Την περασμένη εβδομάδα η Τράπεζα της Αγγλίας (ΒΟΕ) αιφνιδίασε τις αγορές με μεγαλύτερη αύξηση των επιτοκίων από το προσδοκώμενο κατά 50 μονάδες βάσης, ανεβάζοντας το βασικό επιτόκιο στο 5% και στο υψηλότερο επίπεδο από το 2008. Στόχος των αυξήσεων είναι βέβαια η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, αλλά επιβαρύνουν παράλληλα εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων, των οποίων τα στεγαστικά επηρεάζονται άμεσα από το βασικό επιτόκιο. Στο πλαίσιο αυτό είναι πολύ πιθανό να επιβαρυνθούν και οι ενοικιαστές, στους οποίους θα μετακυλιστεί ένα μέρος του αυξημένου κόστους.
Μελέτη του Εθνικού Ινστιτούτου Οικονομικής και Κοινωνικής Έρευνας (NIESR) υπολογίζει ότι με την τελευταία επιτοκιακή αύξηση, το 4% των βρετανικών νοικοκυριών, δηλαδή περίπου 1,2 εκατ. νοικοκυριά, θα εξαντλήσει τις αποταμιεύσεις του μέχρι το τέλος του έτους λόγω των υψηλότερων δόσεων για στεγαστικά. Εάν πραγματοποιηθεί αυτό το σενάριο, συνολικά το 30% των νοικοκυριών θα αδυνατεί να αποπληρώσει τα χρέη του.
Αυτό θα αυξήσει το ποσοστό των αφερέγγυων νοικοκυριών σε σχεδόν 30% (περίπου 7,8 εκατομμύρια), ανέφερε το NIESR την περασμένη εβδομάδα, με τις μεγαλύτερες επιπτώσεις να σημειώνονται στην Ουαλία και τη βορειοανατολική Αγγλία.
«Η αύξηση των επιτοκίων στο 5% θα ωθήσει εκατομμύρια νοικοκυριά με υποθήκες στα πρόθυρα της χρεοκοπίας», δήλωσε ο Max Mosley, οικονομολόγος στο NIESR.«Κανένας δανειστής δεν θα περίμενε από ένα νοικοκυριό να αντέξει ένα σοκ αυτού του μεγέθους, οπότε ούτε η κυβέρνηση θα έπρεπε» σημείωσε.
Παρέμβαση της κυβέρνησης
Ο υπουργός Οικονομικών της χώρας, Jeremy Hunt, συναντήθηκε την περασμένη εβδομάδα, μετά την απόφαση της Τράπεζας της Αγγλίας, με μεγάλες τράπεζες της χώρας και εκπροσώπους από τον τομέα των κατασκευών, ώστε να συζητήσουν ακριβώς για την κρίση που πλήττει τη χώρα. Ο Hunt δήλωσε ότι συμφώνησαν στην λήψη τριών μέτρων, όπως η προσωρινή αλλαγή των όρων στα στεγαστικά και η δέσμευση να μην επηρεαστούν τα πιστοληπτικά προφίλ των δανειοληπτών. Επίσης, σύμφωνα με τον Hunt, οι τράπεζες θα χορηγούν μία 12μηνη περίοδο χάριτος σε όσους κινδυνεύουν να χάσουν το σπίτι τους.
«Αυτά τα μέτρα αναμένεται να ανακουφίσουν όσους αγχώνονται για τα υψηλά επιτόκια δανεισμού και να στηρίξουν όσους δυσκολεύονται», δήλωσε ο Hunt. «Θα συνεχίσουμε να είμαστε το ίδιο αποφασιστικοί, επειδή ξέρουμε ότι η απομάκρυνση του πληθωρισμού από την οικονομία μας είναι ο μόνος τρόπος που μπορούμε να αποσυμπιέσουμε πραγματικά τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς και τις επιχειρήσεις», συμπλήρωσε ο ίδιος.
«Πυρά από την αντιπολίτευση για τα νέα μέτρα»
Η Rachel Reeves, σκιώδης υπουργός Οικονομικών του Εργατικού Κόμματος της αντιπολίτευσης, επέκρινε αυτό που χαρακτήρισε ως "χαοτική προσέγγιση" της κυβέρνησης στην κρίση των ενυπόθηκων δανείων.
«Σε αντίθεση με αυτή την κυβέρνηση, οι Εργατικοί δεν θα μείνουν με σταυρωμένα τα χέρια καθώς εκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν την καταστροφή των ενυπόθηκων δανείων που προκάλεσαν οι Συντηρητικοί στην Ντάουνινγκ Στριτ», δήλωσε η Reeves μέσω Twitter την Πέμπτη.
Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου , Rishi Sunak, παραδέχθηκε λίγο μετά την αύξηση των επιτοκίων της BOE ότι η αποστολή της κυβέρνησης να μειώσει τον πληθωρισμό στο μισό του 5% έως το τέλος του έτους έχει γίνει πιο δύσκολη.
«Πάντα έλεγα ότι αυτό θα ήταν δύσκολο - και σαφώς έγινε δυσκολότερο τους τελευταίους μήνες - αλλά είναι σημαντικό να το κάνουμε αυτό», δήλωσε ο Sunak την Πέμπτη στη σύνοδο κορυφής των CEO των Times.
«Η κυβέρνηση θα παραμείνει σταθερή στην πορεία της και θα τηρήσει το σχέδιό της», πρόσθεσε.
Περαιτέρω πιέσεις τους επόμενους μήνες
Ο επικεφαλής της Τράπεζας της Αγγλίας, Andrew Baily, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα πως η νέα αύξηση ήταν απαραίτητη, ώστε να συνεχίσει η μάχη εναντίον του επίμονα υψηλού πληθωρισμού. Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με την εθνική στατιστική υπηρεσία, ο πληθωρισμός ανήλθε στο 8,7% τον Μάιο, υψηλότερα από τις εκτιμήσεις και από τον στόχο της Τράπεζας για 2%.
«Γνωρίζουμε ότι είναι δύσκολο – πολύς κόσμος με στεγαστικά ή άλλου είδους δάνεια δικαίως θα ανησυχεί για το πώς θα επηρεαστεί», δήλωσε ο Baily. «Ωστόσο, εάν δεν ανεβάσουμε τώρα τα επιτόκια, μπορεί να είναι χειρότερα μετά», συμπλήρωσε.
Το Resolution Foundation, ένα think tank που εστιάζει στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα νοικοκυριά με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, έχει προειδοποιήσει έκτοτε ότι ακόμη και με την τελευταία αύξηση των επιτοκίων τα προβλήματα για τους δανειολήπτες θα παραμείνουν για πολύ καιρό ακόμα, με το πρόβλημα να οξύνεται και μέσα στο 2024.
