Πώς το εμβόλιο της Astrazeneca προκάλεσε πολιτική θύελλα και εντάσεις μεταξύ των ευρωπαίων ηγετών
Μετά τη συνεργασία της με το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, η AstraZeneca κατάφερε να φτιάξει ένα ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο για τον κορωνοϊό μέσα σε μόλις εννέα μήνες, ένα τεράστιο επίτευγμα που θα βοηθήσει να τελειώσει η πανδημία.
Όμως μία σειρά λάθος κινήσεων σε όλη τη διάρκεια των τελευταίων μηνών έχει δημιουργήσει μία έντονη κριτική κι επιθέσεις από πολιτικούς και εργαζόμενους στον τομέα της υγείας προς την εταιρεία που θεωρήθηκε «ηρωική» όταν κατάφερε να βγάλει το εμβόλιό της, ένα από τα πρώτα που πήραν έγκριση για τον εμβολιασμό κατά του Covid-19 και ένα από τα εμβόλια που έχουν βοηθήσει ήδη πολύ στην προσπάθεια ανοσοποίησης της υφηλίου.
Αρχικά, η Αγγλο-Σουηδική φαρμακευτική έδωσε κατά λάθος σε κάποιους εθελοντές μισή δόση του εμβολίου κατά την κλινική δοκιμή, ενώ έχει δεχτεί έντονη κριτική και επειδή παρέλειψε κρίσιμες πληροφορίες κατά τις επίσημες ανακοινώσεις της. Οι αμερικανικές αρχές αμφισβήτησαν την ακρίβεια των στοιχείων που έλαβαν από την AstraZeneca, ενώ οι μεγάλες καθυστερήσεις στην παραγωγή εμβολίων στην Ευρώπη δημιούργησαν μία πολιτική θύελλα, καθώς και εντάσεις μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών.
«Αυτό που συμβαίνει με την AstraZeneca είναι ότι έχουμε να κάνουμε με μία εταιρεία που δεν είναι ειλικρινής, στην οποία δεν μπορούμε να βασιστούμε», δήλωσε στο BBC ο Βέλγος ευρωβουλευτής, Φιλίπ Λαμπέρτς.
Επίσης, η αποτυχία της φαρμακευτικής να παραδώσει δεκάδες εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου που είχε συμφωνήσει με την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι χώρες της οποίας παλεύουν να ανταποκριθούν στο πρόγραμμα εμβολιασμού, οδήγησε και σε μπλοκάρισμα εξαγωγών προς την Αυστραλία, με τους ηγέτες να έχουν ήδη συμφωνήσει σε ακόμα πιο αυστηρά μέτρα.
Εν τω μεταξύ, μέσα στην εβδομάδα που μας πέρασε το Εθνικό Ινστιτούτο Αλλεργιών και Μεταδοτικών Νοσημάτων των ΗΠΑ εξέφρασε ανησυχίες ότι η AstraZeneca παρουσίασε «ξεπερασμένα» στοιχεία από δοκιμή για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου της. Ο Άντονι Φάουτσι, επικεφαλής επιδημιολόγος των ΗΠΑ, το χαρακτήρισε λάθος που θα μπορούσε να εντείνει τη δυσπιστία των πολιτών σε «ένα πολύ καλό εμβόλιο».
Προς το τέλος της περασμένης εβδομάδες, η AstraZeneca ανανέωσε τα στοιχεία της ανακοινώνοντας ότι η δοκιμή έδειξε ότι η αποτελεσματικότητα του εμβολίου είναι 76% και όχι 79% που είχε ανακοινωθεί αρχικά. Η αναθεώρηση αυτή – παρότι ακούγεται μικρή – ήταν ένα μεγάλο χτύπημα στην αξιοπιστία της κολοσσιαίας φαρμακευτικής εταιρείας.
«Έκαναν το ένα λάθος μετά το άλλο», λένε ειδικοί. Άλλωστε, η AstraZeneca μπήκε στην κούρσα του εμβολίου με ελάχιστη εμπειρία στον τομέα. Ο βασικός τζίρος της επιχείρησης προέρχεται εξ άλλου από δημοφιλή αντικαρκινικά φάρμακα, όπως το Tagrisso, που χρησιμοποιείται στη θεραπεία για τον καρκίνο του πνεύμονα.
Ειδικοί υποστηρίζουν ότι η AstraZeneca ασχολήθηκε με το θέμα του εμβολίου για τον κορωνοϊό, με πρόθεση να βοηθήσει την ανθρωπότητα να αντιμετωπίσει αυτή τη νέα, μεγάλη πρόκληση. Άλλωστε, είχε ανακοινώσει εξ αρχής ότι θα παράγει το εμβόλιο χωρίς κέρδος.
Το εγχείρημα στέφθηκε με επιτυχία. Όμως, κάποια ελλιπή στοιχεία από δοκιμές έκαναν πολλές ευρωπαϊκές χώρες – μεταξύ τους η Γαλλία και η Γερμανία – να χορηγούν το εμβόλιο μόνο σε άτομα κάτω των 65 ετών, κάτι που άλλαξε πολύ πρόσφατα.
Στη συνέχεια προέκυψε το θέμα με τις παραδόσεις. Η εταιρεία έχει μειώσει τουλάχιστον δύο φορές τις ποσότητες που θα έχει παραδώσει στην ΕΕ το πρώτο τρίμηνο, φτάνοντας πια στα 30 εκατ. δόσεις όταν οι συμβολαιακές της υποχρεώσεις μιλούν για τουλάχιστον 90 εκατ. δόσεις εμβολίων. Σε αυτή την κρίση που οδήγησε σε αντιπαράθεση το Λονδίνο με τις Βρυξέλλες, αλλά και σε μπλοκάρισμα εξαγωγών, ήρθε να προστεθεί και η υπόθεση με τα 29 εκατ. δόσεις που ανακαλύφθηκαν στο ιταλικό εργοστάσιο.
Και βέβαια η τελευταία κρίση είναι τα κρούσματα θρομβώσεων, που οδήγησαν στην αναστολή των εμβολιασμών για αρκετές μέρες στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Και παρά το γεγονός ότι ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός «καθάρισε» το εμβόλιο, η απόφαση σήμερα να συνεδριάσει η Επιτροπή των ειδικών για την ασφάλεια δημιουργεί ένα ακόμα πονοκέφαλο στην φαρμακευτική.