Κάθε ημέρα που περνά ενισχύεται η αίσθηση ότι ο Αύγουστος ως τώρα ήταν ο χειρότερος μήνας από άποψη τιμών στο ρεύμα. Ωστόσο, όσο οι Ευρωπαίοι δεν θέλουν να σπάσουν «αυγά»- κατά το κοινώς λεγόμενο- νοικοκυριά κι επιχειρήσεις θα βιώνουν αυτό το πρωτόγνωρο ενεργειακό θρίλερ.
Βαδίζοντας προς το τέλος της πρώτης εβδομάδας του Οκτωβρίου κι ενώ βαθαίνει το χάσμα Βόρειων- Νότιων ως προς την αναγκαιότητα λήψης ριζικών μέτρων για το ενεργειακό, όπως το πλαφόν στο φυσικό αέριο και η αποσύνδεση του από τον υπολογισμό της τιμής του ρεύματος, το μόνο θετικό είναι ότι έχει “φρενάρει” η χονδρική τιμή του ηλεκτρικού.
Δεν έγινε φυσικά κάποιο... θαύμα, αλλά το γεγονός ότι οι ΑΠΕ συμβάλλουν περισσότερο στο ενεργειακό μίγμα, σε συνδυασμό με τη “βουτιά” του φυσικού αερίου κατά περίπου 32%, διαμορφώνουν τη χονδρική τιμή γύρω στα 285 ευρώ ανά MWh. Αυτό το “φρενάρισμα” είναι κάτι παραπάνω από ευπρόσδεκτο, μετά από έναν εφιαλτικό Αύγουστο όπου η μέση χονδρική τιμή είχε εκτιναχθεί στα 436 ευρώ, ενώ ο Σεπτέμβριος ήταν οριακά χαμηλότερος (417 ευρώ).
Η κατάσταση φυσικά απέχει πολύ από το να χαρακτηριστεί ιδανική, αν αναλογιστεί κανείς ότι πέρσι το Σεπτέμβριο, όταν ξεκίνησαν οι κρατικές επιδοτήσεις, τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις παραπονιούνταν για “παραφουσκωμένους” λογαριασμούς, με τη μέση χονδρική τιμή του ρεύματος να διαμορφώνεται στα 135 ευρώ ανά MWh, δηλαδή 68% χαμηλότερα από το φετινό Σεπτέμβριο!
Σύμφωνα με τη μηνιαία έρευνα του ΗΕΡΙ, η τιμή του ρεύματος μετά φόρων για τα νοικοκυριά στην Ελλάδα την 1η Σεπτεμβρίου, ήταν 0,2952 ευρώ ανά κιλοβατώρα, δηλαδή κάτω από το μέσο ευρωπαϊκό όρο των 0,3461 ευρώ, με τις υψηλότερες τιμές να καταγράφονται στην Ολλανδία, τη Δανία και την Εσθονία.
Κι ενώ στο ρεύμα οι κρατικές επιδοτήσεις λειτούργησαν ως αμορτισέρ, δεν συνέβη το ίδιο με την τιμή του φυσικού αερίου, καθώς ο νέος γύρος κρατικής επιδότησης άνοιξε τον Οκτώβριο. Έτσι, η Ελλάδα είχε την 4η ακριβότερη τιμή (0,2768 ευρώ ανά κιλοβατώρα), όταν ο μέσος ευρωπαϊκός όρος διαμορφώνεται στα 0,1762 ευρώ.
Με τις προσδοκίες για κοινή ευρωπαϊκή λύση να βρίσκονται, πλέον, στο ναδίρ, αναμένεται η συμφωνία των Ευρωπαίων σε ένα από τα τρία πεδία, όπου έχουν διαμορφωθεί συναινέσεις αν και με διαφοροποιήσεις: τον έκτακτο φόρο στα “ουρανοκατέβατα” κέρδη των εταιριών ορυκτών καυσίμων. Στην πρόταση της η Κομισιόν κάνει λόγο για τουλάχιστον 33% στα κέρδη που υπερβαίνουν κατά 20% το μέσο όρο της κερδοφορίας των χρήσεων 2018- 2021, ενώ από τα σημεία προς συζήτηση είναι αν ο φόρος αυτός θα επιβληθεί φέτος ή την επόμενη χρονιά.
Η Ελλάδα ήταν, πάντως, η πρώτη που προέβλεψε έκτακτο φόρο 90% στα υπερβάλλοντα έσοδα των ηλεκτροπαραγωγών και το παράδειγμα της ακολουθούν κι άλλες χώρες. Μελέτη του Tax Foundation εστιάζει στη διαφορετική διαδικασία, στόχευση και αποτελεσματικότητα αυτών των έκτακτων φόρων ανά χώρα, με φόντο την εκτίμηση της ΙΕΑ ότι θα μπορούσαν να αντληθούν περί τα 200 δισ ευρώ, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την ανακούφιση νοικοκυριών κι επιχειρήσεων.
Στο βασικό της συμπέρασμα η μελέτη καταλήγει ότι η διαφορετική αρχιτεκτονική του έκτακτου φόρου ανά χώρα έχει δημιουργήσει προβλήματα, ενώ συν τοις άλλοις δεν δικαιώνει τις προσδοκίες. Ενδεικτικά, στην Ιταλία περίμεναν 11 δισ ευρώ, αλλά τελικά τα έσοδα που εισπράχθηκαν μόλις και μετά βίας έφτασαν τα 2 δισ ευρώ...
