Παζάρια σε υψηλό επίπεδο για το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας
Κανείς δεν έτρεφε αυταπάτες ότι οι διαπραγματεύσεις για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες θα κυλούσαν ομαλά, χωρίς “τζαρτζαρίσματα”, χωρίς διαφωνίες και φυσικά χωρίς τον κίνδυνο να τρέχουμε ως την τελευταία στιγμή, προκειμένου να υπάρξει ένα συμβιβαστικό νομικό κείμενο πριν έρθει η Πρωτοχρονιά του 2024.
Σε ανύποπτη στιγμή, όταν τα παζάρια βρίσκονταν μόλις στην αρχή και σκιάζονταν από την αβεβαιότητα της ενεργειακής κρίσης, αρμόδιες πηγές ανέφεραν ότι οι Βόρειοι, κυρίως η Γερμανία, δεν πρόκειται να αποδεχθούν μεγάλες αποκλίσεις από τη βασική φιλοσοφία του υφιστάμενου Συμφώνου Σταθερότητας, που μπήκε στον “πάγο” λόγω της πανδημίας και του πολέμου στην Ουκρανία. Η πρόταση που έφερε η Κομισιόν για κανόνες tailored made, δηλαδή “κομμένους και ραμμένους” στο προφίλ της κάθε χώρας, απλώς επιβεβαίωσε τις προβλέψεις για παζάρια μέχρι τέλους, πόσο μάλλον από τη στιγμή που οι Βόρειοι επιθυμούν να κρατήσει το Eurogroup- Ecofin τον πρώτο λόγο, αντιδρώντας συν τοις άλλοις στον ενισχυμένο ρόλο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Οι Ευρωπαίοι προσανατολίζονται σε μια έκτακτη Σύνοδο μέσα στο Νοέμβριο, έτσι ώστε να προλάβουν να συντάξουν το κείμενο συμφωνίας, που θα τεθεί σε εφαρμογή το 2024, αφού σε διαφορετική περίπτωση θα ενεργοποιηθούν οι παλιοί κανόνες, που προφανώς έχουν ξεπεραστεί από τις δραματικές εξελίξεις των τελευταίων 3 ετών. Υπάρχει, άραγε, λόγος ανησυχίας για την Ελλάδα, στην περίπτωση που επαληθευθεί το “κακό” σενάριο, δηλαδή δεν επιτευχθεί συμφωνία;
Ανατρέχοντας κανείς στον πυρήνα της αρχικής πρότασης της Κομισιόν αλλά και στις βασικές γραμμές της ισπανικής συμβιβαστικής πρότασης που διέρρευσαν, διαπιστώνει ότι κοινή συνισταμένη είναι η βιώσιμη μείωση του Χρέους σε ορίζοντα δεκαετίας και “κλειδί” η συγκράτηση των “καθαρών” δαπανών. Όσο για τα υφιστάμενα όρια του Χρέους (60% ΑΕΠ) και του ελλείματος (3%) το πιθανότερο είναι ότι μένουν ως έχουν. Με αυτά τα δεδομένα- αν και λείπουν σημαντικές λεπτομέρειες- η Ελλάδα δεν φαίνεται να έχει λόγο να προβληματίζεται.
Η Ανάλυση Βιωσιμότητας, που έχει εκπονήσει και η Κομισιόν και η ΕΚΤ, δείχνουν ότι το ελληνικό Χρέος έχει καθοδική τροχιά και μάλιστα με άκρως συντηρητικές παραδοχές για τους ρυθμούς ανάπτυξης και τα επιτόκια δανεισμού. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι και το ΔΝΤ στη νέα του Ετήσια Έκθεση για την Ελλάδα θα περιγράφει ή μάλλον θα αναδεικνύει την έντονα πτωτική πορεία του Χρέους, ως βασικό στοιχείο των προοπτικών της ελληνικής οικονομίας.
Συμπέρασμα; Μια βασική παράμετρος του νέου Συμφώνου Σταθερότητας δείχνει να καλύπτεται με το “καλημέρα”, ειδικά από τη στιγμή που ο μεσοπρόθεσμος σχεδιασμός της Αθήνας ήδη προβλέπει πρωτογενή πλεονάσματα άνω του 2%. Το “αγκάθι” εδώ είναι ένας πιθανός αιφνιδιασμός- κατ’ απαίτηση των Βορείων- που θα προβλέπει συγκεκριμένο ρυθμό ετήσιας μείωσης του Χρέους ειδικά για χώρες που κινούνται πολύ πάνω από το 60%. Αρμόδιες πηγές εκτιμούν, πάντως, ότι και σε αυτήν την περίπτωση, η Ελλάδα δεν θα αντιμετωπίσει πρόβλημα, αν τηρηθεί ο δημοσιονομικός σχεδιασμός που έχει χαραχθεί.
Στην πραγματικότητα αυτό που “καίει” την Αθήνα ή μάλλον και την Αθήνα, είναι συγκεκριμένα πεδία δαπανών, που κατά την άποψη πολλών κυβερνήσεων, θα έπρεπε να τύχουν διαφορετικής αντιμετώπισης, ειδικά σε αυτήν τη συγκυρία όπου η Ευρώπη καλείται να κουβαλήσει πολλά “καρπούζια” κάτω από την ίδια μασχάλη: και να διατηρήσει ένα αναπτυξιακό ρυθμό παρά το σοκ της αύξησης των επιτοκίων και να πετύχει την “πράσινη” μετάβαση και να ανταποκριθεί στην πρόκληση του Μεταναστευτικού και να ανταπεξέλθει στις αυξημένες εξοπλιστικές δαπάνες που επιτάσσει ο νέος ρόλος της στην περιοχή.
Αυτό ακριβώς αναμένεται να συζητηθεί στο τετ-α-τετ του Έλληνα Πρωθυπουργού με το Γερμανό Καγκελάριο στο Βερολίνο, καθώς και στο δείπνο με Ευρωπαίους ηγέτες που οργανώνει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Οι πληροφορίες ως τώρα αναφέρουν ότι δεν υπάρχει ιδιαίτερη... διάθεση από τους Ευρωπαίους να εξαιρέσουν τις δαπάνες για “πράσινες” επενδύσεις από τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες, ενώ υπό διαμόρφωση φαίνεται ότι είναι το πλαίσιο για τις δαπάνες που σχετίζονται με το Μεταναστευτικό.