Η μεγάλη πετρελαϊκή «κρίση» του 2018
Η πτώση της τιμής του πετρελαίου το τελευταίο διάστημα εξέπληξε τους πάντες, καθώς μέσα σε μερικές μόνο εβδομάδες -και χωρίς κανείς να το έχει προβλέψει- οι τιμές του αργού υποχώρησαν κατά περίπου 30% από τα προηγούμενα υψηλά επίπεδα, τα οποία οφείλονταν σε σειρά παραγόντων που έκαναν τους αναλυτές να προβλέπουν τον περασμένο Σεπτέμβριο άνοδο στα 100 δολάρια το βαρέλι.
Ο Αμερικανός Πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, ήταν μεταξύ αυτών που πανηγύρισαν την πτώση των τιμών πετρελαίου με μήνυμά του στο Twitter.
Μάλιστα, έσπευσε να ευχαριστήσει και τους φίλους του, τους Σαουδάραβες, ωστόσο η πτώση δεν οφείλεται μόνο στο Ριάντ. Είναι ένας παράγοντας, όχι όμως ο σημαντικότερος.
Στις αρχές της χρονιάς, η κυβέρνηση Τραμπ δεσμεύτηκε να απαγορεύσει τις ιρανικές εξαγωγές πετρελαίου. Η σκληρή του στάση τότε οδήγησε σε ράλι ανόδου το πετρέλαιο. Στη συνέχεια, πίεσε τη Σαουδική Αραβία να αυξήσει την παραγωγή σε ιστορικά μάλιστα υψηλά επίπεδα. Αυτό το σημείο είναι σημαντικό, καθώς η Σαουδική Αραβία είναι κάτι σαν την κεντρική τράπεζα του πετρελαίου. Είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας στον πλανήτη και η μόνη χώρα της Μέσης Ανατολής που έχει τη δυνατότητα να αυξήσει την παραγωγή άμεσα. Ταυτόχρονα, την παραγωγή τους αύξησαν και οι Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και η Ρωσία.
Το σοκ στις αγορές ήρθε όταν ο Τραμπ ανακοίνωσε μεν τις κυρώσεις στην Τεχεράνη, όμως συμπεριέλαβε εξαιρέσεις σε σημαντικούς αγοραστές ιρανικού πετρελαίου, όπως η Κίνα και η Ινδία. Η Ελλάδα και η Τουρκία είναι επίσης μεταξύ των χωρών που πήραν εξαίρεση.
Όλο αυτό είχε ως αποτέλεσμα η παροχή πετρελαίου να είναι υπερβολική, με αποτέλεσμα ο ΟΠΕΚ να σκέφτεται μείωση, αλλά να μην την αποφασίζει. Δέχεται πάντως πιέσεις να το κάνει στη Σύνοδο της επόμενης εβδομάδας στη Βιέννη.
Και μπορεί ο Τραμπ να δίνει συγχαρητήρια στον εαυτό του για τις πιέσεις που άσκησε στη Σαουδική Αραβία να αυξήσει την παραγωγή, ωστόσο αυτή τη στιγμή ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου στον πλανήτη είναι οι ΗΠΑ, αφήνοντας πίσω και τη Σαουδική Αραβία και τη Ρωσία. Η παραγωγή των ΗΠΑ βρίσκεται στα 2 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως και αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω την επόμενη χρονιά.
Ένας άλλος παράγοντας πτώσης των τιμών είναι η μειωμένη ζήτηση. Στις ΗΠΑ, η ζήτηση παραμένει υψηλή, ωστόσο έχει μειωθεί αρκετά στην Ευρώπη και την Ασία. Το ΔΝΤ αναθεώρησε προς τα κάτω την περασμένη εβδομάδα τις προβλέψεις για την ανάπτυξη, λόγω του εμπορικού πολέμου. Το παγκόσμιο ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί το 2019 κατά 2,5% σε σχέση με το 2,9% φέτος.
Τέλος, έχουν παρατηρηθεί κερδοσκοπικές κινήσεις στα futures του πετρελαίου, για την κατοχύρωση κερδών, που σε ένα βαθμό επηρεάζουν το γενικότερο κλίμα. Σύμφωνα με την Goldman Sachs, η κατάρρευση των τιμών πετρελαίου αντανακλά και το ξεπούλημα που έχει παρατηρηθεί το τελευταίο διάστημα στην αγορά.