Ηχηρό «καμπανάκι» για τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης
Από τους ψυχρούς αριθμούς, το πρόβλημα δεν είναι να φτάσουν τα «πακέτα» στην Αθήνα, αλλά το πόσο γρήγορα θα πέσουν στην αγορά.
Οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες είναι εδώ, η βιωσιμότητα του Χρέους παραμένει το ιερό τοτέμ για τις Βρυξέλλες και τη Φρανκφούρτη, η ρευστότητα και οι αβεβαιότητες στο διεθνές περιβάλλον κάθε άλλο παρά επιτρέπουν εφησυχασμό, ειδικά στην Ελλάδα που μόλις έβγαλε το κεφάλι από το νερό.
«Η επίτευξη ικανοποιητικού ρυθμού ανάπτυξης αποτελεί τη σημαντικότερη πρόκληση» τόνισε χθες ο Γ. Στουρνάρας κι όποιος μπήκε στον κόπο να ακούσει την εισήγηση του στη Γενική Συνέλευση της Τράπεζας της Ελλάδας κι εν συνεχεία να ανατρέξει στα πιο «καυτά» κεφάλαια της Έκθεσης του, μπόρεσε να διαπιστώσει την αγωνία για την ομαλή απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων.
Ο λόγος προφανής: «η επόμενη δεκαετία αποτελεί μοναδικό παράθυρο ευκαιρίας για την ταχεία αποκλιμάκωση του ελληνικού Χρέους. Προϋποθέσεις προκειμένου να αξιοποιηθεί αυτό το παράθυρο ευκαιρίας είναι η διαφύλαξη της δημοσιονομικής αξιοπιστίας και η αποτελεσματική αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων».
Υπάρχει λόγος ανησυχίας; Στην πρόσφατη επίσκεψη τεχνοκρατών από τις Βρυξέλλες, λίγο πριν η Ελλάδα υποβάλει το αίτημα για την 4η δόση, το κλίμα ήταν κάτι παραπάνω από θετικό. Με αφορμή, μάλιστα, τα «φάλτσα» σε άλλες χώρες, μεταφέρθηκε στην Αθήνα η διαβεβαίωση ότι ενδεχόμενες καθυστερήσεις σε ορόσημα δεν συνεπάγονται αυτομάτως απώλεια πόρων, καθώς θα είναι δυνατή η τμηματική καταβολή.
Όπως προκύπτει, ωστόσο, από τους ψυχρούς αριθμούς, το πρόβλημα δεν είναι να φτάσουν τα «πακέτα» στην Αθήνα, αλλά το πόσο γρήγορα θα πέσουν στην αγορά, έτσι ώστε να ενισχύσουν τον ενάρετο κύκλο της οικονομίας και να διαψεύσουν τις Κασσάνδρες, που «βλέπουν» την Ελλάδα να «πνίγεται» για μια ακόμα φορά στις παθογένειες της.
«Αρρυθμίες»
Το ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις παραμένουν η αποκαλούμενη «ραχοκοκαλιά» της ελληνικής οικονομίας, δεν είναι μυστικό, όπως μυστικό δεν είναι ότι εν πολλοίς έχουν αυξημένη δυσκολία πρόσβασης σε κεφάλαια, δηλαδή στον τραπεζικό δανεισμό.
Τι ρόλο έχει παίξει ως τώρα το Ταμείο Ανάκαμψης, για να μη μείνουν πίσω αυτές οι χιλιάδες επιχειρήσεις; Συνολικά, από τον Ιούνιο του 2022 (πρώτη δανειακή σύμβαση) έως τις 25 Ιανουαρίου της φετινής χρονιάς, είχαν υπογραφεί 271 δανειακές συμβάσεις ύψους 8 δισεκ. Ευρώ. Περίπου το ήμισυ των δανειακών συμβάσεων (αξίας 1,2 δισεκ. ευρώ) αφορούσε επιχειρήσεις μικρομεσαίου μεγέθους.
Ποιο είναι το κίνητρο γι’ αυτές τις επιχειρήσεις; Το μεσοσταθμικό επιτόκιο στα δάνεια του Μηχανισμού διαμορφώθηκε σε 2,1%, δηλαδή περίπου 360 μονάδες βάσης χαμηλότερα από το μέσο επιτόκιο των κοινών τραπεζικών, επιχειρηματικών δανείων!
Ποιο είναι το πρόβλημα, που αναδεικνύει η Τράπεζα της Ελλάδας, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου; Οι ροές αυτών των δανείων προς τις επιχειρήσεις δεν είναι οι ιδανικές, ενώ αρρυθμίες παρουσιάζουν και οι «ενέσεις» από το μέτωπο των επιχορηγήσεων.
Ειδικότερα, μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου του 2023 οι μεταβιβάσεις από τον κρατικό προϋπολογισμό προς τους φορείς εντός και εκτός της γενικής κυβέρνησης ανέρχονταν σε 5,3 δισεκ. ευρώ, εκ των οποίων μόνο τα 2,4 δισεκ. ευρώ είχαν καταβληθεί στις επιχειρήσεις έως το τέλος Σεπτεμβρίου του 2023, αντανακλώντας περιορισμούς των φορέων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο ως προς τη διοικητική διεκπεραίωση και την υλοποίηση των σχεδίων.
Αναφορικά με τα δάνεια, έως το τέλος Δεκεμβρίου του 2023 είχαν υποβληθεί 624 αιτήσεις για χρηματοδότηση μέσω δανείων του Μηχανισμού, προϋπολογισμού 8,17 δισεκ. ευρώ, από τις οποίες 269 έχουν προχωρήσει σε υπογραφή σύμβασης έργων ύψους 4,36 δισεκ. Ευρώ. Οι εκταμιεύσεις προς τις επιχειρήσεις ανέρχονταν, όμως, σε μόλις 1,36 δισεκ. ευρώ έως το τέλος Ιανουαρίου του 2024.
Σύμφωνα με την ΤτΕ, οι διπλές εκλογές την περασμένη χρονιά, καθώς και οι δύο γύροι των περιφερειακών και αυτοδιοικητικών εκλογών, εκτιμάται ότι συνέβαλαν στην καθυστέρηση που παρουσίασαν οι τελικές εκταμιεύσεις στο σκέλος των επιχορηγήσεων. Άλλοι λόγοι που αναγνωρίστηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αποτελούν κοινή πρόκληση για όλες τις χώρες, αφορούν στο διαχειριστικό φόρτο στους τοπικούς και περιφερειακούς φορείς υπεύθυνους για την υλοποίηση των έργων. Το μόνο σίγουρο είναι ότι από εδώ και πέρα, αρρυθμίες και «φάλτσα» δεν συγχωρούνται...