Πρόεδρος Clia: Η κρουαζιέρα πρόθυμη να συνεργαστεί με κυβέρνηση και λιμενικές αρχές για τη δημιουργία απαραίτητων υποδομών

Η βιομηχανία της κρουαζιέρας είναι πρόθυμη να συνεργαστεί με την κυβέρνηση και τις λιμενικές αρχές, ώστε να στηρίξει την δημιουργία των απαραίτητων υποδομών στους αναδυόμενους προορισμούς της Ελλάδας, δηλώνει σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Διεθνούς Ένωσης Εταιρειών Κρουαζιέρας Bud Darr.

Σχολιάζοντας την προαναγγελία για αύξηση των λιμενικών τελών κυρίως στους δημοφιλείς προορισμούς όπως η Μύκονος και Σαντορίνη, ο πρόεδρος της clia επισημαίνει ότι η προτεινόμενη ημερομηνία έναρξης συμπίπτει με τα μέσα της υψηλής τουριστικής περιόδου καθώς τα δρομολόγια των κρουαζιέρων για το εφετινό καλοκαίρι έχουν ήδη καθοριστεί και θα υπάρξουν εμπορικές επιπτώσεις.

Συμπληρώνει επίσης ότι σημαντικό μέρος τόσο της οικονομικής όσο και της πρακτικής διαχείρισης του νέου τέλους μετατίθεται στους τοπικούς ναυτιλιακούς πράκτορες, καθώς καλούνται να διαχειριστούν προκαταβολικές πληρωμές φόρων.

«Δεν είμαστε υπέρ της επιβολής τελών κρουαζιέρας ως μέσου υποτιθέμενης μείωσης της συμφόρησης. Η εμπειρία μας δείχνει ότι οι όγκοι επιβατών ελέγχονται καλύτερα μέσω αποτελεσματικής διαχείρισης του τουρισμού» τονίζει ο ίδιος.

Αναφορικά με το θέμα της απανθρακοποίησης στον κλάδο ο κ. Bud Darr αναφέρει ότι περίπου το 60% των κρουαζιερόπλοιων παγκοσμίως είναι πλέον εξοπλισμένα με συστήματα, παράκτιας ενεργειακής υποστήριξης (Onshore Power Supply - OPS), και αυτό το ποσοστό αυξάνεται κάθε χρόνο. Τονίζει εξάλλου ότι η Ελλάδα εξαιρετικά ελκυστικός προορισμός κρουαζιέρας, χάρη στα πολυάριθμα νησιά και τις ακτές της που προσφέρονται για εξερεύνηση, καθώς και την πλούσια πολιτιστική της κληρονομιά.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης στον δημοσιογράφο του ΑΠΕ-ΜΠΕ, Πάρη Τσιριγώτη.

• Η πρόσφατη ανακοίνωση των νέων αυξημένων τελών επιβατών για τα κρουαζιερόπλοια στην Ελλάδα κυρίως σε δημοφιλείς προορισμούς όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη έχει προκαλέσει αντιδράσεις από φορείς της κρουαζιέρας. Ποια είναι η θέση της Διεθνούς Ένωσης Κρουαζιέρας για αυτά τα τέλη, και πώς θεωρείτε ότι θα επηρεάσουν τον κλάδο;

Οι εταιρείες κρουαζιέρας αντιμετωπίζουν τις νέες χρεώσεις ως εμπόδιο για την ανάπτυξή τους στην Ελλάδα; Ποιες είναι οι προτάσεις της Διεθνούς Ένωσης Κρουαζιέρας για να εξασφαλιστεί ότι οι νέες πολιτικές θα υποστηρίξουν τη βιώσιμη ανάπτυξη χωρίς να πλήξουν την οικονομία της κρουαζιέρας στη χώρα; Η Ελλάδα προσφέρει μερικές από τις καλύτερες εμπειρίες κρουαζιέρας στον κόσμο. Αυτή η εμπειρία έχει επηρεαστεί σε ορισμένους από τους πιο εμβληματικούς προορισμούς λόγω του υψηλού όγκου επισκεπτών τους. Πέρυσι, το 55% των δραστηριοτήτων κρουαζιέρας συγκεντρώθηκε σε τρία λιμάνια - τον Πειραιά, τη Σαντορίνη και τη Μύκονο. Ωστόσο, η Ελλάδα διαθέτει περισσότερα από 40 λιμάνια κρουαζιέρας στην ηπειρωτική χώρα και τα νησιά. Ένας λόγος γι' αυτή την ανισορροπία είναι ότι πολλά λιμάνια θα ωφελούνταν από αναβαθμίσεις υποδομών, προκειμένου να ανταποκριθούν στην αυξανόμενη ζήτηση. Η ανάπτυξη των λιμενικών υποδομών σε ορισμένους από τους λιγότερο γνωστούς προορισμούς θα μπορούσε να βοηθήσει τις εταιρείες κρουαζιέρας να εμπλουτίσουν και να διαφοροποιήσουν τα δρομολόγιά τους. Οποιαδήποτε αύξηση των λιμενικών τελών για τη υποστήριξη αυτών των αναβαθμίσεων θα πρέπει να είναι δίκαιη και διαφανής. Η Ελλάδα έχει μεγάλη δυναμική για την ανάπτυξη νέων προορισμών και, συνεπώς, για τη διασπορά των όγκων επιβατών και των οικονομικών οφελών. Η βιομηχανία της κρουαζιέρας είναι πρόθυμη να συνεργαστεί με την κυβέρνηση και τις λιμενικές αρχές, ώστε να στηρίξει την δημιουργία των απαραίτητων υποδομών σε αυτούς τους αναδυόμενους προορισμούς. Όσον αφορά τα πρόσθετα τέλη στη Μύκονο και τη Σαντορίνη, ο χρόνος και ο τρόπος επιβολής του τέλους εγείρει σοβαρές προκλήσεις. Η προτεινόμενη ημερομηνία έναρξης συμπίπτει με τα μέσα της υψηλής τουριστικής περιόδου· καθώς τα δρομολόγια των κρουαζιέρων για το φετινό καλοκαίρι έχουν ήδη καθοριστεί, θα υπάρξουν εμπορικές επιπτώσεις. Προκύπτουν, επίσης, και πρακτικές δυσκολίες: σημαντικό μέρος τόσο της οικονομικής όσο και της πρακτικής διαχείρισης του νέου τέλους μετατίθεται στους τοπικούς ναυτιλιακούς πράκτορες, καθώς καλούνται να διαχειριστούν προκαταβολικές πληρωμές φόρων. Οι εταιρείες κρουαζιέρας συνεργάζονται με τους προορισμούς για την υλοποίηση ενός αποτελεσματικού σχεδιασμού, καθώς οι προσεγγίσεις κρουαζιερόπλοιων προγραμματίζονται χρόνια νωρίτερα. Αυτό επιτρέπει στους προορισμούς να εφαρμόζουν μέτρα διαχείρισης της ροής των επισκεπτών. Τέτοια μέτρα έχουν ήδη εισαχθεί στη Σαντορίνη και τη Μύκονο, συμπεριλαμβανομένων συστημάτων διαχείρισης θέσεων ελλιμενισμού που θα ισχύσουν από τη φετινή σεζόν κρουαζιέρας και τα οποία επιτρέπουν καλύτερη κατανομή των αφίξεων κρουαζιερόπλοιων. Δεν είμαστε υπέρ της επιβολής τελών κρουαζιέρας ως μέσο υποτιθέμενης μείωσης της συμφόρησης. Η εμπειρία μας δείχνει ότι οι όγκοι επιβατών ελέγχονται καλύτερα μέσω αποτελεσματικής διαχείρισης του τουρισμού, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης θέσεων ελλιμενισμού, σε συνδυασμό με μέτρα για τη ρύθμιση των αφίξεων επισκεπτών από άλλα μέσα μεταφοράς. Πιστεύουμε, επομένως, ότι η θετική επίδραση αυτών των συστημάτων διαχείρισης ελλιμενισμού πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τον σκοπό και το ύψος οποιασδήποτε φορολόγησης.

Η απανθρακοποίηση αποτελεί έναν από τους πιο καίριους στόχους για τη ναυτιλία παγκοσμίως. Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες κρουαζιέρας στον τομέα αυτόν, και πώς η Διεθνής Ένωση Κρουαζιέρας σχεδιάζει να τις ξεπεράσει; Ποιοι είναι οι στόχοι για την μείωση των εκπομπών CO2 από τα κρουαζιερόπλοια τα επόμενα 10-20 χρόνια, και τι επιτεύγματα έχουν ήδη σημειωθεί στον τομέα αυτόν;

Ο κλάδος της κρουαζιέρας παραμένει προσηλωμένος στον στόχο για καθαρές μηδενικές εκπομπές έως το 2050, και οι εταιρείες κρουαζιέρας ακολουθούν πολλαπλές οδούς για να επιτύχουν αυτόν τον παγκόσμιο στόχο. Ένα σημαντικό στοιχείο της στρατηγικής μας για τη μείωση των εκπομπών είναι η παράκτια ενεργειακή υποστήριξη (Onshore Power Supply - OPS), η οποία επιτρέπει την απενεργοποίηση των κινητήρων, εξαλείφοντας ουσιαστικά τις εκπομπές ρύπων εντός λιμένα. Περίπου το 60% των κρουαζιερόπλοιων παγκοσμίως είναι πλέον εξοπλισμένα με τέτοια συστήματα, και αυτό το ποσοστό αυξάνεται κάθε χρόνο. Όπως και στον υπόλοιπο ναυτιλιακό κλάδο, το κλειδί για την απανθρακοποίηση της κρουαζιέρας είναι η χρήση βιώσιμων καυσίμων, και καλούμε τις κυβερνήσεις και τους προμηθευτές καυσίμων να συμβάλλουν ώστε αυτά τα καύσιμα να διατεθούν ευρέως στην αγορά. Οι εταιρείες κρουαζιέρας ήδη επενδύουν σε πλοία με προηγμένες τεχνολογίες κινητήρων και πρόωσης που θα υποστηρίξουν τη χρήση βιώσιμων πηγών ενέργειας - ενισχύοντας την ευελιξία καυσίμων στα πλοία για τη μετάβαση σε ενέργεια χαμηλότερων εκπομπών άνθρακα στο μέλλον. Τα επόμενα χρόνια θα ενταχθούν στον στόλο αρκετά πλοία που θα μπορούν να λειτουργούν με e-μεθανόλη ή πράσινο υδρογόνο. Μια ακόμη επιλογή επένδυσης για πολλές εταιρείες είναι το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), το οποίο μπορεί να προσαρμοστεί για χρήση με βιο-LNG ή συνθετικό LNG όταν θα είναι ευρύτερα διαθέσιμο. Όσον αφορά στο μέλλον, για τα πλοία με συμβατικούς κινητήρες, οι εταιρείες κρουαζιέρας εξετάζουν τη χρήση βιοκαυσίμων βραχυπρόθεσμα ή και μεσοπρόθεσμα (έως το 2030). Πέρα από αυτό, εξετάζει επίσης τα αέρια καύσιμα, όπως το μεθάνιο και η μεθανόλη.

Με την αυξανόμενη ανάγκη για «πράσινες» τεχνολογίες και τα πιο αυστηρά περιβαλλοντικά κριτήρια, οι λιμενικές υποδομές στην Ελλάδα πρέπει να προσαρμοστούν για να υποστηρίξουν την απανθρακοποίηση και την πιο βιώσιμη λειτουργία των κρουαζιερόπλοιων; Υπάρχουν προτάσεις η παραινέσεις της Ένωσης για πρωτοβουλίες αναβάθμισης των υποδομών αυτών;

Όλα τα κύρια λιμάνια της Ε.Ε. θα πρέπει να διαθέτουν υποδομή παροχής ηλεκτρικής ενέργειας από την ξηρά (OPS) έως το 2030. Προς το παρόν, αυτή η δυνατότητα προσφέρεται μόνο σε 35 λιμάνια παγκοσμίως και περίπου 15 στην Ευρώπη. Ωστόσο, μας ενθαρρύνει η έρευνα της CLIA που δείχνει ότι 21 ευρωπαϊκά λιμάνια έχουν χρηματοδοτήσει και σχέδια για την ενεργοποίηση της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας από την ξηρά στο άμεσο μέλλον. Επικροτούμε τις πρωτοβουλίες των λιμένων του Πειραιά και του Ηρακλείου, που κάνουν απτά βήματα προς την ανάπτυξη αυτής της τεχνολογίας. Το Σχέδιο Δράσης της CLIA για την Ελλάδα που αναπτύξαμε το 2023 υπογράμμισε τη σημασία της εισαγωγής λύσεων παροχής ηλεκτρικής ενέργειας από την ξηρά, ώστε να συμβαδίζουν με τις περιβαλλοντικές τεχνολογίες που εφαρμόζονται ήδη στα κρουαζιερόπλοια. Αναγνωρίζουμε ότι πρόκειται για σημαντικές επενδύσεις, που απαιτούν συνεργασία μεταξύ του κλάδου, των λιμένων και των αρχών. Είμαστε πεπεισμένοι ότι η Ελλάδα, ως ναυτιλιακό έθνος, θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο διευκολύνοντας την ανάπτυξη υποδομών παροχής ηλεκτρικής ενέργειας από την ξηρά και στηρίζοντας τη «πράσινη μετάβαση» της ναυτιλίας.

Ποιες στρατηγικές μπορούν να αναπτύξουν οι ελληνικές αρχές για να ενισχύσουν τη συνεργασία με τις εταιρείες κρουαζιέρας και να επωφεληθούν από τις νέες τάσεις διεθνώς;

Πιστεύουμε ότι μια εξαιρετική ευκαιρία για την Ελλάδα είναι η ανάπτυξη του homeporting. Το homeporting προσφέρει επιπλέον οικονομικό όφελος στις τοπικές επιχειρήσεις, καθώς πολλοί επισκέπτες διανυκτερεύουν στο λιμάνι αφετηρίας των διακοπών τους. Παράλληλα, δημιουργούνται σημαντικές επιχειρηματικές ευκαιρίες για την παροχή αγαθών και υπηρεσιών προς τα κρουαζιερόπλοια, όπως ο ανεφοδιασμός και η συντήρηση των πλοίων. Η δυνατότητα έναρξης μιας κρουαζιέρας από ένα ελληνικό λιμάνι, αντί από άλλη χώρα, σημαίνει πως δαπανάται περισσότερος χρόνος αποκλειστικά στην εξερεύνηση ελληνικών προορισμών. Συνολικά, η οικονομική συνεισφορά της κρουαζιέρας στην Ελλάδα το 2023 ανήλθε στα 2 δισεκατομμύρια ευρώ, έναντι 1,4 δισ. το 2022, υποστηρίζοντας 22.600 θέσεις εργασίας. Πρόκειται για σημαντική αύξηση, η οποία οφείλεται εν μέρει στην ανάπτυξη του homeporting. Η Ελλάδα βρίσκεται επίσης σε πλεονεκτική θέση για να επωφεληθεί από άλλες τάσεις της κρουαζιέρας, όπως η αυξανόμενη ζήτηση για δρομολόγια όλο τον χρόνο. Η χώρα, λόγω του ήπιου κλίματός της, μπορεί να αποτελέσει ιδανικό προορισμό και για χειμερινές κρουαζιέρες, επεκτείνοντας έτσι τα οικονομικά οφέλη στις τοπικές κοινωνίες και περιορίζοντας την εποχικότητα. Τέλος, η λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου είναι ιδανική για εξερεύνηση μέσω κρουαζιέρας: μια περιοχή με μεγάλη ποικιλία χωρών, πολιτισμικά ποικιλόμορφη, που ενώνει τρεις διαφορετικές ηπείρους. Επομένως, ενθαρρύνουμε τη συνεχή συνεργασία των λιμένων και των προορισμών σε ολόκληρη την περιοχή.

Η Ελλάδα θεωρείται από πολλούς ως ένας από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς για κρουαζιέρες στον κόσμο. Τι είναι αυτό που κάνει την Ελλάδα τόσο ελκυστική για τις εταιρείες κρουαζιέρας;

Η Ελλάδα είναι μία από τις πιο δημοφιλείς χώρες στον κόσμο για να επισκεφθεί κανείς. Είναι επίσης εξαιρετικά ελκυστικός προορισμός κρουαζιέρας, χάρη στα πολυάριθμα νησιά και τις ακτές της που προσφέρονται για εξερεύνηση, καθώς και την πλούσια πολιτιστική της κληρονομιά. Η κρουαζιέρα έχει μακρά ιστορία στην Ελλάδα, προσφέροντας κοινωνικά και οικονομικά οφέλη στις τοπικές κοινωνίες. Έχει επίσης συμβάλει στην ανάδειξη νέων προορισμών στο παγκόσμιο κοινό, ιδιαίτερα σε περιοχές που είναι δύσκολα προσβάσιμες με άλλα μέσα μεταφοράς. Μετά την πανδημία, η Κυβέρνηση συνεργάστηκε στενά μαζί μας για την επανεκκίνηση του τουρισμού, καθώς οι προορισμοί επιθυμούσαν να υποδεχθούν και πάλι την κρουαζιέρα. Αντίστοιχη επιθυμία βλέπουμε και για την επιστροφή της κρουαζιέρας στη Σαντορίνη, μετά τη σεισμική δραστηριότητα. Για να διασφαλίσουμε ότι ο τουρισμός θα παραμείνει μια θετική δύναμη στο μέλλον -- τόσο για τις τοπικές κοινωνίες όσο και για τους επισκέπτες -- υποστηρίζουμε την υπεύθυνη κρουαζιέρα. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι οι εταιρείες κρουαζιέρας συνεργάζονται με τους προορισμούς για τον αποδοτικό προγραμματισμό των αφίξεων, καθώς αυτές σχεδιάζονται χρόνια νωρίτερα. Αυτό επιτρέπει στα λιμάνια να εφαρμόζουν μέτρα διαχείρισης ροής επιβατών. Η έρευνα της CLIA δείχνει ότι οι καταναλωτές δίνουν πλέον προτεραιότητα στις εμπειρίες, με ένα αυξανόμενο ποσοστό του εισοδήματος να δαπανάται για διακοπές. Επίσης, αναζητούν αυθεντικές εμπειρίες, πέρα από τα «συνηθισμένα», και είναι πρόθυμοι να επισκεφθούν νέους προορισμούς. Αυτό αποτελεί εξαιρετική ευκαιρία για πολλά από τα λιγότερο γνωστά λιμάνια κρουαζιέρας να υποδεχθούν επιβάτες που επιθυμούν να εξερευνήσουν και να απολαύσουν τη μοναδική φιλοξενία των Ελλήνων νησιωτών. Το θετικό είναι ότι ο τουρισμός κρουαζιέρας επιτρέπει στους επισκέπτες να γνωρίσουν προορισμούς αφήνοντας μικρό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό στην περίπτωση των νησιών, καθώς δεν χρειάζεται να φιλοξενήσουν μεγάλο αριθμό τουριστών. Οι επιβάτες μπορούν να αποβιβάζονται και να ενισχύουν την τοπική οικονομία μικρών νησιωτικών κοινωνιών, με σχετικά περιορισμένη επιβάρυνση στις υποδομές, πέραν του λιμανιού και της γύρω περιοχής.