Στο ρυθμό του IRIS η αγορά- Οι ενστάσεις και τα πρόστιμα

Αλλάζουν όλα μέσα στις επόμενες δέκα ημέρες, στο πώς λειτουργεί η αγορά και συγκεκριμένα στο πώς θα γίνονται από την 1η Δεκεμβρίου οι πληρωμές, καθώς το IRIS καθίσταται υποχρεωτικό σε όλες τις επιχειρήσεις.

Για τους καταναλωτές τα μαντάτα είναι χαρμόσυνα, αν λάβει κανείς υπόψιν τη διείσδυση του IRIS στις καθημερινές τους συναλλαγές. Από την άλλη, οι επαγγελματικοί φορείς και τα Επιμελητήρια εξακολουθούν να διατηρούν επιφυλάξεις και να εγείρουν ενστάσεις κυρίως για το κατά πόσο έχουν ξεπεραστεί τα τεχνικά προβλήματα, τα οποία κατέστησαν αναγκαία την παράταση του προηγούμενου μήνα.

Με μια σειρά αποφάσεων του Διοικητή της ΑΑΔΕ, Γιώργου Πιτσιλή, κατόπιν διαβούλευσης με τους εμπλεκόμενους φορείς και έχοντας ως αρχή το «Είσπραξη πληρωμής (κάρτα, IRIS) - Υποχρεωτική έκδοση απόδειξης από το ταμειακό σύστημα», οριστικοποιήθηκαν οι τεχνικές προδιαγραφές και εντάχθηκαν οι νέες τεχνολογικές δυνατότητες άμεσων πληρωμών (Instant Payments) στο πλαίσιο διασύνδεσης των ταμειακών συστημάτων με την Φορολογική Διοίκηση. Ωστόσο, η αγορά παραμένει προβληματισμένη για το κατά πόσο τα συστήματα παρόχων και τραπεζών θα είναι εγκαίρως έτοιμα, έτσι ώστε να μην αρχίσει βροχή προστίμων επί δικαίων και αδίκων.

Τα πρόστιμα

Στο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, που έχει τεθεί σε διαβούλευση, γίνεται εναρμόνιση των προστίμων που προβλέπονται για τη διασύνδεση POS- ταμειακών μηχανών- Taxisnet, με τα όσα θα ισχύουν από την 1η Δεκεμβρίου για τις πληρωμές και με IRIS:

• Για όσες επιχειρήσεις, δεν συμμορφωθούν με την υποχρέωση αποδοχής πληρωμών μέσω IRIS και διασύνδεσης τους με POS- ταμειακές- ΑΑΔΕ, το πρόστιμο είναι 10.000 ευρώ, εφόσον τηρούν απλογραφικά βιβλία και 20.000 ευρώ για διπλογραφικά. Το πρόστιμο μειώνεται κατά 50%, όταν επιβάλλεται σε επιχειρήσεις που ασκούν τη δραστηριότητά τους σε οικισμούς με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω από 3.100 κατοίκους, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, πλην των τόπων που έχουν ανακηρυχθεί ως τουριστικοί
• Για τις οντότητες που δραστηριοποιούνται στην ελληνική επικράτεια στον τομέα των υπηρεσιών πληρωμών και δεν συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις λειτουργίας και διασύνδεσης με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων των τερματικών Ηλεκτρονικής Μεταφοράς Κεφαλαίων «EFT/POS» προβλέπεται πρόστιμο 200.000 ευρώ και σε περίπτωση υποτροπής 300.000 ευρώ.
• Εφόσον οι παραπάνω οντότητες δεν προβαίνουν σε οποιαδήποτε ενέργεια αναβάθμισης των τερματικών «EFT/POS» για τα οποία εμφανίζονται ως διαχειριστές στο Μητρώο Μέσων Πληρωμών, προβλέπεται πρόστιμο 100.000 ευρώ. Αν έχει γίνει αναβάθμιση μόνο κάποιων τερματικών «EFT/POS», επιβάλλεται πρόστιμο ύψους 500 ευρώ ανά τερματικό που δεν θα έχει αναβαθμιστεί

Προκειμένου να διασκεδάσουν τις ανησυχίες της αγοράς ότι θα “βρέξει” πρόστιμα, το υπουργείο Οικονομικών και η ΑΑΔΕ διαβεβαιώνουν ότι θα υπάρξει μεταβατική περίοδος συστάσεων, ειδικά αν παρατηρηθούν τεχνικά προβλήματα στην αποδοχή πληρωμών IRIS και στη διασύνδεση με POS- ταμειακές.

Οι επαγγελματίες έχουν, πάντως, έναν ακόμα λόγο να γκρινιάζουν: το κόστος της ψηφιακής μετάβασης. «Η προσαρμογή στα νέα συστήματα απαιτεί μηχανογραφικές αλλαγές, συνδέσεις με τις τράπεζες και εξοπλισμό, που μπορεί να φτάνουν τα 1.500 ευρώ ανά επιχείρηση, ενώ συνολικά τα μέτρα για την πάταξη της φοροδιαφυγής επιβαρύνουν μια μικρομεσαία επιχείρηση με 6.000 έως 8.000 ευρώ ετησίως», δηλώνει ο πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, Γ. Χατζηθεοδοσίου.

Οι ψηφιακές πληρωμές

Το μόνο σίγουρο είναι ότι τα ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών έχουν διεισδύσει ακόμα και στις συναλλαγές της καθημερινότητας. Είναι ενδεικτικό ότι 4.120.425 καταναλωτές έχουν εγγραφεί στο IRIS κι εκτελούν τις μεταφορές χρημάτων τους, άμεσα και εύκολα σε φίλους, με χρήση του αριθμού κινητού, ενώ 571.713 επαγγελματίες εισπράττουν εντός δευτερολέπτων οφειλές από πελάτες τους άμεσα και εύκολα μέσω IRIS.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΤτΕ, οι ενεργές κάρτες πληρωμών σε κυκλοφορία ανήλθαν σε 21,6 εκατ. τον Ιούνιο του 2025, αυξημένες κατά 5,3% σε σχέση με το Δεκέμβριο του 2024. Η μέση αξία ανά συναλλαγή για το σύνολο των καρτών μειώθηκε κατά 4,5% σε 43 ευρώ, από 45 ευρώ το δεύτερο εξάμηνο του 2024. Η πτωτική τάση της μέσης αξίας ανά συναλλαγή με κάρτα καταδεικνύει τόσο την εξοικείωση των χρηστών των καρτών με το εν λόγω μέσο πληρωμής, όσο και τη συνεχή χρήση τους για αγορές χαμηλής αξίας.