Από τις 15 Μαίου είναι διαθέσιμα τα 240 δις ευρώ του Ειδικού Ταμείου, που έστησε ο ESM για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας, αλλά ουδείς έχει απλώσει χέρι, δικαιώνοντας όσους είχαν επισημάνει εξαρχής ότι ο τρόπος που διαχειρίστηκε ο Ευρωμηχανισμός τη δημοσιονομική κρίση και η σκληρότητα που επέδειξε στην Ελλάδα- και όχι μόνο- δεν πείθουν για τις αγαθές προθέσεις του.
Με ένα νέο μακροσκελές άρθρο- ανάλυση στο blog του, ο ESM… διαλαλεί την πραμάτεια του, επιχειρώντας να κάμψει τους δισταγμούς και τις επιφυλάξεις ειδικά των χωρών που υπό άλλες συνθήκες θα έτρεχαν να τραβήξουν χρήμα από την πιστωτική γραμμή του Ευρωμηχανισμού. Αυτό ακριβώς είναι το κύριο επιχείρημα του, ότι δηλαδή το κόστος που μπορεί να δανείσει είναι πολύ χαμηλότερο από τα επιτόκια που βρίσκουν 11 χώρες στις αγορές. Αν και η Ιταλία μοιάζει να είναι ο κύριος αποδέκτης του μηνύματος, φυσικά και η Ελλάδα είναι μια από αυτές που χαρακτηρίζονται ως ενδιαφερόμενες.
Τα πράγματα είναι απλά. Όταν άρχισε το… φλερτ του με τις χώρες, ο ESM είχε ήδη πολύ χαμηλότερα επιτόκια από τη μισή Ευρωζώνη. Για την ακρίβεια προσέφερε μηδενικό επιτόκιο για 10ετή δανεισμό μέσω της γραμμής Covid. Πλέον, αφού προηγήθηκε το μπαράζ θετικών ανακοινώσεων από την Κριστίν Λαγκάρντ και η απόφαση των Ευρωπαίων ηγετών για το Ταμείο Ανάκαμψης, το επιτόκιο που προσφέρει ο ESM είναι αρνητικό. Ο συγκριτικός πίνακας με τα κόστη δανεισμού των χωρών- μελών είναι λίαν αποκαλυπτικός και δεν μπορεί παρά να εστιάσει κανείς στο ότι όλες οι χώρες που πέρασαν από Μνημόνιο, δανείζονται ακριβότερα στις αγορές.
Για την Ελλάδα οι αριθμοί μιλάνε μόνοι τους. Παρά το ότι το επιτόκιο του 10ετούς έχει πέσει σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, η Ελλάδα εξακολουθεί να δανείζεται ακριβότερα απ’ όλους στις αγορές. Έτσι, ενώ το κόστος δανεισμού για 10 έτη έχει βυθιστεί στο 1,06%, το γεγονός ότι το αντίστοιχο επιτόκιο από τον ESM είναι -0,12%, δημιουργεί μια διαφορά 1,18 ποσοστιαίων μονάδων, που μεταφράζεται σε περίπου 354 εκατ. Ευρώ για δέκα έτη, για ένα δάνειο 3 δις ευρώ.
Ανάλογη είναι η εικόνα και στο 7ετές ομόλογο, όπου το «άνοιγμα» διαμορφώνεται σε 1,04 ποσοστιαίες μονάδες, δηλαδή σε 312 εκατ. Ευρώ για το ίδιο δάνειο με ορίζοντα επτά ετών. Φυσικά, αυτή η διαφορά από μόνη της δεν αρκεί για να σπεύσει η Ελλάδα- πόσο μάλλον η Ιταλία- να ζητήσει δάνειο από τον ESM, παρά τις διαβεβαιώσεις από τον Ευρωμηχανισμό ότι δεν υπάρχει ο παραμικρός όρος, πέρα από την υποχρέωση να καλύψουν αυτά τα δάνεια τις άμεσες ή έμμεσες επιπτώσεις του κορωνοϊού. Ο λόγος είναι απλός και λέγεται «στίγμα».
Αυτό που θέλουν άπαντες να αποφύγουν είναι η «ρετσινιά» ότι δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους και καταφεύγουν στον Ευρωμηχανισμό, ο οποίος είναι αλήθεια ότι απέφυγε να δημιουργήσει ένα νέο «εργαλείο» αλλά απλώς προσάρμοσε την υφιστάμενη πιστωτική του γραμμή. Η «ρετσινιά» αυτή δεν είναι μόνο πολιτική αλλά σχετίζεται και με την αντίδραση των αγορών, που ως γνωστόν βάζουν στο στόχαστρο τον… αδύναμο κρίκο. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, ο ESM επιστράτευσε ακόμα και τις διαβεβαιώσεις στελέχους της Goldman Sachs, ότι το δάνειο από τον ESM δεν θεωρείται στίγμα κι ότι αντιθέτως οι επενδυτές ανησυχούν για τις χώρες που δεν ζητάνε αυτήν τη βοήθεια!
Το τελευταίο επιχείρημα που χρησιμοποιεί ο ESM «πατάει» σε ένα από τα αδύναμα σημεία της απόφασης των Ευρωπαίων ηγετών για το Ταμείο Ανάκαμψης: την καθυστέρηση εκταμίευσης των πρώτων κονδυλίων. Με δεδομένο ότι τα πρώτα ευρώ δεν αναμένονται νωρίτερα από τα μέσα του 2021, ο ESM καλεί τα κράτη- μέλη να αξιοποιήσουν τα 240 δις ευρώ της πιστωτικής του γραμμής ως «γέφυρα» μέχρι τότε. Τα στοιχήματα για το ποιος θα πάρει πρώτος χρήμα από τον Ευρωμηχανισμό συνεχίζονται…
