Ώρα «μηδέν» για την εστίαση
Με το πιο αισιόδοξο σενάριο αυτή τη στιγμή να προβλέπει ότι η εστίαση θα «ανοίξει» στα μέσα Απριλίου και μόνο σε εξωτερικούς χώρους, η λήψη ειδικών μέτρων στήριξης είναι μονόδρομος, καθώς το σοκ των πέντε και πλέον μηνών καραντίνας, είναι ισχυρό.
Αν και το take away- delivery βοήθησαν έτσι ώστε να πάρουν «ανάσες» κάποιες μικρές κυρίως επιχειρήσεις, είναι ζήτημα αν το 20% του κλάδου αξιοποίησε αυτή την επιλογή, καθώς ειδικά στις αμιγώς υπηρεσίες εστιατορίου το κόστος λειτουργίας κρίθηκε δυσανάλογα υψηλό σε σχέση με τα όποια οφέλη. Η χρονιά μπήκε- όπως άλλωστε προβλεπόταν- με νέες βαριές απώλειες και είναι ενδεικτικό ότι μόνο τον Ιανουάριο χάθηκε τζίρος 71 εκατ. Ευρώ. Από αυτά, τα 52 εκατ. Ευρώ αφορούν σε επιχειρήσεις εστίασης στην Αττική και περίπου 8,5 εκατ. Ευρώ στη Θεσσαλονίκη.
Πέρα από την παράταση των αναστολών συμβάσεων εργασίας, του «κουρέματος» των ενοικίων και των αναστολών φορολογικών υποχρεώσεων που απορρέουν από ρυθμίσεις, στο οικονομικό επιτελείο ετοιμάζονται να ενεργοποιήσουν σχέδιο στήριξης σε τρεις φάσεις, που εκτιμάται ότι μπορεί να λειτουργήσει ως «γέφυρα» μέχρι το καλοκαίρι, όταν και η προσδοκώμενη άφιξη ξένων επισκεπτών θα βελτιώσει τους δείκτες ρευστότητας.
Αναμφίβολα, η προαναγγελία ειδικού «εργαλείου» από συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα, έχει καλλιεργήσει υψηλές προσδοκίες στον κλάδο, καθώς όπως διαβεβαιώνουν αρμόδια στελέχη από το υπουργείο Ανάπτυξης, δεν πρόκειται για δράσεις ανάλογες π.χ. της επιδότησης e- shop, αλλά για επιχορηγήσεις. Η εξάντληση των δυνατοτήτων χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ αποτελεί στόχο εδώ και μήνες και σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται για χθεσινή ιδέα, διευκρινίζουν αρμόδιες πηγές. Οι σχετικές ανακοινώσεις θα γίνουν άμεσα και η προκήρυξη θα «τρέξει» μέσα στον Απρίλιο.
Η δεύτερη φάση (και) για τις επιχειρήσεις εστίασης θα «τρέξει», επίσης, μέσα στον Απρίλιο, που χαρακτηρίζεται ως ο κρίσιμος μήνας μετάβασης από το lockdown στην κανονική λειτουργία των επιχειρήσεων. Πρόκειται για το 1 δις ευρώ από την Επιστρεπτέα 7, η οποία θα έχει πιο «χαλαρούς» όρους, καθώς όπως έχει ανακοινώσει από τις 11 Μαρτίου το υπουργείο Οικονομικών, ειδικά για την εστίαση, τον τουρισμό, το λιανεμπόριο κλπ ΔΕΝ θα ισχύσει ο «κόφτης» ότι στη διάρκεια του 2020 δεν πρέπει να είχαν αύξηση τζίρου, παρά μόνο η μείωση τζίρου στο φετινό πρώτο τρίμηνο. Όσο για τα ελάχιστα ποσά, διπλασιάζονται σε σχέση με την Επιστρεπτέα 6 και φτάνουν ως τις 8.000 ευρώ.
Η τρίτη φάση θα «τρέξει» με την επιδότηση των πάγιων δαπανών, με έναν προϋπολογισμό 500 εκατ. Ευρώ. Αν και το υπουργείο Οικονομικών έχει σπεύσει να χαμηλώσει τον πήχη των προσδοκιών, το γεγονός ότι προβλέπει ως βασικά κριτήρια ζημιά και απώλεια τζίρου τουλάχιστον 30% στη χρήση του 2020, κάνει τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις του κλάδου να αισιοδοξούν. Η ενίσχυση μπορεί να φτάσει ως το 70% για μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις και ως το 90% για τις μικρές, με στόχο μετά τη διαδικασία αιτήσεων, τα πιστωτικά να εκδοθούν έως τα τέλη Μαΐου, δηλαδή λίγο πριν ξεκινήσει η θερινή σεζόν.
Ο συναγερμός για την εστίαση δεν έχει σημάνει μόνο στην Ελλάδα. Σε ανάλογη δεινή θέση έχουν περιέλθει οι επιχειρήσεις του κλάδου και στην Ευρώπη και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Ο Αμερικανός πρόεδρος Joe Biden υπέγραψε το νομοσχέδιο “American Rescue Plan Act”, μέρος του οποίου αποτελεί το “Restaurant Revitalization Fund”, ύψους 28,6 δισ. δολ. ΗΠΑ, σκοπός του οποίου είναι η ενίσχυση και ανακούφιση του κλάδου εστίασης στις ΗΠΑ, ο οποίος υπέστη σφοδρό πλήγμα από τα περιοριστικά μέτρα περιορισμού της εξάπλωσης της πανδημίας του κορωνοϊού.
Τα μέτρα οικονομικής ενίσχυσης απευθύνονται σε ιδιοκτήτες έως είκοσι εστιατορίων και προβλέπουν τη χορήγηση αφορολόγητων κρατικών επιχορηγήσεων ύψους έως 5 εκατ. δολ. ΗΠΑ ανά σημείο εστίασης, ή έως 10 εκατ. δολ. ΗΠΑ για ιδιοκτήτες περισσότερων του ενός εστιατορίων. Τα κεφάλαια μπορούν να αξιοποιηθούν για την κάλυψη σημαντικά ευρύτερου φάσματος αναγκών των ενδιαφερομένων, σε σύγκριση με παλαιότερες σχετικές ενισχύσεις, όπως κάλυψη μισθοδοσίας, εξόφληση ενοικίων ή/και στεγαστικών δανείων, εξόφληση λογαριασμών κοινής ωφελείας, προμηθευτών, λειτουργικών εξόδων κ.ά. Από το σύνολο των 28,6 δισ. δολ. τα 5 δισ. δολ. προορίζονται προς διάθεση σε εστιατόρια με συνολικά έσοδα κάτω από 500.000 δολ. ΗΠΑ, κατά τις πρώτες τρεις εβδομάδες υλοποίησης του προγράμματος.