Ο Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς Τιερί Μπρετόν σε ακρόαση στο γαλλικό κοινοβούλιο την Πέμπτη (1 Ιουνίου) επανέλαβε την έκκλησή του για ένα ευρύ Ευρωπαϊκό Ταμείο Κυριαρχίας που θα χρηματοδοτεί εταιρείες σε στρατηγικούς τομείς και θα βοηθά στην εξαγορά συγκεκριμένων εταιρειών «συστημικής σημασίας».
Η ιδέα ενός Ευρωπαϊκού Ταμείου Κυριαρχίας διατυπώθηκε για πρώτη φορά από την επικεφαλής της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης τον Σεπτέμβριο του 2022, στο πλαίσιο μιας απάντησης στον νόμο των ΗΠΑ για τη μείωση του πληθωρισμού (IRA).
Ο στόχος ενός τέτοιου ταμείου, σύμφωνα με ανακοίνωση της Επιτροπής που δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο, είναι να «διατηρήσει το ευρωπαϊκό πλεονέκτημα σε κρίσιμες και αναδυόμενες τεχνολογίες που σχετίζονται με την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση».
Το νέο ταμείο, οι διαπραγματεύσεις για το οποίο θα πρέπει να ξεκινήσουν παράλληλα με την αναθεώρηση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ) τον Ιούλιο, πρέπει να υπάρχει για να «στηρίζει εταιρείες σε στρατηγικούς τομείς, ιδίως στην υγεία και την ενέργεια», δήλωσε ο Μπρετόν στους Γάλλους βουλευτές.
Το πιο σημαντικό είναι ότι το ταμείο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την εξαγορά συγκεκριμένων εταιρειών που κατέχουν «στρατηγικούς, αν όχι συστημικούς, ρόλους κλειδιά» εντός των ευρωπαϊκών αλυσίδων αξίας.
Αυτή η αγοραστική δύναμη πυρός, τόνισε ο Μπρετόν, «λείπει» επί του παρόντος από την εργαλειοθήκη της ΕΕ και θα απέτρεπε τέτοιες εταιρείες να πέσουν «στα χέρια [άλλων], όπου δεν θα μπορούσαμε πλέον να παρέμβουμε».
Από τη δήλωσή του, ωστόσο, δεν είναι σαφές πώς και από ποιον θα χρησιμοποιηθεί αυτή η αγοραστική δύναμη πυρός.
«Σε αυτό το στάδιο, πρόκειται μόνο για προσωπικές σκέψεις», δήλωσε στη EURACTIV πηγή προσκείμενη στο θέμα.
Ο Μπρετόν ήταν πάντα ένθερμος υποστηρικτής ενός ταμείου. Τον Σεπτέμβριο του 2022, υποστήριξε ότι ένα τέτοιο χρηματοδοτικό εργαλείο θα έφερνε τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης «στο επόμενο επίπεδο».
Κατά την ακρόαση, είπε ακόμη ότι το μέσο αυτό είναι ένα μέσο για τη μείωση των διεθνών εξαρτήσεων και την τροφοδοσία της επαναβιομηχάνισης της Ευρώπης.
Η χρηματοδότηση παραμένει ασαφής
Η συζήτηση αυτή έχει ευρύτερες ρίζες στην ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής «βιομηχανικής κυριαρχίας», η οποία αποτελεί πλέον μέρος του DNA της ΕΕ, δήλωσε ο Μπρετόν.
Ως απάντηση τόσο στον IRA των ΗΠΑ όσο και στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ΕΕ έχει λάβει μέτρα για τη διασφάλιση κρίσιμων αλυσίδων αξίας και την επέκταση των βιομηχανικών δυνατοτήτων της ΕΕ. Αυτό αποσκοπεί κυρίως στην αύξηση της στήριξης των τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα μέσω της χαλάρωσης των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων.
Για να εξουδετερώσει τις στρεβλωτικές επιπτώσεις της αύξησης των εθνικών επιδοτήσεων, η Κομισιόν συζήτησε την ιδέα ενός Ευρωπαϊκού Ταμείου Κυριαρχίας, το οποίο θα βοηθήσει επίσης τα κράτη μέλη με περιορισμένη δημοσιονομική δύναμη πυρός να χρηματοδοτήσουν κρίσιμα έργα πράσινης μετάβασης.
Ωστόσο, το πώς θα χρηματοδοτηθεί αυτό το ταμείο παραμένει σε μεγάλο βαθμό στον αέρα. Μέχρι στιγμής, αξιωματούχοι και πολιτικοί ηγέτες προτείνουν ότι τα χρήματα θα μπορούσαν να προέλθουν από τους υπάρχοντες χρηματικούς πόρους του Next Generation EU (NGEU), ένα κοινό μέσο χρέους ύψους 800 δισεκατομμυρίων ευρώ που σχηματίστηκε για να στηρίξει την οικονομική ανάκαμψη μετά την πανδημία.
Μια άλλη επιλογή θα μπορούσε να περιλαμβάνει την αύξηση των ιδίων πόρων της ΕΕ. Υπάρχουν ήδη αρκετές προτάσεις στο τραπέζι για την αύξησή τους – κυρίως μέσω του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ, του μηχανισμού συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (CBAM) ή του νέου φόρου του ΟΟΣΑ που στοχεύει στα κέρδη των πολυεθνικών εταιρειών.
Όσον αφορά έναν νέο γύρο κοινού δανεισμού, ο ίδιος ο Μπρετόν απέκλεισε την επιλογή αυτή τον Μάρτιο, ενώ προηγουμένως είχε ταχθεί ανοιχτά υπέρ, όπως ανέφερε η EURACTIV.
«Βρισκόμαστε σε ένα πλαίσιο επείγοντος και θα είναι ευκολότερο να βρεθεί πολιτική συμφωνία στο πλαίσιο της αναθεώρησης του ΠΔΠ [Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο] παρά μέσω του κοινού δανεισμού», είχε δηλώσει τότε.
Πηγή: Euractiv
