Δημοσιονομικός χώρος και τα «απόνερα» των μέτρων της ΔΕΘ
Η ελληνική οικονομία συνεχίζει το 2025 σε τροχιά σταθεροποίησης, δημιουργώντας «μαξιλάρι» για μόνιμες παρεμβάσεις.
Σύμφωνα με την ανάλυση της Alpha Bank, το πρωτογενές πλεόνασμα της Γενικής Κυβέρνησης ανήλθε σε €9,1 δισ. στο πρώτο επτάμηνο, από €5,3 δισ. πέρυσι, συνεχίζοντας μια τριετία πλεονασμάτων (2024: 4,8% του ΑΕΠ).
Σε επίπεδο δραστηριότητας, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 2% σε ετήσια βάση το α’ εξάμηνο 2025, έναντι 1,6% στην ΕΕ-27. Το ήμισυ της ανόδου προήλθε από την ιδιωτική κατανάλωση (+1,5%), ενώ οι επενδύσεις κινήθηκαν ανοδικά (+2,1% στο α’ εξάμηνο), με «σπριντ» το β’ τρίμηνο (+6,5%).
Τα μέτρα της ΔΕΘ: Φοροελαφρύνσεις και στήριξη εισοδημάτων
Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ έχουν δημοσιονομικό κόστος €1,76 δισ. το 2026 και €2,46 δισ. το 2027, αλλά, σύμφωνα με την ανάλυση της Alpha Bank, στοχεύουν σε αναπτυξιακό αποτύπωμα.
Περιλαμβάνουν:
- αναμόρφωση της κλίμακας φόρου εισοδήματος,
- ελαφρύνσεις για νέους και οικογένειες με παιδιά,
- αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις,
- νέο συντελεστή για εισοδήματα από ενοίκια,
- μείωση/κατάργηση ΕΝΦΙΑ σε μικρούς οικισμούς,
- εξορθολογισμό τεκμηρίων και μειωμένο ΦΠΑ στα ακριτικά νησιά.
Ενίσχυση διαθέσιμου εισοδήματος και αγοράς εργασίας
Ο στόχος, όπως υπογραμμίζει η τράπεζα, είναι η ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος για να αποκατασταθούν απώλειες πραγματικών αμοιβών από την ενεργειακή κρίση και τον υψηλό πληθωρισμό. Η μείωση της «φορολογικής σφήνας» αναμένεται να ενδυναμώσει τα κίνητρα για δημιουργία θέσεων εργασίας.
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στους νέους. Η τράπεζα επισημαίνει ότι ο ενεργός πληθυσμός έως 29 ετών υποχώρησε στο 44,6% το 2024, σημαντικά κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ-27. Τα φορολογικά κίνητρα για αυτή την ομάδα στοχεύουν στη μείωση της ανεργίας και στην κάλυψη ελλείψεων εργατικού δυναμικού. Παράλληλα, οι ελαφρύνσεις για οικογένειες συνδέονται με το δημογραφικό πρόβλημα και την υπογεννητικότητα.
Η διατήρηση μειωμένου ΦΠΑ στα μικρά νησιά του Αιγαίου και οι ελαφρύνσεις στον ΕΝΦΙΑ για μικρούς οικισμούς, σύμφωνα με την ανάλυση της Alpha Bank, ενθαρρύνουν την αποκέντρωση και στηρίζουν τις τοπικές οικονομίες.
Στεγαστική πολιτική: Νέα κίνητρα για ενοικιάσεις και κοινωνική αντιπαροχή
Στο στεγαστικό, η τράπεζα τονίζει δέσμη μέτρων που στοχεύουν στην προσφορά: επιστροφή «ενός ενοικίου» κάθε Νοέμβριο, κίνητρα για αξιοποίηση κενών κατοικιών και ενεργοποίηση της «κοινωνικής αντιπαροχής» μέσω δημόσιας γης.
Συνολικά, πρόκειται, όπως επισημαίνει η ανάλυση της τράπεζας, για παρεμβάσεις που μπορούν να στηρίξουν κατανάλωση, απασχόληση, επενδύσεις και περιφέρεια, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα ανατραπεί η θετική δημοσιονομική πορεία.