Αποκαλυπτήρια από Eurostat για τις δημόσιες δαπάνες

Πραγματικά αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίες για το τι δαπανά το ελληνικό Κράτος σε σύγκριση με τα υπόλοιπα κράτη- μέλη, δηλαδή για το πού ακριβώς πάνε οι φόροι που πληρώνουμε κάθε χρόνο.

Η πρώτη εικόνα είναι ότι οι δαπάνες της Γενικής κυβέρνησης, δηλαδή οι πληρωμές του στενού και ευρύτερου δημόσιου τομέα στην Ελλάδα, ανέρχονται στο 47,3% του ΑΕΠ, της χώρας, δηλαδή έστω οριακά πάνω από το μέσο όρο της Ευρωζώνης, αλλά αν αναλογιστεί κανείς την αποτελεσματικότητα κάποιων δημόσιων υπηρεσιών, η σύγκριση είναι μάλλον άνιση.

Δεύτερο στοιχείο που φέρνει έναν κόμπο στο λαιμό είναι οι δαπάνες για τις δημόσιες υπηρεσίες, που ενισχύει την πρώτη αίσθηση δυσφορίας, καθώς ανέρχονται στο 8,3% του ΑΕΠ και είναι οι υψηλότερες σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η ανάλυση ανά κατηγορία είναι εξίσου διαφωτιστική. Κατ’ αρχάς για την άμυνα, παρά τα μνημόνια, οι σχετικές δαπάνες ανέρχονται στο 2,5% του ΑΕΠ και μπορούν να συγκριθούν μόνο με το 2% της Κύπρου. Κι αν για τις αμυντικές δαπάνες θα μπορούσε κανείς- υπό προϋποθέσεις- να δεχθεί τη σχετική ανελαστικότητα τους, για τις δαπάνες δημόσιας τάξης, που ανέρχονται στο 2,1% του ΑΕΠ, τι να πει κανείς; Ότι πιάνουν… τόπο;

Για τις δαπάνες Υγείας, Παιδείας και Πρόνοιας, τα στοιχεία της Eurostat δίνουν αναμφίβολα πολλή τροφή για συζήτηση και περισυλλογή. Κατ’ αρχάς, οι δαπάνες Υγείας ως ποσοστό του ΑΕΠ διαμορφώνονται στο 5,2% του ΑΕΠ, δηλαδή περίπου 2 μονάδες κάτω από το μέσο όρο της Ευρωζώνης κι αυτό από μόνο του αρκεί για να εξηγήσει πολλά από την καθημερινότητα που βιώνουν οι πολίτες. Ως ποσοστό, δε, του συνόλου των δαπανών, ανέρχονται στο 11,1%, με την «ψαλίδα» από την υπόλοιπη Ευρωζώνη να ανοίγει 4 ολόκληρες ποσοστιαίες μονάδες.

Ανάλογη κατήφεια προκαλούν και οι συγκρίσεις για τις δαπάνες Παιδείας, που ως ποσοστό του ΑΕΠ περιορίζονται σε 3,9%, ενώ στο σύνολο των δημόσιων δαπανών, μόλις που καλύπτουν το 8,2%, με μόνη… παρηγοριά ότι οι Ιταλοί βρίσκονται σε χειρότερη κατάσταση.

Τα πραγματικά αποκαλυπτήρια αφορούν στο πώς ακριβώς κατανέμονται οι δαπάνες Πρόνοιας, οι αποκαλούμενες Κοινωνικές Δαπάνες, καθώς ενισχύουν την αίσθηση της μεγάλης ανισότητας μεταξύ παλιάς και νέας γενιάς. Το σύνολο αυτών των δαπανών καλύπτει το 19,4% του ΑΕΠ, που δεν είναι από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη, ενώ ανάλογο είναι το συμπέρασμα εάν γίνει η σύγκριση σε σχέση με το σύνολο των δαπανών, όπου στην Ελλάδα καλύπτουν το 41%. Οι διαφορές εμφανίζονται στην κατανομή αυτών των δαπανών.

Για την κάλυψη των ηλικιωμένων, δηλαδή κατά βάση για συντάξεις, οι δαπάνες στην Ελλάδα ανέρχονται στο 13,8% του ΑΕΠ, που είναι το μεγαλύτερο ποσοστό στην Ευρώπη, με μόνο… ανταγωνισμό από τη Φινλανδία, που έχει την ίδια ακριβώς «επίδοση». Ωστόσο, η Ελλάδα ανακηρύσσεται πρωταθλήτρια, όταν γίνει η αναγωγή σε σχέση με το σύνολο των δημόσιων δαπανών, όπου στην Ελλάδα αυτές καλύπτουν το 29,1%, δηλαδή 7 ολόκληρες ποσοστιαίες μονάδες πάνω από το μέσο όρο της Ευρώπης.

Στον αντίποδα και μάλλον αναπόφευκτα, οι δαπάνες για τη στήριξη της οικογένειας και των ανέργων, κινούνται με πολύ χαμηλότερους ρυθμούς, αποκαλύπτοντας έτσι το περιβόητο «χάσμα» των γενεών. Συγκεκριμένα, οι δαπάνες για την οικογένεια αντιστοιχούν μόλις στο 0,6% του ΑΕΠ, που είναι το χαμηλότερο ποσοστό σε όλη την Ευρώπη, ενώ στο σύνολο των δημόσιων δαπανών μόλις που καλύπτουν το 1,4%, όταν ακόμα και οι Βαλκάνιοι γείτονες μας έχουν αφιερώσει υπερδιπλάσιες δαπάνες.

Όσον αφορά, δε, στις δαπάνες για τους ανέργους, αντιστοιχούν στο 0,5% του ΑΕΠ και καλύπτουν μόλις το 1% των δημόσιων δαπανών, όταν η Ισπανία, με το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στην Ευρώπη, δίνει το 3,9% των δημόσιων δαπανών της.

Δαπάνες ως % των δαπανών Γενικής Κυβέρνησης (2017)

Πηγή: Eurostat