Πώς επηρεάζουν το μέλλον της Κινεζικής οικονομίας οι γεννήσεις
Είναι πολύ σύνηθες μεταξύ των γυναικών στην Κίνα: Πολλές δεν επιθυμούν να κάνουν παιδιά, ειδικά όσες ζουν στις μεγάλες πόλεις.
Από δημοσκόπηση που έγινε το 2021 από τη Νεολαία του Κομμουνιστικού Κόμματος της χώρας μεταξύ 3.000 ανθρώπων από 18 έως 26 ετών προέκυψε ότι πάνω από το 40% των γυναικών που ζουν στις μεγάλες πόλεις δεν επιθυμούν να παντρευτούν – σε σύγκριση με κάτω από το 25% στους άντρες. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο αυξανόμενο κόστος φροντίδας ενός παιδιού, ενώ πολλοί θεωρούν ότι είναι και τα απόνερα της πολιτικής ενός παιδιού που εφάρμοζε μέχρι πρόσφατα το Πεκίνο.
«Το να έχεις μόνο ένα παιδί ή ακόμα και κανένα παιδί είναι το σύνηθες στην Κινεζική κοινωνία», υποστηρίζουν ειδικοί εκτιμώντας ότι «η οικονομία, το κοινωνικό περιβάλλον, η εκπαίδευση και πολλά άλλα σχετίζονται με την εφαρμογή της πολιτικής του ενός παιδιά για πολλά χρόνια».
Για το Πεκίνο, τα στοιχεία αυτά είναι πολύ ανησυχητικά, καθώς ο πληθυσμός της χώρας μειώνεται. Το ποσοστό γεννήσεων υποχωρεί διαρκώς εδώ και χρόνια, ενώ το 2022 ήταν η πρώτη φορά μετά από 60 χρόνια που καταγράφηκε και μείωση του πληθυσμού της χώρας.
Τα νέα δεν είναι καθόλου ευχάριστα για τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομική δύναμη του πλανήτη, όπου το εργατικό δυναμικό συρρικνώνεται διαρκώς και η αύξηση του μέσου όρου ηλικίας πιέζει όλο και περισσότερο το εθνικό σύστημα υγείας.
Ο ενεργός πληθυσμός της Κίνας – πολίτες από 16 έως 59 ετών – υπολογίζεται αυτή τη στιγμή στα περίπου 875 εκατομμύρια, δηλαδή λίγο πάνω από το 60% του πληθυσμού της χώρας.
Όμως το ποσοστό αυτό θα υποχωρήσει περαιτέρω – κατά επιπλέον 35 εκατομμύρια – μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, σύμφωνα με τις επίσημες εκτιμήσεις της κυβέρνησης που ανακοινώθηκαν το 2021.
Μέχρι πριν από ένα χρόνο, πολλοί οικονομολόγοι εκτιμούσαν ότι το ΑΕΠ της Κίνας θα ξεπεράσει των ΗΠΑ έως το τέλος της δεκαετίας, κάτι που πλέον δε φαίνεται ιδιαιτέρως πιθανό.
Ο μέσος όρος ηλικίας στον Ασιατικό γίγαντα βρίσκεται αυτή τη στιγμή στα 38 έτη. Όμως, καθώς ο πληθυσμός γερνάει, υπάρχουν ανησυχίες ότι οι εργαζόμενοι δε θα μπορούν κάποια στιγμή να στηρίζουν τους συνταξιούχους.
Η ηλικία συνταξιοδότησης στην Κίνα είναι στα 60 χρόνια για τους άντρες και τα 55 για τις γυναίκες. Αυτή τη στιγμή, οι άνω των 60 αποτελούν το ένα πέμπτη του πληθυσμού της χώρας. Στην Ιαπωνία, μία από τις χώρες με τους ταχύτερους ρυθμούς γήρανσης του πληθυσμού, σχεδόν το ένα τρίτο των πολιτών είναι άνω των 65 ετών.
Οικονομολόγος της Οξφόρδης εξηγεί ότι και σε άλλες χώρες, ο αριθμός των συνταξιούχων ξεπερνά τον αριθμό των εργαζομένων, όμως στην Κίνα, η πίεση στα ταμεία είναι πιο έντονη. Ήδη από το 2014 μειώνονται οι εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία της χώρας.
Επίσης, οι εισφορές των εργαζομένων δεν είναι ανταποδοτικές, πράγμα που σημαίνει ότι οι εισφορές χρησιμοποιούνται για να πληρώνονται οι συντάξεις.
Για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, το Πεκίνο δημιούργησε το 2018 ένα ταμείο που παίρνει χρήματα από τις πλουσιότερες επαρχίες για να τα μοιράζει στις φτωχότερες και να πληρώνονται οι συντάξεις. Ωστόσο, έκθεση του 2019 προέβλεπε ότι εξ αιτίας της διαρκούς μείωσης του εργατικού δυναμικού, οι πόροι του βασικού συνταξιοδοτικού ταμείου της χώρας θα έχουν εξαντληθεί έως το 2035.
Έκτοτε δημιουργήθηκε και ένα ιδιωτικό συνταξιοδοτικό ταμείο, όμως τα προβλήματα της χώρας είναι πολλαπλά. Το τελευταίο διάστημα υπάρχει μία τάση μεταξύ των νέων να αρνούνται να κάνουν καριέρα και να «ζουν με τα απολύτως απαραίτητα». Και σε αυτό πρέπει να προστεθεί η εξαιρετικά υψηλή ανεργία των νέων που κορυφώθηκε τον περασμένο Ιούλιο στο 20%.