Τουρισμός: Πάνω από 40 εκατ. επισκέπτες το 2024 και 21,6 δισ. έσοδα -Παραμένει πρωταγωνιστής στην ελληνική οικονομία
Ο τουρισμός αποτελεί εδώ και δεκαετίες έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες της ελληνικής οικονομίας. Σύμφωνα με την πρόσφατη ανάλυση της Eurobank, ο κλάδος συνεισφέρει σημαντικά στο ΑΕΠ, στην απασχόληση, στις επενδύσεις αλλά και στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, λειτουργώντας ως βασικός μοχλός ανάπτυξης, ειδικά σε περιφέρειες με έντονη τουριστική δραστηριότητα.
Σύμφωνα με τη μελέτη της Eurobank, την περίοδο 2011-2019, εν μέσω της ελληνικής κρίσης χρέους, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις σχεδόν διπλασιάστηκαν, φτάνοντας τα €18,2 δισεκ. ή 9,8% του ΑΕΠ το 2019. Κατά την ίδια περίοδο, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας ως προς τις τιμές συνέβαλε καθοριστικά στην ενίσχυση των τουριστικών ροών. Όπως υπογραμμίζεται στην έκθεση, ο τουρισμός λειτούργησε ως «σωσίβιο» για την οικονομία, συγκρατώντας την παραγωγή και την απασχόληση σε μια δύσκολη συγκυρία.
Μετά την πανδημία, την πενταετία 2020-2024, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις ανέκαμψαν δυναμικά, αγγίζοντας τα €21,6 δισεκ. ή 9,1% του ΑΕΠ το 2024. Ωστόσο, η Eurobank σημειώνει ότι σε πραγματικούς όρους το μέγεθος των εισπράξεων παραμένει οριακά χαμηλότερο από το 2019 (-1,6%), γεγονός που συνδέεται με τις πληθωριστικές πιέσεις αλλά και τη μείωση της μέσης διάρκειας παραμονής των επισκεπτών.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ανάλυση της Eurobank, το 2024 οι αφίξεις ανήλθαν σε 40,7 εκατ. ταξιδιώτες (συμπεριλαμβανομένων και των κρουαζιέρων), έναντι 15 εκατ. το 2010. Ωστόσο, η μέση δαπάνη ανά ταξιδιώτη μειώθηκε στα €530,6 (από €640,4 το 2010), ενώ η μέση διαμονή υποχώρησε σε 5,9 διανυκτερεύσεις (από 9,3 το 2010). Αυτή η τάση, όπως αναφέρει η Eurobank, οφείλεται εν μέρει στην άνθηση του city break, αλλά και στην αύξηση του οδικού τουρισμού από τις βαλκανικές χώρες που οδηγεί σε συντομότερες διαμονές.
Οι προκλήσεις για το ελληνικό τουριστικό μοντέλο
Η μελέτη στέκεται ιδιαίτερα στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το ελληνικό τουριστικό μοντέλο, τονίζοντας ότι «από ένα σημείο και μετά, η ποσοτική μεγέθυνση μπορεί να λειτουργήσει σε βάρος της ποιότητας». Όπως σημειώνεται, το ζητούμενο για τα επόμενα χρόνια είναι η μετάβαση σε ένα πιο ποιοτικό και βιώσιμο τουριστικό προϊόν, που θα αποφέρει μεγαλύτερη δαπάνη ανά επισκέπτη, θα προστατεύει το περιβάλλον και θα διασφαλίζει τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Μεταξύ των παρεμβάσεων που προτείνονται από την Eurobank για τη στροφή προς ένα πιο ποιοτικό τουριστικό μοντέλο περιλαμβάνονται:
- Η αυστηρή τήρηση της νομοθεσίας για την αυθαίρετη δόμηση και ο περιορισμός της εκτός σχεδίου δόμησης,
- Η προώθηση επενδύσεων σε καταλύματα υψηλότερων προδιαγραφών,
- Η αναβάθμιση των υποδομών (δίκτυα, ενέργεια, διαχείριση νερού και απορριμμάτων, ανάδειξη μνημείων),
- Η στήριξη μορφών τουρισμού με μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία, όπως ο πολιτιστικός, ο θρησκευτικός, ο αγροτουρισμός και τα city breaks,
- Καθώς και η προστασία από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης.
Όπως επισημαίνει η Eurobank, η μετάβαση αυτή δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς ενεργή στήριξη και εποπτεία από την Πολιτεία, αλλά και χωρίς τη συστράτευση των ίδιων των ανθρώπων του τουρισμού, που καλούνται να επενδύσουν σε ένα πιο βιώσιμο μέλλον για τον κλάδο.