Κρίση στον Περσικό: Αγωνία για την τιμή του πετρελαίου

Οι επιθέσεις στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της Σαουδικής Αραβίας προκάλεσαν το μεγαλύτερο ενδοσυνεδριακό άλμα των τιμών του πετρελαίου τα τελευταία σχεδόν 30 χρόνια, εγείροντας φόβους για μια στρατιωτική κλιμάκωση ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και στο Ιράν.

Οι τιμές του πετρελαίου ανά βαρέλι έφτασαν στο τέλος της ημέρας, χθες, στα 69,02 δολάρια, παρουσιάζοντας αύξηση 14,6% μέσα σε 24 ώρες. Η ανησυχία μέσω αυτής της κρίσης, είναι πως αν οι εγκαταστάσεις της εταιρείας Aramco, το μεγαλύτερο διυλιστήριο του κόσμου, δεν είναι σε θέση να διορθώσουν τις ζημιές άμεσα, τότε η τιμή του βαρελιού μπορεί να φτάσει ως και τα 75 δολάρια.

Ωστόσο, στις ασιατικές αγορές, τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα Τρίτη (για την Ελλάδα), οι τιμές το πετρελαίου παρουσίασαν μικρή μείωση σε σχέση με την χθεσινή ραγδαία άνοδο. Οι τιμές του πετρελαίου διεθνούς προέλευσης τύπου Brent μειώθηκαν κατά 1,2% στα 68,18 δολάρια το βαρέλι, μετά την χθεσινή άνοδό τους. Οι τιμές του αμερικανικού αργού πετρελαίου μειώθηκαν σήμερα κατά 1,7% στα 61,86 δολάρια το βαρέλι, μετά την χθεσινή άνοδό τους κατά 14,7%, την μεγαλύτερη σε ημερήσια βάση, από τον Δεκέμβριο του 2008.

Εν τω μεταξύ, στην Σαουδική Αραβία επεσήμαναν πως υπάρχουν αποθέματα τα οποία θα χρησιμοποιηθούν, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες, μιας και το συγκεκριμένο διυλιστήριο, εξάγει περίπου το 6% της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου. Σύμφωνα με το Ριάντ, υπάρχουν αποθέματα 188 εκ. βαρελιών, τα οποία σύμφωνα με τους ειδικούς, αρκούν για 33 ημέρες, διάστημα στο οποίο ελπίζουν πως θα έχουν αποκατασταθεί η ζημιές. Ταυτόχρονα, θα συνεχιστεί κανονικά η εξαγωγή πετρελαίου από τις εγκαταστάσεις που δεν επλήγησαν από τα drone.

Σχεδόν τρία εικοσιτετράωρα μετά την επίθεση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της εταιρείας Aramco στο Αμπκάικ, το μεγαλύτερο διυλιστήριο του κόσμου, και στο πετρελαϊκό κοίτασμα του Χουραΐς, το χρονικό των εξελίξεων καταγράφεται ως εξής:

• Νωρίς το πρωί του Σαββάτου, δύο επιθέσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών σε δύο εργοστάσια της σαουδαραβικής πετρελαϊκής εταιρείας Aramco στις επαρχίες Αμπκάικ και Χουράις προκαλούν πυρκαγιές στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις.

• Λίγες ώρες μετά την επίθεση, οι αντάρτες Χούθι της Υεμένης, που πολεμούν τον σαουδαραβικό στρατιωτικό συνασπισμό αναλαμβάνουν την ευθύνη για την επίθεση.

• Το Σάββατο το βράδυ ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο αποκλείει την εμπλοκή της Υεμένης και κατηγορεί ευθέως το Ιράν για την επίθεση στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις .

• Η Τεχεράνη, δια του εκπροσώπου του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών Αμπάς Μουσαβί, απορρίπτει τις πρωινές ώρες της Κυριακής ως «παράλογες» τις κατηγορίες του Αμερικανού ΥΠΕΞ.

• Αργότερα την Κυριακή, μετά τις κατηγορίες Πομπέο, ένας διοικητής των Ιρανών Φρουρών της Επανάστασης δηλώνει πως οι αμερικανικές βάσεις και τα αμερικανικά αεροπλανοφόρα στην περιοχή βρίσκονται εντός της εμβέλειας των ιρανικών πυραύλων.

• Τα ξημερώματα Κυριακής προς Δευτέρα, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δηλώνει ότι οι ΗΠΑ πιστεύουν ότι ξέρουν ποιός κρύβεται πίσω από τις επιθέσεις, προειδοποιώντας ότι η Ουάσινγκτον είναι «με το δάκτυλο στην σκανδάλη» έτοιμη για αντίποινα για τις επιθέσεις.

• Χθες Δευτέρα πρωί οι Χούθι της Υεμένης ανακοινώνουν πως τα εργοστάσια επεξεργασίας πετρελαίου της Aramco εξακολουθούν να αποτελούν στόχο και μπορεί να δεχθούν επίθεση «ανά πάσα στιγμή».

• Η Βρετανία χαρακτηρίζει σοβαρό και εξοργιστικό γεγονός τις επιθέσεις, τονίζοντας ότι χρειάζεται πλήρης εξακρίβωση των στοιχείων ως προς το ποιος έχει την ευθύνη για αυτή πριν δοθεί η απάντηση. Η Γαλλία καταδικάζει τις επιθέσεις, ενώ η ΕΕ προειδοποιεί κατά μιας «πραγματικής απειλής για την περιφερειακή σταθερότητα» στη Μέση Ανατολή. Η εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών δηλώνει ότι, απουσία ολοκληρωμένης έρευνας, η απόδοση ευθύνης είναι πολύ ανεύθυνη πράξη.

• Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών το μεσημέρι της Δευτέρας αναφέρει ότι είναι απαράδεκτο να τίθενται προς συζήτηση πιθανά απαντητικά μέτρα ισχύος, τονίζοντας ότι είναι αντιπαραγωγικό να χρησιμοποιηθεί το περιστατικό για κλιμάκωση των εντάσεων με το Ιράν.

• Ο απεσταλμένος των Ηνωμένων Εθνών στην Υεμένη, Μάρτιν Γκρίφιθς, δηλώνει στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ πως δεν είναι «απολύτως σαφές» ποιος βρίσκεται πίσω από την επίθεση αλλά πρόσθεσε πως αυτή αύξησε τις πιθανότητες μιας περιφερειακής σύγκρουσης.

• Νωρίς το απόγευμα, ο υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας στρατιωτικός συνασπισμός που μάχεται εναντίον των σιιτών ανταρτών Χούθι στην Υεμένη ανακοινώνει πως, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά ευρήματα, η επίθεση πραγματοποιήθηκε με ιρανικά όπλα και δεν προήλθε από την Υεμένη.

• Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου τονίζει ότι το Ισραήλ είναι έτοιμο για την πιθανότητα να εμπλακεί σε έναν αμερικανική-ιρανική σύγκρουση ως αποτέλεσμα των επιθέσεων στην Aramco.

• Ο Ιρανός πρόεδρος Χασάν Ροχανί χαρακτηρίζει χθες βράδυ ότι οι επιθέσεις στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της Aramco ήταν ένα «ανταποδοτικό μέτρο» του «λαού της Υεμένης» στις επιθέσεις που δέχονται καθημερινά στη χώρα τους.

• Ο Τραμπ λέει ότι «φαίνεται πως το Ιράν» είναι υπεύθυνο για τις επιθέσεις. Προσθέτει ότι είναι αποφασισμένος να βοηθήσει τη Σαουδική Αραβία, αλλά θέλει να αποφύγει μια σύγκρουση με το Ιράν.

• Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ δηλώνει ότι ανησυχεί πολύ για τον κίνδυνο κλιμάκωσης μετά τις επιθέσεις στη Σαουδική Αραβία, κατηγορώντας την Τεχεράνη ότι «αποσταθεροποιεί όλη τη Μέση Ανατολή».

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Goldman Sachs, οι τιμές ανά βαρέλι μπορεί να ξεπεράσουν ακόμη και τα 75 δολάρια, εφ’ όσον εντός τριών μηνών, δεν επιστρέψει σε κανονικούς ρυθμούς η παραγωγή στο διυλιστήριο. Μάλιστα παρέθεσαν και τέσσερα πιθανά σενάρια, τα οποία είναι τα εξής:

• Αν η μειωμένη παραγωγή διατηρηθεί για περισσότερες από 6 εβδομάδες τότε οι τιμές του πετρελαίου μπρεντ θα μπορούσαν γρήγορα να ανέβουν πάνω από 75 δολάρια το βαρέλι. Μία τέτοια εξέλιξη θα οδηγούσε τις ΗΠΑ να ρίξουν βαρέλια πετρελαίου στην αγορά από Στρατηγικά Αποθέματα Πετρελαίου που χρησιμοποιούνται σε έκτακτες περιπτώσεις
• Εφόσον η ζημιά αποκατασταθεί εντός μίας εβδομάδας τότε οι τιμές του πετρελαίου ενδέχεται να ανέβουν κατά 3 με 5 δολάρια το βαρέλι προκειμένου να δείξουν τους αυξανόμενους κινδύνους για την αγορά.
• Αν η μισή παραγωγή της Σαουδικής Αραβίας μείνει εκτός αγοράς για 2 με 6 εβδομάδες αυτό θα ανεβάζει τις τιμές πετρελαίου μπρεντ κατά 5 με 14 δολάρια το βαρέλι.
• Μία σημαντική απώλεια στην αγορά για περισσότερους από τρεις μήνες με τιμή στο βαρέλι πετρελαίου πάνω από 75 δολάρια θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγάλη ζήτηση και προσφορά πετρελαίου.

Σημειώνεται ότι από τις επιθέσεις με τηλεκατευθυνόμενα μη επανδρωμένα αεροσκάφη εναντίον των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων της εταιρείας Aramco, διακόπηκε προσωρινά η παραγωγή. Τα πλήγματα διέκοψαν την εξόρυξη 5,7 εκατομμυρίων βαρελιών αργού, ήτοι σχεδόν του 50% του συνόλου της παραγωγής ή πάνω από το 5% του παγκόσμιου εφοδιασμού.