Ευρωπαϊκό «καμπανάκι» για το Ταμείο Ανάκαμψης -Η Ελλάδα στις χώρες με τον καλύτερο βαθμό

Το σοκ της πανδημίας ήταν πρωτοφανές και δικαίως έγιναν συνειρμοί με το μεγάλο κραχ του 1929. Με αυτό το δεδομένο και παρά τις γκρίνιες κάποιων Βόρειων, η Ευρώπη αποφάσισε έστω με καθυστέρηση να κινηθεί συντεταγμένα και να ενεργοποιήσει ένα «πακέτο»- μαμούθ 650 δισ ευρώ, που στόχο δεν είχε μόνο να στηρίξει τις οικονομίες και τις κοινωνίες, αλλά και να χρηματοδοτήσει μεταρρυθμίσεις, που θεωρητικά θα μπορούσαν να θωρακίσουν την Ευρώπη από ανάλογες κρίσεις. Επετεύχθη ο στόχος; Όχι ακριβώς.

Τι βρήκε το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο

Ας πιάσουμε το νήμα λίγο νωρίτερα. Δύο χρόνια πριν σκάσει η βόμβα του κορωνοϊού, η Κομισιόν εξέδωσε 82 συστάσεις προς τα κράτη- μέλη για τη βελτίωση του επιχειρηματικού τους περιβάλλοντος, προτρέποντάς τα να προωθήσουν τις ιδιωτικές επενδύσεις, να βελτιώσουν την πρόσβαση σε χρηματοδότηση, να απλουστεύσουν τα φορολογικά συστήματα και να μειώσουν τον διοικητικό φόρτο.

Η πανδημία κατέστησε ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη όλες αυτές οι συστάσεις να πάρουν σάρκα και οστά. Πράγματι, όλα τα κράτη- μέλη συμπεριέλαβαν στα εθνικά σχέδια ανάκαμψης 157 μεταρρυθμίσεις και 254 επενδύσεις συνολικά, που συνδέονταν με τις εν λόγω συστάσεις.

Το κόστος των μέτρων αυτών, πρωτίστως των επενδύσεων, εκτιμάται ότι έφτανε στα περίπου 109 δισ. Ευρώ. Τι απέγιναν όλα τα σχέδια επί χάρτου;

Ενώ οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις των κρατών- μελών κάλυψαν σε μεγάλο βαθμό περίπου το ένα τρίτο των συστάσεων, καμία σύσταση δεν υλοποιήθηκε πλήρως. Επιπλέον, οι μισές περίπου δεν καλύφθηκαν παρά μόνον οριακά ή και καθόλου, με αποτέλεσμα ορισμένα διαρθρωτικά προβλήματα να παραμένουν ανεπίλυτα. Για παράδειγμα, το 7% των συστάσεων παραβλέφθηκε παντελώς. Σε πρόσφατη έκθεσή του, το ΕΕΣ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι περίπου το ένα τρίτο των συστάσεων που αφορούσαν μεταρρυθμίσεις της αγοράς εργασίας στο πλαίσιο του ΜΑΑ δεν καλύφθηκε από καμία μεταρρύθμιση.

Δεδομένων των αποτελεσμάτων των δύο αυτών ελέγχων, ένας από τους βασικούς στόχους του Μηχανισμού Ανάκαμψης, που συνίσταται στην αντιμετώπιση του συνόλου ή σημαντικού υποσυνόλου των προκλήσεων που είχαν προσδιοριστεί στις συστάσεις, δεν έχει ακόμη επιτευχθεί.

Οι περισσότερες μεταρρυθμίσεις στις τέσσερις χώρες που επισκέφθηκε το κλιμάκιο ελέγχου είχαν καθυστερήσει και πάνω από το ένα τέταρτο δεν είχε ολοκληρωθεί μέχρι τον Απρίλιο του 2025, όταν περατώθηκε ο έλεγχος.

Με αυτά τα δεδομένα, το «καμπανάκι» από το ΕΣ ήταν αναμενόμενο, πλην όμως ηχηρό: «δεδομένου ότι όλα τα μέτρα του Μηχανισμού Ανάκαμψης πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί έως το τέλος Αυγούστου του 2026, περαιτέρω καθυστερήσεις υπονομεύουν την ολοκλήρωσή τους και την επίτευξη αποτελεσμάτων».

Η περίπτωση της Ελλάδας

Η Ελλάδα έχει έως τώρα ταχύ βηματισμό, ωστόσο δεν είναι μυστικό πως για να καλυφθεί ο όγκος των ορόσημων, που απομένουν ως το επόμενο καλοκαίρι, οπότε «κλείνει» το Ταμείο Ανάκαμψης, θα πρέπει να λειτουργήσουν άψογα όλα τα γρανάζια των συναρμόδιων υπουργείων και φορέων.

Ακόμα κι έτσι, η χώρα μας συμπεριλαμβάνεται στα κράτη- μέλη, τα οποία πήραν… «λίαν καλώς» από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Ειδικότερα, το Ελεγκτικό Συνέδριο διαπίστωσε ότι οι επιμέρους Συστάσεις Ανά Χώρα για το επιχειρηματικό περιβάλλον καλύπτονται σε μεγάλο βαθμό από τις συνδεδεμένες με αυτές μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις του Μηχανισμού Ανάκαμψης, στη Δανία, την Ισπανία, την Κροατία, την Κύπρο, τις Κάτω Χώρες, την Πορτογαλία και την Ελλάδα.