Στουρνάρας: Η σημασία του εσωτερικού ελέγχου στις τράπεζες
Στον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η Επιτροπή Ελέγχου στη διακυβέρνηση των πιστωτικών ιδρυμάτων, αναφέρθηκε ο Γιάννης Στουρνάρας μιλώντας, σήμερα, στο Ινστιτούτο Εσωτερικών Ελεγκτών Ελλάδας. «Δυστυχώς, παρατηρήθηκαν μεμονωμένα περιστατικά όπου η εταιρική διακυβέρνηση και ο εσωτερικός έλεγχος τραπεζών και επιχειρήσεων δεν ανταποκρίθηκαν στις προσδοκίες και απέτυχαν στην αποστολή τους», υπογράμμισε χαρακτηριστικά.
Αναφερόμενος στο έργο της πρόληψης και καταστολής της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (money laundering), υποστήριξε ότι παραμένει εθνική αρμοδιότητα στην οποία η Τράπεζα της Ελλάδος αποδίδει τη δέουσα σημασία. Ο ίδιος υπενθύμισε ότι σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες οι μηχανισμοί ελέγχου τόσο των τραπεζών όσο και των εποπτών καθυστέρησαν να εντοπίσουν ουσιώδεις παραβιάσεις του πλαισίου, με δυσμενείς επιπτώσεις στη λειτουργία και στη φήμη πιστωτικών ιδρυμάτων. «Η εκτεταμένη φοροδιαφυγή, οι εναπομείναντες περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων και το μεταναστατευτικό καθιστούν το ρόλο του εσωτερικού ελέγχου ακόμη πιο σημαντικό σε αυτά τα θέματα στην περίπτωση της Ελλάδας», τόνισε ο κ. Στουρνάρας.
Σχετικά με τον ρόλο της Επιτροπής Ελέγχου, ανέφερε ότι επιβλέπει το σύστημα εσωτερικού ελέγχου με απώτερο σκοπό την ενδυνάμωση της κουλτούρας του οργανισμού ως προς τη διαχείριση κινδύνων. Επίσης, όπως είπε ο κ. Στουρνάρας, κομβικής σημασίας είναι η καλή συνεργασία με τους εξωτερικούς ελεγκτές. Οι εξωτερικοί ελεγκτές βασίζονται ως ένα βαθμό στο έργο των εσωτερικών ελεγκτών και η συνεργασία μαζί τους πρέπει να διέπεται από εμπιστοσύνη και πνεύμα αμοιβαίου σεβασμού. Η συνεργασία αυτή αποκτά ιδιαίτερη αξία σε ορισμένες περιπτώσεις.
«Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η εφαρμογή του Διεθνούς Προτύπου Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης 9 (IFRS9) για τα χρηματοπιστωτικά μέσα. Στο μέλλον από τη συνεργασία αυτή θα μπορούσαν να προκύψουν εποικοδομητικές και εμπεριστατωμένες προτάσεις σχετικά με τον περιορισμό ενδεχόμενων παρενεργειών από την εφαρμογή του πλαισίου εποπτικών προβλέψεων (provisioning calendar), για παράδειγμα σε περιπτώσεις μαζικών πωλήσεων μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Εστιάζοντας στις εποπτικές πρακτικές και απαιτήσεις, το πλαίσιο εσωτερικής διακυβέρνησης και διαχείρισης κινδύνων είναι μια από τις περιοχές που εξετάζεται στο πλαίσιο της Διαδικασίας Εποπτικού Ελέγχου και Αξιολόγησης (Supervisory Review and Evaluation Process - SREP). Στο πλαίσιο αυτό εξετάζονται μεταξύ άλλων:
• Ο βαθμός οργανωτικής ανεξαρτησίας της λειτουργίας εσωτερικού ελέγχου από τους επικεφαλής των επιχειρησιακών μονάδων και η διασφάλιση της αντικειμενικότητας των εσωτερικών ελεγκτών μέσω της απευθείας αναφοράς και πρόσβασής τους στη διοίκηση.
• Η επάρκεια στελέχωσης της λειτουργίας εσωτερικού ελέγχου σε όρους προσωπικού, γνώσεων και δεξιοτήτων, ώστε να είναι σε θέση να φέρει εις πέρας τα κύρια καθήκοντά της και το ετήσιο πλάνο ελέγχων, περιλαμβανομένων της διαχείρισης κινδύνων, της κανονιστικής συμμόρφωσης, της εσωτερικής διαδικασίας αξιολόγησης της επάρκειας κεφαλαίου (internal capital adequacy assessement process - ICAAP), της εσωτερικής διαδικασίας αξιολόγησης της επάρκειας ρευστότητας (internal liquidity adequacy assessment process - ILAAP), και εσωτερικών υποδειγμάτων.
• Η δέσμευση της διοίκησης να στηρίζει τη λειτουργία εσωτερικού ελέγχου, ώστε να εφαρμόζονται εγκαίρως και αποτελεσματικά οι διορθωτικές ενέργειες που κρίνονται αναγκαίες, με σκοπό να αντιμετωπίζονται τυχόν αδυναμίες που έχουν εντοπιστεί.
Στο πλαίσιο αυτό, η διοίκηση οφείλει να στελεχώνει κατάλληλα τις μονάδες εσωτερικού ελέγχου, να αξιολογεί, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, την ποιότητα των παρεχόμενων από την επιθεώρηση υπηρεσιών και να επαναξιολογεί το βαθμό στον οποίο η επιθεώρηση εξετάζει όλη την έκταση των εργασιών του οργανισμού, συμπεριλαμβανομένων των λειτουργιών της δεύτερης γραμμής άμυνας», επεσήμανε ο διοικητής της ΤτΕ.