Αναπτυξιακό σοκ με κονδύλια- μαμούθ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων

Να διαψεύσει τις Κασσάνδρες εξωτερικού (π.χ. το ΔΝΤ), που «βλέπουν» τους ρυθμούς ανάπτυξης να «προσγειώνονται» πριν καλά- καλά κλείσει η κάνουλα του Ταμείου Ανάκαμψης, θέλει το οικονομικό επιτελείο, στέλνοντας παράλληλα μήνυμα στην γραφειοκρατία εσωτερικού ότι ουδεμία καθυστέρηση θα συγχωρεθεί στο επόμενο, κρίσιμο 18μηνο.

Η πολυσέλιδη εγκύκλιος, με την υπογραφή του Ν. Παπαθανάση, ενεργοποιεί το “όπλο” του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων για το 2026, το οποίο- όπως επισημαίνεται στο προοίμιο της εγκυκλίου- θα είναι το μεγαλύτερο των τελευταίων 16 ετών. Και για να μιλάμε με αριθμούς, για το 2026, προβλέπεται να διατεθούν 16,719 δισ. ευρώ:

• 6,200 δισεκατ. ευρώ σε συγχρηματοδοτούμενα έργα
• 3,300 δισεκατ. ευρώ σε έργα που θα χρηματοδοτηθούν αποκλειστικά από εθνικούς πόρους και
• 7,219 δισεκατ. ευρώ σε έργα και δράσεις του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που βαραίνουν το ΠΔΕ

Οι άξονες

Ο βασικός στόχος είναι σαφής, πλην όμως απαιτητικός: η κατανομή των προκαθορισμένων πόρων κατά τρόπο που να επιτευχθεί το μέγιστο δυνατό αναπτυξιακό αποτέλεσμα για την ελληνική οικονομία και την κοινωνία.

Αναλυτικά, οι άξονες πάνω στους οποίους κινείται το ΠΔΕ- μαμούθ της επόμενης χρονιάς, είναι οι εξής:

• Η ταχεία υλοποίηση των έργων που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας
• Η περαιτέρω ένταξη και απρόσκοπτη υλοποίηση των έργων που χρηματοδοτούνται από το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του ΠΔΕ και συγκεκριμένα του Εταιρικού Συμφώνου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ 2021-2027), των Προγραμμάτων των Ταμείων Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων -ΤΑΜΕΥ 2021-2027-, του Στρατηγικού Σχεδίου Κοινής Αγροτικής Πολιτικής- ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027- και άλλων συγχρηματοδοτούμενων έργων, με βάση τους στόχους που έχουν τεθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες διαχείρισης και συντονισμού, (ενδεικτικά, σχέδια δράσης συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων).
• Η υλοποίηση των έργων που χρηματοδοτούνται από το εθνικό σκέλος του ΠΔΕ και συγκεκριμένα του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ) 2021-2025 και του νέου ΕΠΑ 2026-2030, για την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων των δύο Προγραμματικών Περιόδων, λαμβάνοντας υπόψη και τυχόν συνέργεια και συμπληρωματικότητα με τα συγχρηματοδοτούμενα έργα.
• Η ολοκλήρωση των έργων που συγχρηματοδοτήθηκαν στο πλαίσιο του Εταιρικού Συμφώνου για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) 2014-2020, καθώς και των άλλων συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων της προηγούμενης ΠΠ (π.χ. Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2022) για την εξασφάλιση
• της εισροής της μέγιστης κοινοτικής συνδρομής και την αποφυγή απώλειας κοινοτικών πόρων.

Όπως τονίζει, όμως, στις οδηγίες του ο αναπληρωτής ΥΠΕΘΟ, απαραίτητες προϋποθέσεις για τα ανωτέρω είναι ο ορθός προγραμματισμός, η στενή παρακολούθηση της πορείας υλοποίησης των έργων και η επικέντρωση στην επίτευξη των στόχων. Κοινώς, τα αδύναμα στοιχεία της ελληνικής γραφειοκρατίας, για τα οποία έχουν διατυπώσει πολλάκις επιφυλάξεις οι Ευρωπαίοι τεχνοκράτες, αλλά επί του παρόντος έχουν διαψευσθεί.

Τα χρονοδιαγράμματα

Κι επειδή ως γνωστόν «η αρχή είναι το ήμισυ του παντός», πολλά θα κριθούν από το πόσο γρήγορα θα κλείσουν οι φετινές εκκρεμότητες. Μετά την «ένεση» των 500 εκ ευρώ, το ΠΔΕ του 2025 έχει φτάσει στα 14,6 δισ ευρώ και προκειμένου να αποφευχθεί η συσσώρευση πληρωμών τον Δεκέμβριο άρα και η πιθανή απώλεια πόρων, οι φορείς καλούνται να εντείνουν τις προσπάθειές τους για υλοποίηση κατ’ ελάχιστον του 95% του Προγράμματός τους έως τις 30 Νοεμβρίου.

Όσον αφορά στον σχεδιασμό του 2026, οι εμπλεκόμενοι φορείς καλούνται να υποβάλουν τις προτάσεις τους το αργότερο ως την Παρασκευή 26 Σεπτεμβρίου, δηλαδή σε περίπου έναν μήνα από σήμερα.

Κρίσιμος χαρακτηρίζεται, όμως και ο σχεδιασμός των επόμενων ετών, έτσι ώστε να μην «ξεφουσκώσει» η επίδραση των κονδυλίων του ΠΔΕ και του Ταμείου Ανάκαμψης. Με αυτό το σκεπτικό, συστήνεται ο Άξονας Μακροχρόνιων Δεσμεύσεων και το Μητρώο Καταγραφής και Παρακολούθησης Δαπανών Συντήρησης και Λειτουργίας.

Ο Άξονας Μακροχρόνιων Δεσμεύσεων έχει χρονικό ορίζοντα 20ετίας, και περιλαμβάνει:

• α. Το υπόλοιπο του προϋπολογισμού των έργων προγραμμάτων, των οποίων οι εκτιμώμενες δαπάνες εκτείνονται πέραν της εκάστοτε προγραμματικής περιόδου και
• β. Το υπόλοιπο του προϋπολογισμού των έργων που δεν εντάσσονται σε προγράμματα, των οποίων οι εκτιμώμενες δαπάνες εκτείνονται πέραν του ΠΔΠ.