Νέα «εργαλεία» για τη στήριξη των επιχειρήσεων!
Με σχεδόν τριπλάσιο έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο των καυσίμων, ξεκίνησε η χρονιά και αντιλαμβάνεται κανείς ποια θα είναι η εικόνα όταν αποτυπωθούν και οι εκρηκτικές αυξήσεις που προκάλεσε ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Πίσω, όμως, από την επιδείνωση των δεικτών βρίσκεται η πραγματική οικονομία, δηλαδή μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις που έχουν “γονατίσει” από την πρωτοφανή αύξηση του ενεργειακού κόστους. Στην Ευρώπη, αν και η ενεργειακή κρίση είχε δείξει τα “δόντια” της από την περσινή Άνοιξη, έπρεπε να φτάσουμε στο Χειμώνα και τον “ψυχρό” πόλεμο με τη Ρωσία, για να κινηθούν διαδικασίες λήψης έκτακτων μέτρων. Ακόμα κι έτσι, στην περιβόητη “εργαλειοθήκη” της Κομισιόν, περιλαμβάνονται επί της ουσίας μόνο εθνικά μέτρα, που απλώς έχουν την έγκριση των Βρυξελλών ως έκτακτες παρεμβάσεις, προσωρινού χαρακτήρα. Πέρα από τις εισοδηματικές ενισχύσεις και τις μειώσεις φόρων, στο “οπλοστάσιο” των κρατών εντάσσονται, πλέον και ειδικά μέτρα για τη στήριξη των επιχειρήσεων, ειδικά των ενεργοβόρων.
“Θα τα δούμε, δεν τα έχουμε αξιολογήσει ακόμα”, δηλώνει στο economistas κυβερνητικός αξιωματούχος, επισημαίνοντας εξαρχής ότι ο βασικός προβληματισμός αφορά στη χρηματοδότηση αυτών των “εργαλείων”, δηλαδή από πού θα διατεθούν οι αναγκαίοι πόροι, με δεδομένο ότι οι συνθήκες είναι τελείως διαφορετικές από την περίοδο της πανδημίας, όταν “έπεσαν” στην αγορά πάνω από 43 δισ ευρώ. Ποιο φαίνεται ότι μπορεί να είναι το “κλειδί”; “Μπορούμε να αντλήσουμε πόρους από το Ταμείο Συνοχής;”, διερωτάται ο ίδιος αξιωματούχος, “φωτογραφίζοντας” έτσι μια διευθέτηση ανάλογη με την Επιστρεπτέα Προκαταβολή, η οποία χρηματοδοτήθηκε επί της ουσίας από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Τα νέα “εργαλεία” στοχεύουν στην ανακούφιση των επιχειρήσεων από το υπέρογκο κόστος της ενέργειας και στην παροχή ρευστότητας, που θα τις βοηθήσει να σταθούν όρθιες και σε αυτήν την κρίση.
Περιορισμένα ποσά ενισχύσεων: Τα κράτη- μέλη θα έχουν τη δυνατότητα να θεσπίσουν μηχανισμούς για τη χορήγηση έως 35.000 ευρώ σε πληττόμενες από την κρίση επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς της γεωργίας, της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας και έως 400.000 ευρώ ανά επιχείρηση που πλήττεται από την κρίση σε όλους τους άλλους τομείς. Η ενίσχυση αυτή ΔΕΝ χρειάζεται να συνδέεται με αύξηση των τιμών της ενέργειας, δεδομένου ότι η κρίση και τα περιοριστικά μέτρα κατά της Ρωσίας επηρεάζουν την οικονομία με πολλούς τρόπους, συμπεριλαμβανομένων των φυσικών διαταραχών στην αλυσίδα εφοδιασμού. Η στήριξη αυτή μπορεί να χορηγηθεί υπό οποιαδήποτε μορφή, συμπεριλαμβανομένων άμεσων επιχορηγήσεων.
Στήριξη της ρευστότητας με τη μορφή κρατικών εγγυήσεων και επιδοτούμενων δανείων:
Τα κράτη- μέλη μπορούν να χορηγήσουν κρατικές εγγυήσεις ή να θεσπίσουν καθεστώτα εγγυήσεων για τη στήριξη τραπεζικών δανείων επιχειρήσεων. Αυτά θα προβλέπουν επιδοτούμενες προμήθειες, με μειώσεις του εκτιμώμενου επιτοκίου της αγοράς όσον αφορά τις ετήσιες προμήθειες που εφαρμόζονται στα νέα δάνεια υπέρ των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και άλλων επιχειρήσεων.
Τα κράτη- μέλη μπορούν να καταστήσουν εφικτή τη χορήγηση δημόσιων και ιδιωτικών δανείων προς επιχειρήσεις με επιδοτούμενα επιτόκια. Τα εν λόγω δάνεια πρέπει να χορηγούνται με επιτόκιο τουλάχιστον ίσο με το βασικό επιτόκιο μηδενικού κινδύνου συν ειδικά ασφάλιστρα πιστωτικού κινδύνου που εφαρμόζονται στις ΜΜΕ και τις άλλες επιχειρήσεις.
Ενισχύσεις για την αντιστάθμιση των υψηλών τιμών της ενέργειας: Τα κράτη- μέλη θα είναι σε θέση να αποζημιώνουν εν μέρει τις επιχειρήσεις, ιδίως τις πλέον ενεργοβόρες, για το πρόσθετο κόστος λόγω των έκτακτων αυξήσεων των τιμών του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας. Η στήριξη αυτή μπορεί να χορηγηθεί υπό οποιαδήποτε μορφή, συμπεριλαμβανομένων άμεσων επιχορηγήσεων. Η συνολική ενίσχυση ανά δικαιούχο δεν μπορεί να υπερβαίνει το 30 % των επιλέξιμων δαπανών, με ανώτατο όριο τα 2 εκατ. ευρώ σε δεδομένη χρονική στιγμή. Όταν η επιχείρηση υφίσταται ζημίες εκμετάλλευσης, ενδέχεται να χρειαστεί περαιτέρω ενίσχυση για να εξασφαλιστεί η συνέχιση μιας οικονομικής δραστηριότητας. Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη- μέλη μπορούν να χορηγούν ενισχύσεις που υπερβαίνουν τα εν λόγω ανώτατα όρια, έως 25 εκατ. ευρώ για ενεργοβόρους χρήστες και έως 50 εκατ. ευρώ για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε συγκεκριμένους τομείς, όπως η παραγωγή αλουμινίου και άλλων μετάλλων, ινών γυαλιού, χαρτοπολτού, λιπασμάτων ή υδρογόνου και πολλών βασικών χημικών προϊόντων.
Ως ενεργοβόρες επιχειρήσεις χαρακτηρίζονται εκείνες για τις οποίες η αγορά ενεργειακών προϊόντων αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 3 % της αξίας παραγωγής τους. Όσον αφορά, δε, στο χρονικό ορίζοντα αυτών των έκτακτων μέτρων, επί του παρόντος καλύπτει τους μήνες ως το τέλος του χρόνου.