«Καμπανάκι» από Βρυξέλλες για τις επιχειρήσεις στην Ευρωζώνη
Η γενική διαπίστωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι ότι οι σχετικά υγιείς ισολογισμοί και τα ισχυρά μέτρα στήριξης βοήθησαν τις επιχειρήσεις να αντέξουν την πανδημία και τα ενεργειακά σοκ.
Ωστόσο, το ακόμα υψηλό κόστος εισροών, οι «σφιχτές» νομισματικές συνθήκες και επιβράδυνση της ζήτησης δοκιμάζουν τώρα την ανθεκτικότητα του εταιρικού τομέα, σε μια συγκυρία όπου οι κρατικές ενισχύσεις «κόβονται».
Τα κακά νέα είναι ότι τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν οριακή, αν και διαχειρίσιμη, επιδείνωση της συνολικής ποιότητας του ενεργητικού των τραπεζών. Τα καλά νέα είναι ότι σε πραγματικό χρόνο οι πληροφορίες από τις χρηματοπιστωτικές αγορές υποδεικνύουν μείωση του πιστωτικού κινδύνου σε ορισμένα εταιρικά τμήματα. Τα κακά νέα είναι ότι στο χαμηλότερο άκρο του φάσματος της πιστωτικής ποιότητας, οι ανησυχίες για τις αθετήσεις πληρωμών παραμένουν.
Η δυσάρεστη έκπληξη
Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι οι ευπάθειες στον εταιρικό τομέα αυξάνονται. Η εξαμηνιαία έρευνα της ΕΚΤ για την πρόσβαση των επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση (SAFE) στη ζώνη του Ευρώ, επιτρέπει τον εντοπισμό των οικονομικά ευάλωτων επιχειρήσεων. Αυτές ορίζονται ως επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν (i) χαμηλότερο κύκλο εργασιών, (ii) μειωμένα κέρδη, (iii) υψηλότερες δαπάνες για τόκους και (iv) υψηλότερο ή αμετάβλητο λόγο χρέους προς ενεργητικό.
Το ποσοστό των οικονομικά ευάλωτων επιχειρήσεων αυξήθηκε κατά την οξεία φάση της πανδημίας, αλλά μειώθηκε κατά τη διάρκεια της μεταπανδημικής ανάκαμψης. Ωστόσο, στην τελευταία έρευνα (που καλύπτει την περίοδο από τον Απρίλιο έως τον Σεπτέμβριο του 2023), το μερίδιο εκτινάχθηκε στο 9% (έναντι 6% στον προηγούμενο γύρο), κοντά στα επίπεδα που παρατηρήθηκαν κατά το ξέσπασμα της πανδημίας. Κατά την Κομισιόν, αυτή η σημαντική αύξηση της οικονομικής ευπάθειας προαναγγέλλει μια πιθανή αύξηση των του αριθμού των πτωχεύσεων σε βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.
Οι τράπεζες
Η αυξανόμενη ευπάθεια και η αύξηση των πτωχεύσεων έχουν μέχρι στιγμής οδηγήσει σε μια οριακή μόνο επιδείνωση της ποιότητας του ενεργητικού των τραπεζών. Το γ’ 3μηνο του 2023, το μερίδιο των δανείων που επιδεινώθηκε σημαντικά η ποιότητά τους αλλά εξακολουθεί να μην προσφέρει αντικειμενικές ενδείξεις γεγονότος πιστωτικής ζημίας -δηλαδή δάνεια σταδίου 2- είναι κάτω από το μέγιστο του γ’ 3μηνου του 2022, αλλά εξακολουθεί να είναι σχετικά υψηλό.
Ο τραπεζικός τομέας της ζώνης του Ευρώ εμφανίζεται, πάντως, ικανός να απορροφήσει μια πιθανή επιδείνωση της ποιότητας των στοιχείων
του ενεργητικού. Ο όγκος των μη εξυπηρετούμενων δανείων έχει παραμείνει μέχρι στιγμής σταθερός στα ιστορικά χαμηλά επίπεδα, ενώ κατά μέσο όρο οι κεφαλαιακές θέσεις και η ρευστότητα των τραπεζών παραμένουν ισχυρές.
Οι εκτιμήσεις για τις «αδύναμες» επιχειρήσεις
Στα τέλη Ιανουαρίου, ο δείκτης Itraxx Crossover -δηλαδή ο βασικός ευρωπαϊκός δείκτης αναφοράς που καλύπτει τα CDS των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων υψηλής απόδοσης (κερδοσκοπικού βαθμού)- μειώθηκε περαιτέρω από την κορύφωσή του τον Οκτώβριο του 2023, ευρισκόμενος κάτω από τα επίπεδα πίεσης (καθορισμένο όριο 600 μ.β.).
Επίσης, τα spreads μεταξύ επενδυτικών και κερδοσκοπικών εταιρικών ομολόγων -μια άλλη μέτρηση του πιστωτικού κινδύνου- μειώθηκαν, αφού έφθασαν σε «στρεσαρισμένα» επίπεδα το τρίτο τρίμηνο του 2022.
Κατά την Κομισιόν, αυτοί οι δείκτες σε πραγματικό χρόνο υποδηλώνουν ότι οι κίνδυνοι αθέτησης πληρωμών υποχωρούν, ακόμη και αν το σήμα περιορίζεται σε μεγαλύτερες επιχειρήσεις με εισηγμένες στο χρηματιστήριο μετοχές. Το πιστωτικό τμήμα χαμηλής ποιότητας παραμένει σχετικά μικρό στις αγορές της Ε.Ε., αλλά αυτές οι αποκλίνουσες εξελίξεις υποδηλώνουν ότι εν μέσω μιας συνολικά βελτιωμένης πιστωτικής προοπτικής, οι ασθενέστερες επιχειρήσεις εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις.