Σύννεφα πάνω από το Νταβός για τις κεντρικές τράπεζες
Το θέμα των κεντρικών τραπεζών κυριαρχεί στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ που ξεκίνησε χθες τις εργασίες του στο Νταβός, το παγωμένο τουριστικό θέρετρο της Ελβετίας. Παρά το γεγονός ότι οι εκατοντάδες οικονομικοί παράγοντες που λαμβάνουν μέρος στο Νταβός εκφράζουν ανησυχίες για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας, οι ανησυχίες είναι πολύ πιο έντονες για την αντίδραση των κεντρικών τραπεζών στην παγκόσμια επιβράδυνση που φαίνεται να έρχεται.
«Αυτό που με τρομάζει περισσότερο μακροπρόθεσμα είναι ότι υπάρχουν όρια στην νομισματική πολιτική, η οποία είναι το πιο πολύτιμο εργαλείο μας», δήλωσε ο Ράι Ντάλιο, ο δισεκατομμυριούχος ιδρυτής του hedge fund, Bridgewater Associates.
Οι κεντρικές τράπεζες πήραν πρωτοφανή μέτρα για να αποφευχθεί η κατάρρευση των οικονομιών κατά τη διάρκεια της κρίσης του 2008. Μία δεκαετία μετά, οι κεντρικές τράπεζες προσπαθούν τώρα να αντιστρέψουν τις κινήσεις που ξεκίνησαν τότε, με αποτέλεσμα να υπάρχουν περιορισμοί στην ικανότητά τους να ανταποκριθούν σε νέα επιβράδυνση της οικονομίας. Τα επιτόκια βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, άρα οι τράπεζες δεν μπορούν να προχωρήσουν σε νέες μειώσεις, ενώ με την οικονομία να επιβραδύνεται δεν προλαβαίνουν να κάνουν αυξήσεις.
«Η μόνη τράπεζα που έχει κάποια περιθώρια κινήσεων είναι η Fed», δήλωσε ο Άξελ Βέμπερ, Πρόεδρος της Ελβετικής τράπεζας, UBS. Αυτό συμβαίνει επειδή η Fed προχώρησε σε τέσσερις διαδοχικές αυξήσεις επιτοκίων το 2018, με τα επιτόκιά της να κυμαίνονται αυτή τη στιγμή μεταξύ του 2,25% και 2,5% - που και πάλι είναι εξαιρετικά χαμηλά.
Όμως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Τράπεζα της Ιαπωνίας είναι σε χειρότερη κατάσταση. Το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ είναι στο 0% και το καταθετικό είναι αρνητικό, στο -0,4%. Στην Ιαπωνία, τα επιτόκια βρίσκονται σε αρνητικό πεδίο από το 2016.
Το άλλο πρόβλημα είναι ότι οι κεντρικές τράπεζες έχουν εγγράψει στους ισολογισμούς τους κολοσσιαίες αγορές ομολόγων. Η Fed ξεκίνησε να πουλάει κάποια από αυτά τα ομόλογα, όμως η ΕΚΤ και η Τράπεζα της Ιαπωνίας δεν έχουν ξεκινήσει καν αυτή τη διαδικασία.
Όπως υποστηρίζει ο Ντάλιο, οι Κεντρικοί Τραπεζίτες δεν μπορούν να κινηθούν χωρίς να ρισκάρουν σημαντικές απώλειες στις χρηματιστηριακές αγορές. Οι αναλυτές τονίζουν ότι οι πωλήσεις ομολόγων, στις οποίες προχώρησε η Fed, πυροδότησε το ξεπούλημα στη Wall Street τον περασμένο Δεκέμβριο.