Η ιστορία του Ελληνικού μέσα από τα «μάτια» του CNN [εικόνες]

Ενα εκτενές και συγκινητικό αφιέρωμα στο πρώην διεθνές αεροδρόμιο του Ελληνικού φιλοξενεί το αμερικανικό δίκτυο CNN.

Το αφιέρωμα ξεκινά με μια αναφορά στην επανεκκίνηση του τουρισμού στην Ελλάδα, επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα προχωρά σε σταδιακή άρση των μέτρων για τον κορωνοϊό, προκειμένου να δεχθεί επισκέπτες. «Λίγα χιλιόμετρα δυτικά, ωστόσο, ένα άλλο αεροδρόμιο παραμένει απόκοσμα σιωπηλό, τα τελευταία 20 χρόνια. Εντοπίζεται στην ακτή της νότιας Αθήνας, σε μια περιοχή που έχει περίπου τρεις φορές το μέγεθος του Μονακό: Το “Ελληνικόν”, που μεταφράζεται ως “το ελληνικό”, ήταν για δεκαετίες το μοναδικό διεθνές αεροδρόμιο της Αθήνας» αναφέρει αρχικά το CNN.

Το αμερικανικό δίκτυο επισημαίνει ότι «το συγκρότημα του πρώην αεροδρομίου χτίστηκε αρχικά στα τέλη της δεκαετίας του ‘30, όταν η ελληνική αεροπλοΐα έκανε τα πρώτα της βήματα. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και της κατοχής της Ελλάδας από τις δυνάμεις του Αξονα, η περιοχή χρησιμοποιήθηκε από τη Λουφτβάφε των Ναζί και έγινε στόχος των αεροπορικών επιδρομών των Συμμάχων» προσθέτει.

Αμέσως μετά τον πόλεμο, συνεχίζει το ρεπορτάζ του CNN, το Ελληνικό φιλοξένησε ελληνικές, αμερικανικές και βρετανικές δυνάμεις, όμως μετά το 1950 είχε ήδη καταστεί ο βασικός κόμβος της Αθήνας για αεροπορικά ταξίδια. «Ακολούθησαν σημαντικά έργα ανακατασκευής, όπως η επιμήκυνση των αεροδιαδρόμων και η δημιουργία ενός νέου πύργου ελέγχου και τερματικών σταθμών (terminals). Η ελληνική τουριστική βιομηχανία είχε ήδη αρχίσει να αναπτύσσεται με ραγδαίους ρυθμούς και το Ελληνικό ήταν η πύλη ώστε εκατομμύρια άνθρωποι, από κάθε γωνιά του κόσμου, να μπορούν να θαυμάσουν τα αρχαιολογικά θαύματα και τις ηλιόλουστες παραλίες» σημειώνει το CNN.

«Ομως ο χρόνος είχε το δικό του κόστος. Στις 30 Μαρτίου του 2001, μετά από χρόνια διαβουλεύσεων και σχεδιασμών, το Ελληνικό έκλεισε τις πύλες του για πάντα, για να δώσει τη θέση του σε μια μεγαλύτερη, πιο μοντέρνα κατασκευή (σ.σ. το «Ελευθέριος Βενιζέλος» τονίζει το CNN.

«Τη δεκαετία του ‘90 το Ελληνικό έφτασε να διαχειρίζεται περισσότερους από 10 εκατ. επισκέπτες ετησίως. Ομως στη συνέχεια δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στις ανάγκες που δημιουργούσε η δυναμική ανάπτυξη του τουρισμού» είπε στο CNN ο Βασίλης Τσαταράγκος, πρόεδρος του Πολιτιστικού Κέντρου Εργαζομένων Ολυμπιακής Αεροπορίας (ΠΟΛΚΕΟΑ).

Το 2004, τμήματα του «αφημένου» συγκροτήματος του Ελληνικού μετατράπηκαν σε αθλητικούς χώρους, φιλοξενώντας αγώνες μπέιζμπολ, ξιφασκίας, καγιάκ κ.ά. «Ομως ακολούθησαν χρόνια παραμέλησης και το άνω των 6 χιλιάδων στρεμμάτων “εργοτάξιο”, που κάποτε φιλοδοξούσε να γίνει μητροπολιτικό πάρκο, αφέθηκε στη φθορά, λόγω διαφωνιών για την επανασχεδίασή του και τη “βουτιά” της Ελλάδας στο οικονομικό χάος που έφερε η κρίση του 2008» συνεχίζει το CNN.

Το αμερικανικό δίκτυο τονίζει ότι το 2014 μια κοινοπραξία επενδυτών υπέγραψε μια αναπτυξιακή συμφωνία ύψους 915 εκατ. ευρώ, ένα κομβικό τμήμα της συμφωνίας της υπερχρεωμένης Ελλάδας με τους πιστωτές της. «Η συμφωνία προέβλεπε ότι το Ελληνικό θα μετατραπεί σε μια ένα από τα μεγαλύτερα παραλιακά resorts της Ευρώπης, γεμάτο με πολυτελή ξενοδοχεία και διαμερίσματα, malls, πάρκο και καζίνο. Οι προσπάθειες όμως να ξεκινήσει το πρότζεκτ επανειλημμένα “κόλλησαν” λόγω αντιδράσεων της αντιπολίτευσης και γραφειοκρατικών εμποδίων» σημειώνει το CNN και προσθέτει:

«Πριν από τουλάχιστον 4 χρόνια, στην κορύφωση της προσφυγικής κρίσης, το Ελληνικό μετατράπηκε σε έναν άτυπο καταυλισμό για χιλιάδες πρόσφυγες, που ζούσαν υπό άθλιες συνθήκες στα εγκαταλειμμένα τέρμιναλς και τις Ολυμπιακές εγκαταστάσεις, σε μια “θάλασσα” από σκηνές. Τον τελευταίο χρόνο, η συντηρητική κυβέρνηση της Ελλάδας δεσμεύτηκε να επιταχύνει τις διαδικασίες ώστε το πρότζεκτ ανασυγκρότησης του Ελληνικού να ξεκινήσει. Πλέον αναμένονται κάποιες προκαταρκτικές εργασίες τις προσεχείς εβδομάδες.»

Το CNN εξηγεί ότι κάποια από τα κτίρια του Ελληνικού δεν θα κατεδαφιστούν και θα διατηρηθούν. Ανάμεσά τους το ανατολικό τέρμιναλ που σχεδιάστηκε το 1960 από τον πρωτοπόρο Φινλανδο-Αμερικανό αρχιτέκτονα Eero Saarinen. Ο ανταποκριτής του CNN περιηγήθηκε στο Ελληνικό και υποστηρίζει ότι ένιωσε ένα κενό συναίσθημα στο ισόγειο του σταθμό:

«Λίγα σκαλιά πιο κάτω, και μεταφέρεσαι σε αυτό που κάποτε ήταν ένας γεμάτος ζωή χώρος υποδοχής, αλλά σήμερα έχει παντού συντρίμμια, μισοδιαλυμένους τοίχους και καλώδια που προεξέχουν από το ταβάνι που έχει καταρρεύσει. Σε άλλα σημεία συναντάς έναν κυκεώνα σκουπιδιών, σπασμένων γυαλιών και βιβλίων με αρχεία. Ολα αυτά αποκαλύπτουν μια εικόνα παρακμής, σε τρομακτικό βαθμό, ενώ τουριστικές αφίσες και σκισμένοι χάρτες προσθέτουν έναν σκοτεινό τόνο. Εξω, θρυμματισμένες κατασκευές, ένας μικρός στόλος παροπλισμένων αεροσκαφών Boeing.[…] Τα σκουριασμένα επιβατικά αεροσκάφη άνηκαν στην Ολυμπιακή Αεροπορία, τον μεταφορέα που επί δεκαετίες κυριαρχούσε στους ουρανούς της Ελλάδας και έγινε συνώνυμος με το Ελληνικό.»

Το CNN αναφέρει ότι η Olympic Airways ξεκίνησε από τον Αριστοτέλη Ωνάση το 1957 και πως κατάφερε σε σύντομο χρονικό διάστημα να μεγαλώσει τον στόλο της και να βάλει την Ελλάδα στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη. «Ηταν η αεροπορική εταιρεία που συνέδεε την Ελλάδα με όλον τον κόσμο. Μέσα σε 23 ώρες, η Αθήνα είχε “επαφή” με πέντε ηπείρους» προσθέτει ο κ. Τσατσαράγκος.

Η Ολυμπιακή, συνεχίζει το δημοσίευμα, έγινε σύντομα γνωστή για τις ασυναγώνιστες υπηρεσίες καμπίνας, που αντανακλούσαν την πολυτέλεια του ιδρυτή της, ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο. «Οι αεροσυνοδοί φορούσαν σικ στολές, που δημιουργήθηκαν από αναγνωρισμένους σχεδιαστές (Coco Chanel, Pierre Cardin) ενώ οι επιβάτες απολάμβαναν τα γεύματα σε πορσελάνινα πιάτα, επιχρυσωμένα σκεύη, κρυστάλλινα ποτήρια» σημειώνει το CNN.

Με τη λειτουργία του ανατολικού τέρμιναλ του Ελληνικού, που εξυπηρετούσε αποκλειστικά τρίτους αερομεταφορείς, το δυτικό τέρμιναλ του αεροδρομίου λειτουργούσε μόνο για την Ολυμπιακή Αεροπορία. «Μέσα από τις πύλες του υπήρχε μια διαρκής ροή celebrities, από την Ελίζαμπεθ Τέιλορ και τη Σοφία Λόρεν, ως τον Ομάρ Σαρίφ και τον Νιλ Αρμστρονγκ, που όλοι φωτογραφήθηκαν καταφθάνοντας στην Ελλάδα» αναφέρει.

Το 1973, ο θάνατος του 24χρονου γιου του Ωνάση, Αλέξανδρου, σε μια συντριβή ενός δικινητήριου τζετ, λίγο μετά την απογείωσή του από το Ελληνική συγκλόνισε την Ελλάδα και την οικογένεια Ωνάση. Αυτό ήταν και το γεγονός που οδήγησε στο τέλος της «χρυσής εποχής» της Ολυμπιακής Αεροπορίας.

Την 1η Ιανουαρίου του 1975 ο Ωνάσης πούλησε την εταιρεία στο ελληνικό δημόσιο. Στις 15 Μαρτίου του ίδιου έτους πέθανε. Στα πρώτα 18 της χρόνια, ο στόλος της Ολυμπιακής αυξήθηκε από τα 15 στα 18 αεροσκάφη, μεταξύ των οποίων και το τεχνολογικό θαύμα της εποχής, ένα Boeing 747-200B, που αγοράστηκε το 1973 για το δρομολόγιο Αθήνα – Νέα Υόρκη.

«Ομως ο εθνικός αερομεταφορέας ήρθε αντιμέτωπος με σοβαρά οικονομικά προβλήματα στις δεκαετίες που ακολούθησαν, λόγω χρόνιας κακοδιαχείρισης. Η εταιρεία μετονομάστηκε σε Olympic Airlines το 2003 και σταμάτησε να λειτουργεί το 2009, αρκετά χρόνια μετά την απομάκρυνσή της από το Ελληνικό. Ομως η μνήμη του εγκαταλελειμμένου αεροδρομίου και της Ολυμπιακής Αεροπορίας θα βρει ζωή σε ένα νέο μουσείο που θα στεγαστεί στον χώρο του Ελληνικού. “Εχουμε μαζέψει πάνω από 23.000 αντικείμενα που καταγράφουν την ιστορία της Ολυμπιακής Αεροπορίας και της πολιτικής αεροπορίας στην Ελλάδα” λέει ο κ. Τσατσαράγκος, σημειώνοντας ότι θα περιλαμβάνονται και 7 αεροσκάφη. Συνεχίζουμε να μαζεύουμε υλικό. Αυτό το μουσείο είναι το μεγάλο μας όραμα”» καταλήγει το αφιέρωμα του CNN.

*Με φωτογραφίες από το AP Images και τη Eurokinissi