Ελληνο-ισπανική σύγκρουση για το ηλεκτρονικό εισιτήριο
Μέχρι την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει φθάσει η μετωπική σύγκρουση μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων που μαίνεται στο παρασκήνιο εδώ και μήνες, με έπαθλο συμβάσεις αξίας εκατομμυρίων ευρώ για το ηλεκτρονικό εισιτήριο στο Μετρό της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.
Πρωταγωνιστές σε αυτό τον επιχειρηματικό πόλεμο είναι η εταιρεία Hellas Smart Ticket, που έχει ιδρυθεί από την LG CNS, θυγατρική του κορεατικού ομίλου LG και την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, μέλος του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Απέναντι της βρίσκεται ο ισπανικός όμιλος INDRA, με πωλήσεις που ξεπέρασαν το 2017 τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ.
Η σύγκρουση μεταξύ των τριών μεγάλων ομίλων, οι οποίοι συνδυαστικά έχουν κύκλο εργασιών δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ, είναι ιδιαίτερα σύνθετη δεδομένου πως εμπλέκεται ο ΟΑΣΑ, ο οποίος είναι αρμόδιος για την υλοποίηση του ηλεκτρονικού εισιτηρίου, αλλά και η Αττικό Μετρό, στην οποία ανήκουν οι σταθμοί του Μετρό.
Η Hellas Smart Ticket έχει αναλάβει την υλοποίηση του ηλεκτρονικού εισιτηρίου στα μέσα μεταφοράς της Αθήνας για τα επόμενα 12 έτη, με κόστος που υπερβαίνει τα 70 εκατομμύρια ευρώ. Η εταιρεία υπέγραψε σύμβαση με τον ΟΑΣΑ το 2014, η οποία προβλέπει μεταξύ άλλων την τοποθέτηση πυλών στα μέσα σταθερής τροχιάς και την εγκατάσταση αυτόματων μηχανημάτων έκδοσης εισιτηρίων (ΑΜΕΚ).
Ο όμιλος INDRA εδώ και αρκετά έτη προμηθεύει την Αττικό Μετρό με ΑΜΕΚ για το Μετρό της Αθήνας, ενώ έχει κερδίσει το διαγωνισμό και για τη γραμμή 1 της Θεσσαλονίκης που θα ξεκινήσει τη λειτουργία της το 2020. Στους 13 σταθμούς της γραμμής 1 της Θεσσαλονίκης, ο ισπανικός όμιλος έχει αναλάβει να τοποθετήσει πύλες και 100 ΑΜΕΚ.
Η INDRA έχει επίσης σύμβαση από το 2009 με την Αττικό Μετρό, για τον εξοπλισμό με ΑΜΕΚ των έξι σταθμών που αποτελούν την επέκταση προς τον Πειραιά. Οι τρεις πρώτοι αναμένεται να ξεκινήσουν τη λειτουργία τους έως τα μέσα του 2019.
Ο ισπανικός όμιλος αποφάσισε να στείλει επιστολή διαμαρτυρίας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όταν έγινε γνωστό πως αναμένεται να επεκταθεί η σύμβαση μεταξύ Hellas Smart Ticket και ΟΑΣΑ για την προμήθεια 100 επιπλέον ΑΜΕΚ, προκειμένου να καλυφθούν τα μεγάλα κενά που υπάρχουν στο Μετρό.
Η σύμβαση του έργου προβλέπει πως το κόστος για κάθε ΑΜΕΚ είναι 30.000 ευρώ, ωστόσο η αναθέτουσα αρχή έχει δικαίωμα διαπραγμάτευσης.
Η βασική ένσταση των Ισπανών αφορά στο γεγονός πως το 2014 υπέβαλαν προσφορά ύψους 4 εκατομμυρίων ευρώ στην Αττικό Μετρό, για την αναβάθμιση και την τριετή συντήρηση 136 ΑΜΕΚ, δίχως να λάβουν ποτέ απάντηση. Τα μηχανήματα ήταν τα πρώτα που τοποθετήθηκαν στους σταθμούς του Μετρό το 2004.
Ο ισπανικός όμιλος διατείνεται επίσης ότι τα 136 ΑΜΕΚ, η προμήθεια των οποίων συγχρηματοδοτήθηκε από το ΕΣΠΑ, δεν μπορούν να αλλαχθούν ή να τεθούν σε αχρησία εάν δεν περάσουν πέντε έτη από τη λήξη της σύμβασης, κάτι που δεν έχει συμβεί ακόμα.
Η INDRA μάλιστα υποστηρίζει πως η σύμβαση μεταξύ του ΟΑΣΑ και της Hellas Smart Ticket δεν προβλέπει την εγκατάσταση μηχανημάτων στις γραμμές 2 και 3 του Μετρό.
Τον ισχυρισμό των Ισπανών αντικρούει η άλλη πλευρά, τονίζοντας πως υπήρξε τροποποίηση της σύμβασης στο ελεγκτικό συνέδριο, προκειμένου να μεταφερθούν στις γραμμές 2 και 3 του Μετρό μηχανήματα έκδοσης εισιτηρίων τα οποία αρχικά προορίζονταν για τον προαστιακό σιδηρόδρομο.
Η έλλειψη μηχανημάτων έχει εξελιχθεί σε σοβαρό πρόβλημα για την απρόσκοπτη υλοποίηση του ηλεκτρονικού εισιτηρίου, δεδομένου πως σε όλο το δίκτυο λειτουργούν μόλις 21 εκδοτήρια λόγω έλλειψης προσωπικού.
Τώρα λειτουργούν 293 ΑΜΕΚ της Hellas Smart Ticket και 76 της INDRA, κυρίως στο Μετρό και τους ΗΣΑΠ, ενώ ελάχιστα είναι εκείνα που υπάρχουν στο ΤΡΑΜ.
Πηγές με γνώση των ελλείψεων του ηλεκτρονικού εισιτηρίου τονίζουν πως είναι επιτακτική ανάγκη να τεθούν σε λειτουργία άλλα 100 ΑΜΕΚ για την εξυπηρέτηση των πολιτών.
Τα επόμενα επεισόδια της σύγκρουσης των τριών μεγάλων ομίλων αναμένεται να εκτυλιχθούν στο διαγωνισμό που θα πραγματοποιηθεί για την τοποθέτηση ΑΜΕΚ και πυλών στη γραμμή 2 του Μετρό της Θεσσαλονίκης, αλλά και στην επέκταση του ΤΡΑΜ προς τον Πειραιά.
Δεν αποκλείεται η διαμάχη να κλιμακωθεί για την εγκατάσταση επιπλέον μηχανημάτων, αλλά και πυλών στους έξι σταθμούς της επέκτασης του Μετρό προς τον Πειραιά. Η εξέλιξη αυτή θεωρείται πιθανή δεδομένου πως και οι δύο πλευρές υποστηρίζουν πως είναι αρμόδιοι για τους σταθμούς αυτούς, από τις συμβάσεις που έχουν με τον ΟΑΣΑ και την Αττικό Μετρό αντίστοιχα.