Ένα οικονομικό Σουέζ. Αναλυτές στη Μεγάλη Βρετανία συγκρίνουν ανοιχτά το φιάσκο με τη διώρυγα του Σουέζ το 1956 με την παταγώδη αποτυχία του κυβερνητικού σχεδίου της Λιζ Τρας.
Λίγες εβδομάδες μετά την είσοδό της στην Downing Street, η Βρετανίδα πρωθυπουργός απέλυσε τον υπουργό Οικονομικών, Κουασί Κουαρτέγκ, και διόρισε τον Τζέρεμι Χαντ, ο οποίος ανέτρεψε ολόκληρο το κυβερνητικό της σχέδιο, σε μία προσπάθεια να διασώσει την πρωθυπουργία της.
Παρά το γεγονός ότι οι αυξήσεις των φόρων του Χαντ έδωσαν μία ανάσα ζωής στη Λιζ Τρας, ειδικοί εκτιμούν ότι θα είναι πολύ τυχερή αν αποφύγει την τύχη που είχε ο προκάτοχός της, Ίντεν, μετά την κρίση του Σουέζ.
Τρεις από τους βουλευτές Τόρις την κάλεσαν ανοιχτά να παραιτηθεί με περισσότερους να διαρρέουν πληροφορίες δυσαρέσκειας στον τύπο. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, τουλάχιστον 100 βουλευτές ζητούν την απομάκρυνση της, ενώ οι Εργατικοί – που διαθέτουν τεράστιο δημοσκοπικό προβάδισμα – ζητούν να γίνουν άμεσα εκλογές.
Τα σενάρια που συζητιούνται μετά την πιθανή απομάκρυνση της Τρας είναι τα εξής:
- Οι βουλευτές να δίνουν εντολή σε υπηρεσιακό πρωθυπουργό.
- Ο υπουργός Άμυνας, Μπεν Ουάλας, να αναλάβει ως πρόσωπο κοινής αποδοχής.
- Πρόωρες εκλογές
Όσον αφορά το νέο μίνι προϋπολογισμό που επεξεργάζεται ο Τζέρεμι Χαντ, εκτός της αύξησης των φόρων στα προηγούμενα επίπεδα, άλλαξε και η δέσμευση της κυβέρνησης για πλαφόν στις τιμές ενέργειας με διάρκεια δύο ετών. Πλέον η διάρκεια του πλαφόν θα είναι έως τον Απρίλιο και τα μέτρα που θα ακολουθήσουν θα αφορά τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
Και αυτά τα μέτρα δεν είναι τα τελευταία. Ο νέος υπουργός Οικονομικών ξεκαθάρισε ότι θα γίνουν περικοπές δαπανών, που θα παρουσιαστούν στον επόμενο μίνι προϋπολογισμό στις 31 Οκτωβρίου.
Αυτή η νέα πολιτική γυρίζει πίσω το ρολόι – όχι κατά πέντε εβδομάδες, αλλά 12 χρόνια – θυμίζοντας τα αυστηρά μέτρα που είχε επιβάλει η κυβέρνηση του Ντέιβιντ Κάμερον μετά τις εκλογές του 2010.
Η λιτότητα επέστρεψε, με μία μεγάλη διαφορά. Πριν από 12 χρόνια, οι αυξήσεις φόρων και οι περικοπές δημοσίων δαπανών είχαν ισοσκελιστεί από τις μειώσεις επιτοκίων και τη δημιουργία χρήματων από την Τράπεζα της Αγγλίας. Τώρα δεν ισχύει κάτι τέτοιο.
Ο Χαντ ελπίζει ότι η σκληρή στάση του θα πείσει την κεντρική τράπεζα να χαλαρώσει τις αυξήσεις επιτοκίων, κάτι που οι αναλυτές εκτιμούν ότι είναι πολύ πιθανό να συμβεί.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι μέρες των μηδενικών επιτοκίων έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Η κεντρική τράπεζα ανησυχεί για την πορεία του πληθωρισμού – ο οποίος θα καταγράψει περαιτέρω άνοδο – όταν σταματήσει το πλαφόν στις τιμές ενέργειας τον επόμενο Απρίλιο.
Πράγμα που σημαίνει ότι η οικονομική και η νομισματική πολιτική σκληραίνουν σε μία πολύ δύσκολη οικονομική συγκυρία. Το αποτέλεσμα, φυσικά, θα είναι χαμηλότερη ανάπτυξη και βαθύτερη ύφεση.
