Σύνδρομο κόπωσης του Αμερικανού καταναλωτή
Ο Αμερικανός καταναλωτής – ο βασικός παίχτης της αμερικανικής, ίσως και της παγκόσμιας οικονομίας – δείχνει το τελευταίο διάστημα σημάδια κόπωσης. Οι λιανικές πωλήσεις έκαναν βουτιά 1,7% το Δεκέμβριο, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη πτώση εδώ και δύο δεκαετίες.
Ίσως έφταιγε το χάος στις χρηματιστηριακές αγορές, ίσως το ξεκίνημα της παράλυσης της Ομοσπονδιακής κυβέρνησης ή ακόμα και τα στοιχεία που έβλεπαν το φως της δημοσιότητας. Όμως όποια και αν είναι η αιτία είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργήσει μεγάλες ανησυχίες για την ανάπτυξη της οικονομίας. Η Goldman Sachs αναθεώρησε προς τα κάτω τις προβλέψεις οικονομικής ανάπτυξης του τελευταίου τριμήνου του 2018 στο 1,9% και η Bank of America στο 1,5%, ενώ ακόμα χειρότερα η Fed στο μόλις 1,1%.
Αυτό δείχνει το πόσο βασίζεται η αμερικανική οικονομία στο μέσο καταναλωτή. «Ο Αμερικανός καταναλωτής σηκώνει στις πλάτες του την παγκόσμια οικονομία», λέει χαρακτηριστικά ο Πίτερ Μπούκβαρ, επικεφαλής επενδύσεων της επενδυτικής, Bleakley Advisory Group.
Και ίσως ακούγεται υπερβολικό, όμως οι καταναλωτικές δαπάνες αντιστοιχούν στα δύο τρίτα της αμερικανικής οικονομίας, της μεγαλύτερης του πλανήτη. Η Κίνα επίσης βρίσκεται αντιμέτωπη με επιβράδυνση, η ανάπτυξη της Γερμανίας κινείται στα χαμηλότερα επίπεδα της οικονομίας, το brexit βαραίνει τη Βρετανία και η Ιταλία έχει πέσει σε ύφεση.
Στα τέλη της προηγούμενης χρονιάς, η κυβέρνηση στην Ουάσιγκτον όδευε προς τη μεγαλύτερη παράλυση στην ιστορία των ΗΠΑ, ο Nasdaq που είχε εκτοξευθεί βρέθηκε σε καθεστώς bear market – χάνοντας το 20% της αξίας του – οι ανησυχίες για ύφεση εντάθηκαν και ο δείκτης S&P 500 πέρασε το χειρότερο Δεκέμβριο από τη Μεγάλη Ύφεση.
Η αδυναμία, λοιπόν, των λιανικών πωλήσεων, δείχνει πώς οι φόβοι για ύφεση τελικά αποδεικνύονται μία αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Όταν οι τιμές των μετοχών κινούνται σε υψηλά επίπεδα, οι καταναλωτές αγοράζουν – και το αντίθετο φυσικά.
Όσον αφορά λοιπόν στις καταναλωτικές δαπάνες, η χρονιά δεν ξεκίνησε καθόλου καλά για τη μεγαλύτερη οικονομική δύναμη στον κόσμο. Ευτυχώς όμως η κυβέρνηση άνοιξε ξανά και οι δείκτες στα Χρηματιστήρια βρίσκονται σε διαρκή άνοδο. Με άλλα λόγια, το σοκ στην εμπιστοσύνη των καταναλωτών, μπορεί να αποδειχτεί προσωρινό. Όμως, αν έρθει μία νέα καταιγίδα στις αγορές, τότε τα αποτελέσματα ίσως είναι ολέθρια.