Νέα σύμβαση της Αττικής Οδού - Τα οφέλη για το Δημόσιο
Σε πλήρη εξέλιξη είναι οι προετοιμασίες της κυβέρνησης για τη διενέργεια διαγωνιστικής διαδικασίας που αφορά στη λειτουργία και συντήρηση της Αττικής Οδού, ενόψει της λήξης της υφιστάμενης σύμβασης παραχώρησης τον Οκτώβριο του 2024.
Το βασικό ζήτημα υπό εξέταση, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι η χρήση των εσόδων που θα προκύψουν για το Δημόσιο από τη νέα σύμβαση παραχώρησης για την χρηματοδότηση επενδύσεων σε υποδομές.
Οι ίδιες πηγές τονίζουν ότι μεταξύ των νέων έργων που εξετάζονται δεν είναι μόνο οι επεκτάσεις της Αττικής Οδού, αλλά και άλλες επενδύσεις σε οδικές υποδομές εκτός Αττικής.
Κυβερνητικά στελέχη με γνώση της υπόθεσης αναφέρουν ότι τα έσοδα του Δημοσίου από τη νέα σύμβαση παραχώρησης, η οποία θα τεθεί σε ισχύ στο τέλος του 2024 και θα έχει χρονική διάρκεια περίπου 30 ετών, ενδέχεται να κυμανθούν μεταξύ 2 και 3 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, η εκμετάλλευση των εσόδων αυτών για την χρηματοδότηση νέων έργων δεν αποτελεί εύκολη υπόθεση λόγω των υποχρεώσεων που έχει αναλάβει η χώρα στο πλαίσιο των μνημονίων.
Σύμφωνα με αυτές, το σύνολο των εσόδων του Δημοσίου από τις συμβάσεις παραχώρησης διατίθεται για τη μείωση του χρέους.
Η κυβέρνηση αναμένεται να θέσει το ζήτημα στους θεσμούς σύντομα, προκειμένου να είναι εφικτή η χρήση των εσόδων από έργα παραχωρήσεων και για άλλους σκοπούς.
Ένα από τα επιχειρήματα που θα επικαλεστεί η ελληνική πλευρά αφορά στον οικονομικό πολλαπλασιαστή 1,8 που έχουν στην οικονομία οι επενδύσεις υποδομής.
Πηγές του economistas επισημαίνουν ότι στις διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς αναμένεται να παίξει σημαντικό ρόλο ο πρωθυπουργός, ο οποίος αντιλαμβάνεται πλήρως ότι τα μελλοντικά έσοδα του Δημοσίου από παραχωρήσεις αποτελούν χρήσιμο εργαλείο για την χρηματοδότηση νέων έργων.
Σε περίπτωση που οι θεσμοί υιοθετήσουν αρνητική στάση, η κυβέρνηση θα επαναφέρει το αίτημά της για τη χρήση μέρους των κερδών που αποκόμισαν οι κεντρικές τράπεζες των κρατών μελών της ΕΕ από τα ελληνικά ομόλογα για αναπτυξιακούς σκοπούς.
Βασικό ζητούμενο στη νέα σύμβαση παραχώρησης της Αττικής Οδού είναι η συμμετοχή του Δημοσίου στα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων από την εκμετάλλευση του αυτοκινητόδρομου.
Σύμφωνα με πληροφορίες μάλιστα, ένα από τα σενάρια που εξετάζεται σοβαρά είναι η συμμετοχή του Δημοσίου να διαμορφωθεί σε ποσοστό ύψους περίπου 30% επί των ακαθάριστων κερδών, όπως συμβαίνει στις περισσότερες συμβάσεις παραχώρησης.
Τα έσοδα της Αττικής Οδού αναμένεται να παρουσιάσουν σημαντική αύξηση τα επόμενα έτη λόγω των επεκτάσεων του αυτοκινητόδρομου που πρόκειται να υλοποιηθούν. Το 2018 ανήλθαν σε 185,7 εκατομμύρια ευρώ και τα καθαρά κέρδη σε σχεδόν 70 εκατομμύρια ευρώ.
Το επικρατέστερο σενάριο είναι οι επεκτάσεις να αποτελέσουν έναν από τους όρους στο διαγωνισμό που θα διεξαχθεί για την εκμετάλλευση του οδικού άξονα μετά τον Οκτώβριο του 2024. Για να συμβεί αυτό ωστόσο, θα πρέπει να εκπονηθούν οριστικές μελέτες για τα έργα των μελλοντικών επεκτάσεων.
Με βάση την υφιστάμενη σύμβαση, η οποία υπεγράφη το Μάρτιο του 1996, το Δημόσιο δεν έχει συμμετοχή στα κέρδη της Αττικής Οδού παρά το γεγονός ότι χρηματοδότησε σε ποσοστό 35% την κατασκευή του έργου που κόστισε 1,3 δισ. ευρώ.
Το Δημόσιο έχει εισπράξει σε φόρους και άλλες επιβαρύνσεις περισσότερα από 900 εκατομμύρια ευρώ από την Αττική Οδό και την εταιρεία Αττικές Διαδρομές, ενώ το ποσό που έχουν πληρώσει οι δύο εταιρείες σε εργοδοτικές εισφορές υπερβαίνει τα 70 εκατομμύρια ευρώ.
Οι μέτοχοι της Αττικής Οδού επένδυσαν συνολικά κεφάλαια ύψους 822 εκατομμυρίων ευρώ για την κατασκευή του αυτοκινητόδρομου, ενώ για τη συντήρησή του έχουν επενδυθεί περισσότερα από 120 εκατομμύρια ευρώ τα τελευταία 15 έτη.
Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι είναι επιτακτική ανάγκη να αλλάξει και η συμφωνία που αφορά στη συντήρηση της Αττικής Οδού, καθώς υποστηρίζουν ότι το κόστος είναι ιδιαίτερα υψηλό.
Προσθέτουν ότι ανέρχεται σε 2 εκατομμύρια ευρώ ανά χιλιόμετρο, την ώρα που στους υπόλοιπους οδικούς άξονες το αντίστοιχο ποσό είναι 120.000 ευρώ.
Διαφορετική άποψη έχουν στελέχη του κατασκευαστικού κλάδου, οι οποίοι τονίζουν ότι το αυξημένο κόστος συντήρησης της Αττικής Οδού συγκριτικά με τους υπόλοιπους οδικούς άξονες οφείλεται στους υψηλούς κυκλοφοριακούς φόρτους και στα χαρακτηριστικά του έργου. Κατά μήκος της Αττικής Οδού υπάρχει μεγάλος αριθμός σηράγγων και γεφυρών, 193 πύλες διοδίων, ενώ για τη συντήρηση και την ομαλή λειτουργία του οδικού άξονα εργάζονται περίπου 1.300 άτομα.
Το δικαίωμα του Δημοσίου για περαιτέρω παραχώρηση της Αττικής Οδού, για χρονικό διάστημα που ανέρχεται έως και σε 25 έτη μετά τη λήξη της σύμβασης, έχει παραχωρηθεί στο ΤΑΙΠΕΔ, με απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής Αποκρατικοποιήσεων το Νοέμβριο του 2011.