Τι είναι αυτό που «καίει» τον Γιάννη Στουρνάρα
Όποιος μείνει στην επικαιροποιημένη εκτίμηση της Τράπεζας της Ελλάδας, ότι για φέτος δεν φαίνεται, πλέον, “τρύπα” στον Προϋπολογισμό μετά από ένα σχετικό συμμάζεμα δαπανών και τις υπερεισπράξεις- παρά την έκρηξη φοροδιαφυγής- ΦΠΑ τους δύο προηγούμενους μήνες, μάλλον στρουθοκαμηλίζει.
Η πραγματικότητα είναι πολύ πιο δύσκολη κι αυτό αποτυπώθηκε στην ανάλυση του Γ. Στουρνάρα σε ξενόγλωσσο ακροατήριο, κεκλεισμένων των θυρών και μάλιστα με ιδιαίτερη ένταση. Εν όψει των κρίσιμων διαβουλεύσεων του οικονομικού επιτελείου με τους Θεσμούς για τον Προϋπολογισμό του 2020, ο Κεντρικός τραπεζίτης σπεύδει να στείλει μήνυμα αυτοσυγκράτησης, επισημαίνοντας ότι υπάρχουν δύο βασικές εστίες κινδύνου, που μπορούν να τινάξουν στον αέρα το δημοσιονομικό σχεδιασμό και να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα στη διεκδίκηση χαμηλότερων πλεονασμάτων.
Η πρώτη εστία κινδύνου είναι η απόδοση των δίδυμων ρυθμίσεων οφειλών σε εφορίες και ταμεία, καθώς οι έως τώρα εισπράξεις δεν δικαιώνουν τις προσδοκίες για “ξεφόρτωμα” του μεγάλου stock αρρύθμιστων οφειλών, οι οποίες συνολικά ξεπερνούν τα 140 δισ ευρώ, χωρίς να συνυπολογιστούν οι προσαυξήσεις. Η τελική αποτίμηση θα γίνει όταν κλείσει η πλατφόρμα και στο οικονομικό επιτελείο αισιοδοξούν ότι οι βελτιώσεις που μόλις ενεργοποιήθηκαν, θα δώσουν ώθηση στη συμμετοχή των οφειλετών και στις εισπράξεις. Η αρχική εκτίμηση των Θεσμών ήταν ότι οι απώλειες από τις ρυθμίσεις μπορούν να φτάσουν στα 2,4 δισ ευρώ στη διετία 2019- 2020 και η επιβεβαίωση έστω συντηρητικότερων τέτοιων εκτιμήσεων, θα απορροφούσε πλήρως τα οφέλη από τον συνυπολογισμό των ANFA- SMP στο πλεόνασμα του 2020.
Η δεύτερη εστία κινδύνου είναι οι πολυαναμενόμενες δικαστικές αποφάσεις για τις περικοπές των συντάξεων και πολύ περισσότερο για τον “πυρήνα” του νόμου Κατρούγκαλου. Η δημοσιονομική ζημιά θα είναι διπλή, καθώς πέρα από την εφάπαξ επιβάρυνση για την καταβολή αναδρομικών- έστω σε βάθος τεσσάρων ή πέντε ετών όπως είναι τοπ βασικό σενάριο- εάν πέσει δικαστικά ο τελευταίος Ασφαλιστικός νόμος, η συνταξιοδοτική δαπάνη θα ανέβει κατακόρυφα, απαιτώντας επανασχεδιασμό του συστήματος από μηδενική βάση, με ό,τι συνεπάγεται αυτό σε χρόνο και χρήμα. Οι εκτιμήσεις για το κόστος είναι επισφαλείς, καθώς μόνο για τα αναδρομικά της περιόδου Ιούνιος 2015 (απόφαση ΣτΕ) ως το Μάιο του 2016 (εφαρμογή νόμου Κατρούγκαλου), υπολογίζεται ότι ξεπερνά τα 1,7 δισ ευρώ.
Αυτό που “καίει”, ωστόσο, περισσότερο το Γ. Στουρνάρα, είναι η ταχύτητα μείωσης των “κόκκινων” δανείων, που χαρακτηρίζεται χαμηλή για τις κατεπείγουσες ανάγκες της ελληνικής οικονομίας. Το καλό νέο είναι ότι τα προβληματικά δάνεια βρίσκονται, πλέον, γύρω στα 75 δισ ευρώ, δηλαδή 30 δισ ευρώ χαμηλότερα από τα προ 3ετίας επίπεδα, ενώ όπως φαίνεται είναι θέμα ημερών ή εβδομάδων η ενεργοποίηση του σχεδίου για το “ξεφόρτωμα” περίπου 20 δισ μέσω του περιβόητου ιταλικού μοντέλου. Το κακό νέο είναι ότι ακόμα κι έτσι η κατάσταση χαρακτηρίζεται οριακή.
Ακόμα κι αν επιτευχθούν οι στόχοι που έχουν συμφωνηθεί μεταξύ τραπεζών- SSM, στο τέλος της μεθεπόμενης χρονιάς οι τέσσερις βασικοί “παίκτες” θα παραμένουν “φορτωμένοι” με “κόκκινα” δάνεια περίπου 5 φορές υψηλότερα από το μέσο όρο της υπόλοιπης Ευρώπης. Ήδη, αυτή η βαριά κληρονομιά “χτυπάει” στην κερδοφορία των τραπεζών κι αν η εικόνα δεν αναστραφεί με μεγάλη ταχύτητα, πολύ απλά οι τράπεζες θα παραμένουν “πνιγμένες”, δεν θα μπορούν να χρηματοδοτούν την αγορά και ο σχεδιασμός για ανάπτυξη στα επίπεδα του 3-4% θα μείνει στα χαρτιά...