Γεμάτο… κόφτες το σχέδιο για προστασία α’ κατοικίας

Αύριο θα έχουν συγκεντρώσει οι τράπεζες όλα τα στοιχεία από τα χαρτοφυλάκια των «κόκκινων» στεγαστικών και μικρών επιχειρηματικών δανείων, που θα τους επιτρέψουν να υπολογίσουν πόσοι μπορεί να είναι οι δικαιούχοι προστασίας α’ κατοικίας σύμφωνα με την κυβερνητική πρόταση και κατά πόσο αυτός ο αριθμός δοκιμάζει ή όχι τις αντοχές των ισολογισμών τους.

Με βάση το σχέδιο που έχουν στα χέρια τους οι τράπεζες, η ένταξη στο νέο πλαίσιο προστασίας θα γίνεται ως εξής:

1. Ο οφειλέτης θα υποβάλει εξωδικαστικώς μια ηλεκτρονική αίτηση ρύθμισης του στεγαστικού του δανείου κύριας κατοικίας.
2. Ο πρώτος «κόφτης» που θα ενεργοποιείται είναι το υπόλοιπο του δανείου του. Η πρόταση κάνει λόγο για 120.000 ευρώ. Αυτό το όριο καλύπτει ως και το 90% των περιπτώσεων, ενώ πετάει έξω τους αποκαλούμενους στρατηγικούς κακοπληρωτές, καθώς υπάρχουν φάκελοι με εκκρεμείς οφειλές ακόμα και 500.000 ευρώ
3. Αυτός ο πρώτος «κόφτης» θα έχει ειδική λειτουργία, όσον αφορά στα δάνεια που έχουν πάρει επιτηδευματίες με προσημείωση της κύριας κατοικίας τους. Έτσι αν και οι τράπεζες συναίνεσαν στη διεύρυνση του κύκλου των δανειοληπτών που θα προστατεύονται, ειδικά για τους μικροεπιτηδευματίες που θα αιτούνται ρύθμισης, στο υπόλοιπο δανείου θα αθροίζονται επιχειρηματικά και ενδεχόμενα στεγαστικά δάνεια που τους βαραίνουν. Με αυτόν τον τρόπο θα περιορισθεί δραστικά ο αριθμός των επιτηδευματιών που θα τύχουν προστασίας.
4. Ο δεύτερος «κόφτης» που θα ενεργοποιείται είναι η αξία της κύριας κατοικίας, πιθανότατα η αντικειμενική. Η πρόταση της κυβέρνησης είναι να τεθεί ο πήχης στις 250.000 ευρώ και οι τράπεζες δεν φαίνεται να έχουν σοβαρές ενστάσεις: ενώ ένα τόσο υψηλό όριο θα βοηθήσει την κυβέρνηση να χειριστεί επικοινωνιακά το θέμα, επί της ουσίας το κριτήριο του υπολοίπου δανείου θα «κόψει» χιλιάδες οφειλέτες.
5. Ο τρίτος «κόφτης» θα είναι το εισόδημα των αιτούμενων προστασίας. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, στην πραγματικότητα πρόκειται για δύο «κόφτες»: ο πρώτος θα επιτρέπει την είσοδο στη ρύθμιση/προστασία και ο δεύτερος θα δίνει τη δυνατότητα της επιδότησης από τον Κρατικό Προϋπολογισμό. Αν και η κυβέρνηση κινήθηκε αρχικά με βάση τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης προσαυξημένες κατά 70% όπως στο νόμο Κατσέλη Σταθάκη, δηλαδή 35.087 ευρώ (που αντιστοιχούν σε 4μελή οικογένεια), πλέον η συζήτηση γίνεται επί τη βάσει των ευλόγων δαπανών διαβίωσης της ΕΛΣΤΑΤ χωρίς προσαύξηση, δηλαδή 20.639 ευρώ.
6. Η υπαγωγή στο νέο πλαίσιο προστασίας επ’ ουδενί συνεπάγεται αυτοματοποιημένες διαδικασίες ρύθμισης, όπως ζητούσε η κυβέρνηση. Ειδικά όσον αφορά στο πλέον επίμαχο θέμα του «κουρέματος», θα προκύπτει από τη σχέση εμπορικής αξίας ακινήτου προς το υπόλοιπο δανείου, χωρίς να έχει αποφασιστεί ακόμα αυτό το κλάσμα, δηλαδή εάν θα είναι 1:1,2 ή 1:1,3. Σε κάθε περίπτωση, οι ρυθμίσεις θα γίνονται κατά περίπτωση. Για παράδειγμα, για την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής θα λαμβάνεται υπόψιν και η ηλικία του δανειολήπτη με κάποιο ανώτατο όριο (πιθανόν τα 80 έτη). Υπό εξέταση είναι, επίσης, το επιτόκιο αναφοράς, που θα βαραίνει τις δόσεις των ρυθμισμένων δανείων.
7. Όποιοι δεν θα αποδέχονται τις προτεινόμενες ρυθμίσεις, θα έχουν τη δυνατότητα προσφυγής στη Δικαιοσύνη, καθώς πλην της επίμαχης παραγράφου 9 για την αυτόματη προστασία κύριας κατοικίας, ο νόμος Κατσέλη- Σταθάκη θα παραμείνει σε ισχύ. Αδιευκρίνιστο είναι αν για τη δυνατότητα δικαστικής διεκδίκησης προστασίας θα τεθούν περιορισμοί (εισοδηματικά- περιουσιακά κριτήρια), όπως ζητούν οι τράπεζες, έτσι ώστε να αποφευχθεί το by pass της εξωδικαστικής διαδικασίας.

Φρανκφούρτη και Βρυξέλλες αποφεύγουν να τοποθετηθούν επί των προσχεδίων που έχουν στα χέρια τους, καθώς οι ανατροπές στις διαβουλεύσεις των προηγούμενων ημερών, δείχνουν ότι η κατάσταση είναι ρευστή.

Τονίζουν, ωστόσο, με νόημα ότι η αναθεώρηση του νόμου Κατσέλη είναι η βασική εκκρεμότητα της τρέχουσας μεταμνημονιακής αξιολόγησης και αναγκαία προϋπόθεση για μια θετική έκθεση, που θα «ξεκλειδώσει» την επιστροφή κερδών των κεντρικών τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα.