Η Ευρώπη έκανε χθες ένα ακόμη βήμα στην κατεύθυνση της πολιτικής και οικονομικής ενωποίησης μετά τη συμφωνία στη Σύνοδο Κορυφής για το Ταμείο Ανάκαμψης και τον προϋπολογισμό της συνολικού ύψους 1,8 τρισ. Ακόμη και οι πλέον δύσπιστοι αναγνωρίζουν ότι αποτελεί μεγάλο βήμα το στοιχείο του κοινού ευρωπαϊκού δανεισμού προκειμένου να χρηματοδοτηθούν τα κράτη-μέλη. Ιδιαιτέρως για την Ελλάδα θεωρείται «μεγάλη ευκαιρία», όπως ανέφερε χθες τόσο ο πρωθυπουργός όσο και φορείς της αγοράς, καθώς θα αντλήσει κεφάλαια 72 δισ. σε βάθος επταετίας.
Συγκεκριμένα, η Ελλάδα προβλέπεται να λάβει από το Ταμείο Ανάκαμψης περίπου 32 δισ., εκ των οποίων τα 19,5 δισ. αφορούν επιχορηγήσεις και τα 12,5 δισ. δάνεια. Σε αυτά προστίθενται σχεδόν 40 δισ. από το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, τα οποία θα δοθούν μέσα από δράσεις του ΕΣΠΑ και της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής για την περίοδο 2021-2027.
Σύμφωνα με την απόφαση της Συνόδου Κορυφής, το Ταμείο Ανάκαμψης θα είναι ύψους 750 δισ. ευρώ, ενώ ο ευρωπαϊκός Προϋπολογισμός για τα επόμενα επτά έτη θα είναι ύψους 1,074 τρισ. ευρώ. Το Ταμείο θα είναι τριετές (δεσμεύσεις πόρων μεταξύ 2021-3), με πληρωμές έως και το 2026 και η χρηματοδότησή του θα προέρθει μέσω κοινού δανεισμού.
Πιο ευέλικτοι όροι από το ΕΣΠΑ
Η Ελλάδα προβλέπεται να λάβει περίπου 32 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 19,5 δισ. αφορούν επιχορηγήσεις και τα 12,5 δισ. δάνεια. Σε αυτά προστίθενται σχεδόν 40 δισ. ευρώ από το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, τα οποία θα δοθούν μέσα από δράσεις του μεσοπρόθεσμου προγράμματος ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) και της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής για την περίοδο 2021- 2027.
Οπως τόνισε ο κ. Μητσοτάκης, τα χρήματα θα εκταμιεύονται με όρους πιο ευέλικτους από το υφιστάμενο ΕΣΠΑ, ενώ από το Μέγαρο Μαξίμου επισημαίνεται ιδιαίτερα το ότι το Ταμείο είναι εμπροσθοβαρές, καθώς το 70% των επιχορηγήσεων είναι πόροι που θα δεσμευτούν το 2021 και 2022 και το υπόλοιπο 30% μέχρι το τέλος του 2023.
Τονίζεται, επίσης, η αναδρομικότητα επιλεξιμότητας, που σημαίνει ότι δράσεις για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από την πανδημία που ξεκίνησαν από την 1η Φεβρουαρίου 2020 μπορεί να είναι επιλέξιμες για χρηματοδότηση, υπό την προϋπόθεση ότι επιδιώκουν τους στόχους των αντίστοιχων προγραμμάτων.
Τα ποσά μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης αφορούν:
- Επιχορηγήσεις 312,5 δισ.
- Δάνεια EUR 360 δισ.
- Horizon Europe: EUR 5 δισ.
- InvestEU: EUR 5,6 δισ.
- Rural Development: EUR 7,5 δισ.
- Just Transition Fund (JTF): EUR 10 δισ.
- RescEU: EUR 1,9 δισ.
Χωρίς μνημόνια και χωρίς βέτο
Ταυτόχρονα, όπως αναφέρεται σε ρεπορτάζ του «Ελεύθερου Τύπου», είναι απολύτως ξεκάθαρο είναι ότι δεν υπάρχουν μηχανισμοί μνημονίου, αλλά κοινοί κανόνες για όλες τις χώρες. Δεν υπάρχει, εξάλλου, δυνατότητα βέτο από κανένα μέλος του Συμβουλίου και καμία χώρα δεν μπορεί να μπλοκάρει εκταμίευση. «Θα ήταν παράλογο εάν μπορούσε να συμβεί κάτι τέτοιο», τόνισε ο πρωθυπουργός. «Στην περίπτωση που κάποια χώρα έχει κάποια ένσταση, υπάρχει αυτή η διαδικασία του χειρόφρενου, όπου θα έρθει για συζήτηση στο Συμβούλιο, χωρίς όμως καμία χώρα να έχει τη δυνατότητα να βάλει βέτο και να μπλοκάρει εκταμίευση», εξήγησε.
Στην κυβέρνηση θεωρούν, πάντως, ότι κατέστη δυνατόν να απλοποιηθεί το πολύ περίπλοκο σύστημα διακυβέρνησης που είχε αρχικά προταθεί από τις λεγόμενες «φειδωλές» χώρες. Σύμφωνα με τον κ. Μητσοτάκη, η διαδικασία που προβλέπεται προσθέτει λίγο χρόνο σε περίπτωση που ενεργοποιηθεί, εκτίμησε ωστόσο αφενός ότι δεν πρόκειται να ενεργοποιείται συχνά και αφετέρου ότι δεν δημιουργεί κανένα απολύτως ζήτημα ως προς την απορρόφηση των πόρων.
