Ευρωπαϊκή Οικονομία: Αντιμέτωπη με τον κίνδυνο αύξησης του πληθωρισμού λόγω Ερυθράς Θάλασσας

Για δεύτερη φορά μέσα σε τρία χρόνια, μια σύγκρουση απειλεί να αποδυναμώσει την ευρωπαϊκή οικονομία, ενώ οι ΗΠΑ παρακολουθούν από πιο ασφαλή απόσταση.

Αυτή τη φορά, οι επιθέσεις των ανταρτών Χούθι στην Υεμένη με στόχο φορτηγά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα έχουν αναγκάσει περισσότερους μεταφορείς να επιλέξουν το ασφαλέστερο αλλά μακρύτερο και ακριβότερο ταξίδι γύρω από την Αφρική μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας.

Αύξηση του κόστους μεταφοράς

Αυτές οι παρακάμψεις αυξάνουν το κόστος των εμπορευματικών μεταφορών και οδηγούν τους λιανοπωλητές να ανησυχούν για την εξάντληση των αποθεμάτων. Ορισμένα εργοστάσια έχουν αναστείλει τις εργασίες τους ελλείψει των απαραίτητων ανταλλακτικών. Εάν η απειλή επιμείνει, οι οικονομολόγοι πιστεύουν ότι η μείωση του πληθωρισμού που γνώρισε η Ευρώπη πέρυσι θα μπορούσε να επιβραδυνθεί, αναβάλλοντας μια πιθανή μείωση των βασικών επιτοκίων από την ΕΚΤ, σημειώνει η Wall Street Journal.

«Πρόκειται σαφώς για έναν από τους σημαντικότερους κινδύνους για την ανάπτυξη και ανοδικούς κινδύνους για τον πληθωρισμό», δήλωσε η Ana Boata, επικεφαλής οικονομολόγος της ασφαλιστικής εταιρείας Allianz Trade. «Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για έναν υφεσιακό κίνδυνο», τόνισε.

Η διαφορά με τις ΗΠΑ

Η τελευταία γεωπολιτική ανάφλεξη θα μπορούσε να εδραιώσει μια αυξανόμενη ασυμμετρία μεταξύ της Ευρώπης και των Η.Π.Α. Ως μεγάλος παραγωγός ενέργειας, οι Η.Π.Α. βγήκαν αναμφισβήτητα ισχυρότερες από την κρίση που πυροδότησε ο πόλεμος στην Ουκρανία. Και ενώ ορισμένες από τις εισαγωγές τους διέρχονται μέσω της διώρυγας του Σουέζ, το μερίδιό τους είναι συγκριτικά μικρό και ο Ειρηνικός προσφέρει μια εναλλακτική διαδρομή για τα φορτία από την Ασία.

Προς το παρόν, οι διακοπές στις αλυσίδες εφοδιασμού είναι μέτριας κλίμακας σε σύγκριση με τους πιο εκτεταμένους αποκλεισμούς που παρατηρήθηκαν το 2020 και το 2021, και ο οικονομικός τους αντίκτυπος είναι πιθανό να είναι αναλογικά μικρότερος. Οι επιχειρήσεις έχουν επίσης διδαχθεί από τις διακοπές στην εφοδιαστική αλυσίδα κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19 και διαθέτουν μεγαλύτερα αποθέματα από ό,τι τότε.

Τι λένε οι επιχειρήσεις

Το αφεντικό της ΙΚΕΑ, Jesper Brodin, δήλωσε ότι η σύγκρουση στην Ερυθρά Θάλασσα έχει επιμηκύνει τις ναυτιλιακές της διαδρομές κατά περίπου 10 ημέρες ή περισσότερο, αν και οι πελάτες της δεν επηρεάζονται.

«Η τεράστια διαφορά αυτή τη στιγμή είναι ότι έχουμε ανακάμψει μετά την πανδημία», δήλωσε στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας. «Αυτό σημαίνει λοιπόν ότι τα αποθέματά μας στην αποθήκη μας είναι αρκετά», πρόσθεσε.

Η εταιρεία λιανικών πωλήσεων Pepco, ανέφερε ότι οι συγκρούσεις στην Ερυθρά Θάλασσα είχαν περιορισμένες επιπτώσεις στη διαθεσιμότητα των προϊόντων, αλλά θα μπορούσαν να βλάψουν την προσφορά τους επόμενους μήνες, αν συνεχιστούν. Η εταιρεία υποστήριξε την Πέμπτη ότι οι επιθέσεις των Χούθι σε πλοία οδηγούν σε υψηλότερες τιμές spot ναύλων και καθυστερήσεις στους χρόνους παράδοσης των εμπορευματοκιβωτίων.

Όμως, στον απόηχο της παγκόσμιας πανδημίας και του μεγαλύτερου ευρωπαϊκού πολέμου των τελευταίων οκτώ δεκαετιών, η κλιμάκωση της σύγκρουσης που ξεκίνησε με μια επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ στις αρχές Οκτωβρίου αποτελεί υπενθύμιση ότι οι προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας διαμορφώνονται όλο και περισσότερο από εξελίξεις πέρα από την εμβέλεια των υπευθύνων χάραξης οικονομικής πολιτικής.

Τα πλοία που ταξιδεύουν μέσω της Ερυθράς Θάλασσας μεταφέρουν περίπου το 40% των αγαθών που διακινούνται μεταξύ Ευρώπης και Ασίας. Οι Χούθι αρχικά ισχυρίστηκαν ότι στόχευαν ισραηλινά πλοία ή εκείνα που κατευθύνονταν προς τα λιμάνια του, αλλά στην πράξη οι επιθέσεις τους έγιναν αδιακρίτως στόχου. Αυτό ώθησε περισσότερες ναυτιλιακές να εκτρέψουν την κυκλοφορία τους γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας.

Την περασμένη εβδομάδα, η Tesla ανέφερε ότι οι καθυστερήσεις στην παράδοση εξαρτημάτων που προκλήθηκαν από την αλλαγή δρομολόγησης των πλοίων θα την αναγκάσουν να αναστείλει την παραγωγή στο μοναδικό μεγάλο εργοστάσιό της στην Ευρώπη, το εργοστάσιο GigaBerlin έξω από το Βερολίνο. Η Volvo Cars, η κινεζική-σουηδική αυτοκινητοβιομηχανία, δήλωσε ότι τα κιβώτια ταχυτήτων που απαιτούνται για την κατασκευή συμβατικών οχημάτων εσωτερικής καύσης σε εργοστάσιο στο Βέλγιο καθυστέρησαν, αναγκάζοντας την εταιρεία να σταματήσει την παραγωγή για τρεις ημέρες.

Η Volkswagen, η μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία της Ευρώπης με βάση τις πωλήσεις, δήλωσε ότι τα εργοστάσιά της δεν επηρεάστηκαν, αλλά ότι συνέχισε να παρακολουθεί την κατάσταση σε στενή επαφή με τους προμηθευτές της. Η VW σημείωσε ότι ανακατευθύνει τις αποστολές, γεγονός που προκαλεί κάποια καθυστέρηση.

Καθυστερήσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα

Η Oxford Economics εκτιμά ότι ένα πλοίο που ταξιδεύει με 16,5 κόμβους από την Ταϊβάν προς την Ολλανδία μέσω της Ερυθράς Θάλασσας και της διώρυγας του Σουέζ χρειάζεται περίπου 25½ ημέρες για να ολοκληρώσει το ταξίδι. Αλλά αυτό αυξάνεται σε περίπου 34 ημέρες εάν το ταξίδι εκτρέπεται γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας.

Ο επιπλέον χρόνος ταξιδιού μειώνει επίσης την χωρητικότητα κάθε πλοίου και μπορεί να έχει αντίκτυπο στο κόστος των εμπορευματικών μεταφορών σε άλλες διαδρομές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων μεταξύ Ασίας και ΗΠΑ. Σύμφωνα με τον δείκτη Freightos Baltic Index, το μέσο κόστος μεταφοράς εμπορευμάτων παγκοσμίως διπλασιάστηκε μεταξύ 22 Δεκεμβρίου και 12 Ιανουαρίου.

Αυτοί οι χρόνοι θα μπορούσαν να επιμηκυνθούν ακόμη περισσότερο εάν τα πλοία που εκτρέπονται πρέπει να περιμένουν να πάρουν επιπλέον καύσιμα για να ολοκληρώσουν τα ταξίδια τους στα υπερφορτωμένα αφρικανικά λιμάνια, εκ των οποίων το Ντέρμπαν της Νότιας Αφρικής είναι το μεγαλύτερο.

«Δεν έχουμε δει ακόμα τεράστια συμφόρηση στο Ντέρμπαν», δήλωσε ο Ami Daniel, διευθύνων σύμβουλος της ναυτιλιακής συμβουλευτικής εταιρείας Windward.

Ο αντίκτυπος της κρίσης

Για την Ευρώπη, ο αντίκτυπος της κρίσης θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την έκταση και τη διάρκεια της διαταραχής. Οι οικονομολόγοι της Allianz Trade υπολογίζουν ότι ένας διπλασιασμός του κόστους των εμπορευματικών μεταφορών που θα διατηρούνταν για περισσότερο από τρεις μήνες θα μπορούσε να αυξήσει το ποσοστό πληθωρισμού της ευρωζώνης κατά τρία τέταρτα της ποσοστιαίας μονάδας και να μειώσει την οικονομική ανάπτυξη κατά σχεδόν μία ποσοστιαία μονάδα. Με την οικονομία της ευρωζώνης ήδη αποδυναμωμένη, αυτό θα μπορούσε να την ωθήσει σε συρρίκνωση κατά τη διάρκεια του 2024.

Ο Πάολο Τζεντιλόνι, κορυφαίος οικονομικός αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δήλωσε στους δημοσιογράφους τη Δευτέρα ότι η κατάσταση στην Ερυθρά Θάλασσα «θα πρέπει να παρακολουθείται πολύ στενά», διότι θα μπορούσε να προκαλέσει ανάκαμψη των τιμών της ενέργειας και του πληθωρισμού.

Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους ο αντίκτυπος της κρίσης στην ευρωπαϊκή οικονομία μπορεί να είναι λιγότερο σοβαρός από τα προηγούμενα επεισόδια εκτίναξης του κόστους των εμπορευματικών μεταφορών. Πρώτον, οι επιχειρήσεις έχουν περάσει αρκετές διαταραχές της αλυσίδας εφοδιασμού τα τελευταία χρόνια και είναι καλύτερα προετοιμασμένες.

«Επηρεαζόμαστε από την κρίση», δήλωσε ο Matthias Zink, διευθύνων σύμβουλος της Schaeffler Automotive Technologies. «Αλλά είναι υπό έλεγχο. Ίσως η εξήγηση είναι ότι έχουμε πλέον μεγάλη εμπειρία σε αυτή την ανθεκτικότητα ή στην αντίδραση σε αυτές τις κρίσεις», σημείωσε.

Η Stellantis, η γαλλοαμερικανοϊταλική κατασκευάστρια εταιρεία των Fiat, Peugeot και Jeep, ανακοίνωσε ότι αντισταθμίζει τις καθυστερήσεις των πλοίων που έχουν αλλάξει πορεία χρησιμοποιώντας κάποιες περιορισμένες λύσεις αεροπορικών μεταφορών, προσθέτοντας ότι οι καθυστερήσεις δεν είχαν σχεδόν καμία επίπτωση στην παραγωγή μέχρι σήμερα.

Ο Patrick Lepperhoff, σύμβουλος της Inverto, μιας μονάδας της BCG, δήλωσε ότι οι προηγούμενες κρίσεις έχουν προετοιμάσει τις εταιρείεςγια ξαφνικά σοκ.

Εκτός από τη μεγαλύτερη ετοιμότητα, το οικονομικό περιβάλλον είναι επίσης διαφορετικό από ό,τι κατά τη διάρκεια της πανδημίας -ένα παγκόσμιο γεγονός που επηρέασε τις αλυσίδες εφοδιασμού σε όλο τον κόσμο. Η τρέχουσα κρίση είναι τοπική, αφήνοντας στους προμηθευτές περισσότερες εναλλακτικές λύσεις και πολλές επιχειρήσεις διατηρούν πλέον μεγαλύτερα αποθέματα από ό,τι πριν από την εκδήλωση της πανδημίας.