COP28: Συνάντηση με πολλά ερωτηματικά και προκλήσεις
Σχεδόν 200 χώρες πρόκειται να συζητήσουν στο Ντουμπάι στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής για το κλίμα, τις λεπτομέρειες για τη λειτουργία ενός ταμείου που έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τις ευάλωτες χώρες να αντιμετωπίσουν τα ακραία καιρικά φαινόμενα που προκαλούνται από την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Οι αντιπρόσωποι της συνόδου κορυφής COP28 ενέκριναν ένα πλαίσιο για την Παγκόσμια Τράπεζα, ώστε να λειτουργήσει τουλάχιστον προσωρινά το λεγόμενο Ταμείο Ζημιών και Απωλειών. Με τις λεπτομέρειες να αναμένονται τις επόμενες ημέρες, το πρόγραμμα θα μπορούσε να αρχίσει να εκταμιεύει χρήματα στις αρχές του επόμενου έτους, όπως αναφέρει το Bloomberg.
«Υπάρχει η ευκαιρία να φύγουμε από εδώ με μια πραγματικά ιστορική απόφαση», δήλωσε ο Simon Stiell, εκτελεστικός γραμματέας της επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή, η οποία διοργανώνει τις ετήσιες συνεδριάσεις της COP. Η έγκαιρη επίτευξη συμφωνίας «θα στείλει ένα ισχυρό μήνυμα προς όλες τις κατευθύνσεις», πρόσθεσε.
Ωστόσο, το αναμενόμενο ορόσημο κρύβει πολλές προκλήσεις. Το σχέδιο για την έναρξη λειτουργίας του Ταμείου Ζημιών και Απωλειών είναι ένα από τα τρία κύρια ζητήματα που θα απασχολήσουν την COP28 τις επόμενες δύο εβδομάδες. Περιλαμβάνει επίσης, τον τρόπο με τον οποίο οι χώρες θα πρέπει να αντιδράσουν στον ανεπαρκή ρυθμό των προσπαθειών για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
«Είναι σαφές ότι δεν βρισκόμαστε σε καλό δρόμο», δήλωσε η Τζένιφερ Μόργκαν, απεσταλμένη της Γερμανίας για το κλίμα, σε ενημέρωση στους δημοσιογράφους. Επεσήμανε ότι ο πλανήτης αντιμετωπίζει «αδιανόητη» άνοδο της θερμοκρασίας και οι συνέπειες «αν δεν επιταχύνουμε και δεν αναβαθμίσουμε τη δράση μας θα είναι καταστροφικές».
Η ΕΕ, οι ΗΠΑ και άλλες χώρες, πιέζουν για συγκεκριμένες δεσμεύσεις, όπως η μείωση των ορυκτών καυσίμων, ο τριπλασιασμός των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ο διπλασιασμός της ενεργειακής απόδοσης. Η ενδεχόμενη συμπερίληψη των ορυκτών καυσίμων στην τελική συμφωνία αποτελεί σημείο διαφωνίας, καθώς ορισμένες πλούσιες σε πετρέλαιο χώρες διστάζουν να υιοθετήσουν μια δέσμευση για τη σταδιακή εξάλειψή του.
Υπάρχουν σημαντικά ερωτήματα σχετικά με το Ταμείο Ζημιών και Απωλειών συμπεριλαμβανομένης της πηγής και της κλίμακας της χρηματοδότησης. Οι αναδυόμενες οικονομίες υποστηρίζουν ότι οι χώρες που βιομηχανοποιήθηκαν πρώτες θα πρέπει να συνεισφέρουν σημαντικά, δεδομένου ότι είναι υπεύθυνες για το μεγαλύτερο μέρος των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Η Γερμανίδα εκπρόσωπος δήλωσε ότι χώρες όπως η Κίνα και η Σαουδική Αραβία, θα πρέπει επίσης να στηρίξουν το ταμείο. «Κάτι τέτοιο θα ήταν ένα μήνυμα για το πώς οι χώρες αυτές λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τις ευθύνες τους για τα πιο ευάλωτα κράτη», τόνισε.
Το σχέδιο κειμένου που εξετάστηκε την Πέμπτη καθορίζει ένα πλαίσιο για την χρηματοδότηση του ταμείου κάθε τέσσερα χρόνια, με εισφορές που θα προέρχονται από μεγάλη ποικιλία πηγών, συμπεριλαμβανομένων των επιχορηγήσεων και των δανείων με ευνοϊκούς όρους. Ωστόσο, δεν απαιτεί εισφορές, αλλά απλώς καλεί τις χώρες να παράσχουν υποστήριξη σε εθελοντική βάση και καλεί τα ανεπτυγμένα έθνη να αναλάβουν ηγετικό ρόλο στην παροχή αρχικών κεφαλαίων.
Τις επόμενες ημέρες, αρκετές πλούσιες χώρες αναμένεται να ανακοινώσουν τα ποσά που θα συνεισφέρουν για να βοηθήσουν στην συγκέντρωση του ελάχιστου ποσού των 200 εκατομμυρίων δολαρίων που απαιτείται για να ξεκινήσει η Παγκόσμια Τράπεζα τις εργασίες της. Το Ηνωμένο Βασίλειο πρόκειται να δώσει χρήματα, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υποσχεθεί και αυτή σημαντικές συνεισφορές και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που φιλοξενούν την COP θα στηρίξουν επίσης οικονομικά, σύμφωνα με το Bloomberg.
Ο Τζον Κέρι, ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για το κλίμα, δήλωσε ότι η χώρα του θα διαθέσει αρκετά εκατομμύρια δολάρια στο Φόρουμ Νέας Οικονομίας του Bloomberg στη Σιγκαπούρη στις αρχές Νοεμβρίου, αλλά δεν έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες. Οι ΗΠΑ αγωνίστηκαν για να διασφαλίσουν ότι το κείμενο του πλαισίου καθιστά τις συνεισφορές εθελοντικές και ο Κέρι τόνισε ότι οι ΗΠΑ παρέχουν ήδη χρηματοδότηση για την ανακούφιση από καταστροφές μέσω άλλων καναλιών.
«Είναι σημαντικό το ταμείο να μην αποτελεί έκφραση ευθύνης ή οποιουδήποτε είδους νέες νομικές απαιτήσεις», δήλωσε ο Κέρι στους δημοσιογράφους την Τετάρτη. «Πιστεύουμε ότι αυτό το ταμείο - με τον τρόπο που έχει σχεδιαστεί θα καλύψει τις ανάγκες των ευάλωτων χωρών και μπορεί να συσταθεί γρήγορα», πρόσθεσε.
Χρειάστηκε σχεδόν ένας χρόνος για να καθοριστούν οι λεπτομέρειες για το ταμείο, το οποίο οι χώρες αποφάσισαν να δημιουργήσουν στο τέλος των εργασιών της COP27 στην Αίγυπτο.