολίασε ο Μπενούά Φορζό. Μετά τον θάνατο του Προυστ, τον Νοέμβριο του 1922, ο Ντοντέ έδωσε το πολύτιμο αντίτυπο αλλά κράτησε τη χειρόγραφη αφιέρωση.
Το 1946 ο Ντοντέ παραχώρησε στον γιατρό του, τον Μισέλ Μποντουέλ, το χειρόγραφο αυτό καθώς και άλλες επιστολές του Προυστ. Για την υπόλοιπη ζωή του, ο γιατρός αναζητούσε μάταια το πρώτο αντίτυπο του βιβλίου για να "βάλει στη θέση της" την αφιέρωση που έλειπε.
Ο Πιερ Μπερζέ ήταν τελικά εκείνος που τα ένωσε, αγοράζοντας πρώτα το αντίτυπο, σε δημοπρασία το 2013 και κατόπιν την αφιέρωση, από τον γιο του Μποντουέλ.
Συνολικά, από την πώληση των βιβλίων που ανήκαν στον Πιερ Μπερζέ, την τέταρτη κατά σειρά, συγκεντρώθηκε το ποσό των 8,1 εκατομμυρίων ευρώ.
Εκτός από το «Από την πλευρά του Σουάν», ένα αντίτυπο της πρώτης έκδοσης των «Δοκιμίων» του Μονταίνιου πουλήθηκε για 682.000 ευρώ. Οι «Βίοι Παράλληλοι» του Πλουτάρχου σε μια από τις πρώτες μεταφράσεις τους στα γαλλικά πουλήθηκαν για 671.780 ευρώ. Το βιβλίο αυτό, τυπωμένο σε περγαμηνή και με 54 ολοσέλιδα σχέδια, είχε εκτιμηθεί στα 400-600.000 ευρώ.
Το βιβλίο του Γερμανού γιατρού και βοτανολόγου Λέοναρντ Φουξ, De historia stirpium (Περί της ιστορίας των φυτών, 1542), πουλήθηκε για 425.000 ευρώ. Το βοτανολόγιο αυτό είναι εικονογραφημένο με 512 χρωματιστές ξυλογκραβούρες.
Το χειρόγραφο των Pompes Funebres («Επικήδειες πομπές»), το πιο σκανδαλώδες από τα έργα του Ζαν Ζενέ, πουλήθηκε έναντι 183.300 ευρώ ενώ το «Κεφάλαιο» του Καρλ Μαρξ στην πρώτη γαλλική μετάφρασή του έπιασε 164.288 ευρώ, τιμή σχεδόν τριπλάσια από την αρχική εκτίμηση (40-60.000 ευρώ).
Τα έσοδα από τις πωλήσεις των σπάνιων βιβλίων του Πιερ Μπερζέ θα διατεθούν για το Ιδρυμα Πιερ Μπερζέ/Ιβ Σεν Λοράν.
