Προς οριστική λύση το «σίριαλ» με τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο -Τι προβλέπει το νέο σχέδιο
Μέχρι το τέλος του χρόνου επιδιώκει το υπουργείο Οικονομικών βάλει τέλος στο πολυετές «σήριαλ» των δανείων σε ελβετικό φράγκο.
Σύμφωνα με το νέο σχέδιο που έχει διαρρεύσει – αλλά δεν είναι σαφές αν είναι το τελικό - προσφέρει μεγαλύτερο «κούρεμα», σε σχέση με το προηγούμενο σχέδιο, αλλά και επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής - ως 5 έτη – ώστε να είναι μικρότερη η δόση και άρα βιώσιμη η λύση – ενώ τα εισοδηματικά και περιουσιακά στοιχεία παραμένουν τα ίδια. Ιδία παραμένει και φιλοσοφία της ρύθμισης, που δεν έχει αναδρομικότητα και αναμένεται στο αμέσως προσεχές διάστημα να παρουσιαστεί και επίσημα, δηλαδή απαλοιφή του συναλλαγματικού και επιτοκιακού κινδύνου καθώς τα δάνεια μετατρέπονται σε ευρώ με σταθερό επιτόκιο από 2,3%-2,9%.
Οι δανειολήπτες σύμφωνα με τα όσα γνωρίζουμε θα έχουν τη δυνατότητα είτε να ρυθμίσουν διμερώς με τον πιστωτή (τράπεζα ή servicer) την οφειλή τους εφόσον είναι ενήμεροι βάσει των τεσσάρων κατηγοριών εισοδήματος/βελτιωμένης ισοτιμίας ή αν είναι σε καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών να μπουν στο εξωδικαστικό, με υποχρεωτική τη συναίνεση των πιστωτών, και να περιμένουν τη λύση που θα βγάλει ο αλγόριθμος
Ωστόσο παρά το αυξημένο «κούρεμα» της ισοτιμίας από 15%-50% (έναντι 10%-25% ανάλογα την εισοδηματική κατηγορία στην οποία υπάγεται ο δανειολήπτης) η σχεδιαζόμενη ρύθμιση δεν ικανοποιεί τις προσδοκίες των δανειοληπτών που ζητούν τον επανυπολογισμό των δανείων τους βάσει της ισοτιμίας ευρώ/ελβετικού που ίσχυε την περίοδο που είχαν συναφθεί, όταν δηλαδή η ισοτιμία ήταν υπέρ των δανειοληπτών. Υπενθυμίζεται ότι τα «ελβετικά δάνεια», στεγαστικά κατά κύριο λόγο, εκταμιεύθηκαν την περίοδο 2006-2009 και οι περισσότεροι δανειολήπτες δανείστηκαν με την ισοτιμία στο 1,5- 1,6/ ευρώ και σήμερα είναι στη ζώνη του 0,94 /ευρώ, δηλαδή όταν πήραν το δάνειο κατέβαλαν 1 ευρώ και αποπλήρωναν δάνειο 1,5-1,6 ελβετικών φράγκων και σήμερα 1 ευρώ αποπληρώνει δάνεια 0,92 ελβετικών φράγκων. Ετσι, όσοι δεν «γύρισαν» εγκαίρως τα δάνεια τους σε ευρώ - κάποιοι το έκαναν - βρέθηκαν να πληρώνουν και όχι μόνο να μη μειώνεται η οφειλή τους αλλά να αυξάνεται.
Συνολικά το τραπεζικό σύστημα είχε χορηγήσει περίπου 70.000 δάνεια σε ελβετικό φράγκο συνολικού ύψους 10 δις ευρώ. Σήμερα τα μη αποπληρωθέντα είναι περί τα 20.000 με συνολικό υπόλοιπο περί τα 2,5 δις ευρώ ενώ περί τα 4 δις ευρώ βρίσκονται στα χαρτοφυλάκια των servicers και αφορούν 15.000-20.000 δάνεια, κατά κύριο λόγο μη εξυπηρετούμενα.
Με δεδομένο λοιπόν ότι με τον έναν ή άλλο τρόπο κάποια από αυτά τα δάνεια αποπληρώθηκαν η όποια ρύθμιση θα πρέπει να είναι δίκαια και να λαμβάνει υπόψη και τους δανειολήπτες που «ξέφυγαν» από τον ελβετικό εφιάλτη αλλά και εκείνους που πήραν τα τυπικά στεγαστικά δάνεια, σε ευρώ με υψηλότερα επιτόκιο.
Από την άλλη πλευρά το υπουργείο Οικονομικών πρέπει να λάβει υπόψη και το κόστος που θα έχει μια ρύθμιση για τις τράπεζες και στους servicers ώστε να μη διαταραχθεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα και να μην υπάρξουν αρρυθμίες στις τιτλοποιήσεις του «Ηρακλή» που φέρουν την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου. Αυτό άλλωστε ήταν ξεκάθαρο εξ΄αρχής από την κυβέρνηση ενώ τράπεζες και servicers επαναϋπολογίζουν το κόστος της ρύθμισης. Κόστος που θα εξαρτηθεί από το πόσοι τελικά θα επιλέξουν να υπαχθούν στη ρύθμιση που δρομολογείται καθώς και πόσους θα επηρεάσει η ρήτρα ανακτήσιμης αξίας καθώς μετά τη μετατροπή σε ευρώ με επιδότηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας (15%-50%) το ποσό της οφειλής δεν μπορεί να είναι μικρότερο της αντικειμενική αξία ή αξία προσημείωσης του ακινήτου μείον τα δυνητικά έξοδα αναγκαστικής εκτέλεσης (ανακτήσιμη αξία) με το οποία έχει εξασφαλιστεί η οφειλή. Η ρήτρα – που υπάρχει σε αντίστοιχες ρυθμίσεις - δεν αναμένεται να επηρεάσει πολλούς δανειολήπτες.
Σε ότι αφορά τα εισοδηματικά κριτήρια, η 1η κατηγορία με 50% επιδότηση ισοτιμίας και 2,3% σταθερό επιτόκιο, ξεκινάει από τις 11.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό με ακίνητη περιουσία 150.000 και θα αυξάνεται βάσει της οικογενειακής κατάστασης και τον αριθμό τέκνων. Ετσι, σε αυτή την πρώτη κατηγορία εισοδηματικό κριτήριο για ένα ζευγάρι με ένα παιδί φτάνει τα 14.500 ευρώ και η ακίνητη περιουσία τις 160.000 ευρώ.
Στη 2η κατηγορία (30% επιδότηση ισοτιμίας, 2,5% επιτόκιο) το εισόδημα για μια οικογένεια με ένα παιδί θα καθοριστεί στις 18.500 ευρώ και η περιουσία στις 200.000 ευρώ και στην αντίστοιχα στην 3η (20% επιδότηση ισοτιμίας, 2,7% επιτόκιο) 22.000 ευρω και 240.000 ευρώ.
Τέλος στην 4η κατηγορία (15% επιδότηση ισοτιμίας, 2,9% επιτόκιο) δεν θα υπάρχουν εισοδηματικά/περιουσιακά κριτήρια.
Σύμφωνα με τις κατ’ αρχήν εκτιμήσεις το μεγαλύτερο ποσοστό δανειοληπτών του ελβετικού φράγκου θα εντασσόταν τις κατηγορίες επιδότησης που σήμερα διαμορφώνονται 20% (αρχικά 15%) και 30% (20%). Οι τράπεζες βάσει του αρχικού σχεδίου είχαν εκτιμήσει ότι το κόστος δεν θα ξεπερνούσε τα 400 εκατ. ευρώ εφόσον η πλειοψηφία των δανειοληπτών έμπαιναν στη ρύθμιση.