Το ντόμινο του τρόμου- Εφιάλτης για ενεργειακό «καύσωνα»
«Η ενεργειακή συνιστώσα θα καθορίσει εν πολλοίς την περαιτέρω αποκλιμάκωση του εναρμονισμένου πληθωρισμού» αναφέρει η Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας, η οποία, όμως, εκπονήθηκε πριν ξεσπάσει η νέα κρίση στη Μ. Ανατολή και κυρίως πριν ξαναβγούν από το συρτάρι τα εφιαλτικά σενάρια για εκτίναξη του ενεργειακού κόστους και αναζωπύρωση των πληθωριστικών πιέσεων.
Οι εξελίξεις είναι ραγδαίες κι εν πολλοίς απρόβλεπτες. Η περιοχή και κατ’ επέκταση ο πλανήτης μπορούν να πάρουν «φωτιά», σε μια συγκυρία όπου ακόμα δεν έχουμε συνέλθει από την κρίση της πανδημίας και τον ενεργειακό «πυρετό», που εκτίναξε το κόστος ζωής και διάβρωσε τα πραγματικά εισοδήματα. Είναι ενδεικτικό ότι στις διεθνείς αγορές η νευρικότητα έχει σπρώξει τις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου σε υψηλότερα επίπεδα, ενώ ήδη τα συμβόλαια των επόμενων μηνών για το ρεύμα εμφανίζουν έντονα ανοδικές τάσεις.
Πετρέλαιο
Η τιμή του πετρελαίου «έπιασε» υψηλό πενταμήνου, «σκαρφαλώνοντας» πάνω από τα 78 δολάρια, υπό τον φόβο περαιτέρω κλιμάκωσης αλλά μάλλον χωρίς να έχει τιμολογηθεί ακόμα η πιθανολογούμενη εμπλοκή των ΗΠΑ και τι συνέπειες θα μπορούσε να έχει κάτι τέτοιο.
Στο πιο «μαύρο» σενάριο, το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ θα προκαλούσε έμφραγμα στη διακίνηση πετρελαίου- LNG, με δεδομένο ότι από αυτό το σημείο διέρχεται το 20% της παγκόσμιας κατανάλωσης. Πρακτικά, μιλάμε για περίπου 20 εκ βαρέλια πετρελαίου την ημέρα και 10 εκ κυβικά πόδια υγροποιημένου αερίου. Το ότι μια τέτοια κίνηση θα έπληττε και το Ιράν, κάνει πολλούς- μεταξύ των οποίων και το ελληνικό οικονομικό επιτελείο- να πιστεύουν ότι η απειλή δεν θα υλοποιηθεί.
Αέριο- ρεύμα
Κι αν η τιμή του πετρελαίου κινείται ακόμα χαμηλότερα από πέρσι (-10,5%), δεν συμβαίνει το ίδιο με το φυσικό αέριο, που έσπασε με άνεση το φράγμα των 40 ευρώ και είναι ήδη 20,5% ακριβότερο από πέρσι.
Σύμφωνα με την ανάλυση της Trading Economics, εάν το Ιράν αποκλείσει τα Στενά, θα μπορούσαν να επηρεαστούν οι εξαγωγές του Κατάρ, οι οποίες προμηθεύουν σχεδόν το 4% του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου. Το Κατάρ λέει ότι η ναυσιπλοΐα παραμένει κανονική, αλλά οι έμποροι παραμένουν σε υψηλή επιφυλακή. Επιπλέον, ο θερμότερος από το κανονικό καιρός σε όλη την Ευρώπη ενισχύει τη ζήτηση για ψύξη, με τις προβλέψεις να δείχνουν θερμοκρασίες άνω του μέσου όρου και μέγιστη χρήση κλιματιστικών που αναμένεται τις επόμενες εβδομάδες.
Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Υψηλότερες τιμές ηλεκτρικού ρεύματος. Ήδη, στα δικά μας, η χονδρική τιμή σήμερα καταγράφει αύξηση 13,19%, φτάνοντας στα 103,71 ευρώ/MWh, καθώς το φυσικό αέριο καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μερίδιο στο ενεργειακό μίγμα της ημέρας. Το πιο ανησυχητικό είναι το «παιχνίδι» με τα συμβόλαια των επόμενων μηνών, που παραδοσιακά είναι μήνες υψηλής ζήτησης. Τα συμβόλαια για τον Ιούλιο «παίζουν» στα 131,77 ευρώ και για τον Αύγουστο στα 132,07 ευρώ, ενώ τα πρώτα συμβόλαια για το 2026 διαμορφώνονται στα 115 ευρώ!
Το ντόμινο
Το ντόμινο από μια κλιμάκωση της κρίσης θα είναι εφιαλτικό. Ήδη, τα νοικοκυριά στην Ελλάδα καλούνται να πληρώσουν ακριβότερο ρεύμα πριν καλά- καλά περάσουν οι επιπτώσεις από την περαιτέρω άνοδο των χονδρικών τιμών και η κυβέρνηση ενδεχομένως να χρειαστεί να αξιοποιήσει μέρος του δημοσιονομικού χώρου, για να ανακουφίσει τους πιο ευάλωτους και να παρατείνει τις επιδοτήσεις στις ενεργοβόρες επιχειρήσεις.
Στο πεδίο των υγρών καυσίμων, από την προηγούμενη κιόλας εβδομάδα, πριν πέσουν οι πρώτοι πύραυλοι, οι λιανικές τιμές άρχισαν να «τσιμπάνε» και η εκτίμηση είναι ότι ως τα μέσα της επόμενης εβδομάδας θα έχουν αυξηθεί περαιτέρω κατά 13 λεπτά στην αμόλυβδη και κατά 28 λεπτά στο πετρέλαιο κίνησης!
Η αύξηση του κόστους ενέργειας θα πυροδοτήσει νέο κύκλο πληθωριστικών πιέσεων κι αυτό, μεταξύ άλλων, θα «φρενάρει» τον ρυθμό μείωσης των επιτοκίων, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για το κόστος εξυπηρέτησης παλιών και νέων δανείων.