Μετέωρη η ηλεκτροκίνηση σε Ελλάδα και Ευρώπη
Τα λεφτά είναι πολλά, πόσο μάλλον όταν μιλάμε για το κόστος μετάβασης της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας σε «πράσινα» μονοπάτια. Τα στοιχεία αν μη τι άλλο επιβεβαιώνουν ότι ο αρχικός ενθουσιασμός έχει μετριαστεί, αφού ακόμα και στις χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, τα βήματα από τις βιομηχανίες γίνονται πιο προσεκτικά, ενώ και οι καταναλωτές δείχνουν, μεν, προτίμηση σε πιο «πράσινες» τεχνολογίες, όπως τα υβριδικά, αλλά ακόμα η στροφή δεν είναι ολοκληρωτική, ίσως διαπιστώνοντας ότι το συνολικό σχέδιο της «πράσινης» μετάβασης πάει πιο πίσω.
Η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση. Τουναντίον. Ακολουθώντας το «ρεύμα» των χωρών της Νότιας και Ανατολικής Ευρώπης, καταγράφει μόλις 11% ποσοστό ηλεκτρικών αυτοκινήτων επί του συνόλου των νέων ταξινομήσεων, ενδεχομένως επειδή και το κόστος αγοράς είναι πολύ υψηλότερο σε σύγκριση π.χ. με τα υβριδικά, των οποίων οι νέες ταξινομήσεις έφτασαν τις 56 χιλιάδες από την αρχή της χρονιάς.
Το μετέωρο βήμα της ηλεκτροκίνησης
Σύμφωνα με σχετική μελέτη του Investopedia, οι κυβερνήσεις συνεχίζουν να επενδύουν σημαντικά σε δίκτυα φόρτισης και σε εντολές μηδενικών εκπομπών, αλλά η πρόοδος είναι άνιση. Ενώ η Νορβηγία και η Σουηδία βρίσκονται κοντά στην πλήρη κατάργηση των βενζινοκίνητων αυτοκινήτων, τα ηλεκτρικά μοντέλα εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 10% των νέων πωλήσεων σε ορισμένα μέρη της Νότιας και Ανατολικής Ευρώπης.
Ο κινητήρας εσωτερικής καύσης εξακολουθεί να κυριαρχεί στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, ακόμη και καθώς η ΕΕ ετοιμάζεται να τερματίσει τις πωλήσεις νέων βενζινοκίνητων και πετρελαιοκίνητων αυτοκινήτων έως το 2035. Προς το παρόν, μόνο λίγα κράτη, με επικεφαλής τις σκανδιναβικές χώρες, βρίσκονται κοντά στην πλήρη αντικατάσταση των καυσίμων με βάση τους υδρογονάνθρακες ,με πιο οικολογικές εναλλακτικές λύσεις.
Τα δεδομένα δείχνουν ότι σε ολόκληρη την Ευρώπη, η ανάπτυξη των ηλεκτρικών οχημάτων με μπαταρία (BEV) έχει επιβραδυνθεί το 2025, λόγω μιας σειράς παραγόντων, όπως οι μειωμένες επιδοτήσεις και οι προκλήσεις στις υποδομές. Αντίθετα, τα plug-in υβριδικά ηλεκτρικά οχήματα (PHEV) κερδίζουν έδαφος, με τις πωλήσεις να αυξάνονται κατά 32%, ενώ τα υβριδικά ηλεκτρικά οχήματα (HEV) συνεχίζουν να αυξάνονται σε δημοτικότητα. Τα HEV κατέχουν πλέον το μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς, με 34,8% όλων των ταξινομήσεων νέων αυτοκινήτων, σε σύγκριση με το συνδυασμένο 35,2% για τα βενζινοκίνητα και πετρελαιοκίνητα οχήματα.
Το χάσμα
Η αναλογία των ηλεκτρικών οχημάτων με μπαταρία (BEV) προς τα plug-in υβριδικά (PHEV) αποτελεί ισχυρή ένδειξη της ωριμότητας των ηλεκτρικών οχημάτων μιας χώρας. Ένα υψηλότερο μερίδιο BEV αντανακλά προηγμένες υποδομές, ισχυρές πολιτικές μηδενικών εκπομπών και υψηλότερα εισοδήματα, ενώ η κυριαρχία των PHEV υποδηλώνει μεταβατικές αγορές με ασθενέστερα δίκτυα φόρτισης ή εμπόδια στην οικονομική προσιτότητα. Ουσιαστικά, αυτή η ισορροπία αποτυπώνει τόσο την οικονομική ετοιμότητα όσο και τη δέσμευση πολιτικής για πλήρη ηλεκτροκίνηση.
Μεταξύ των πλουσιότερων χωρών της Ευρώπης , της Νορβηγίας, του Λουξεμβούργου, της Δανίας, της Ελβετίας και του Βελγίου, τα BEV κυριαρχούν πλέον στην αγορά , ένα μοτίβο που βασίζεται στα υψηλά διαθέσιμα εισοδήματα, τα καλά χρηματοδοτούμενα προγράμματα κινήτρων και την πυκνή κάλυψη χρέωσης. Μαζί, αυτοί οι παράγοντες καταδεικνύουν πώς η οικονομική ισχύς και η συνέπεια των πολιτικών μεταφράζονται σε ταχύτερη και βαθύτερη απαλλαγή των οδικών μεταφορών από τις ανθρακούχες εκπομπές.
Οι αγορές με έντονη παρουσία στα PHEV, όπως η Ιρλανδία, η Ισπανία και η Ιταλία, υπογραμμίζουν την άνιση ανάπτυξη των υποδομών και τη διαρκή διστακτικότητα των καταναλωτών προς την πλήρη ηλεκτροκίνηση. Η Σουηδία ξεχωρίζει ως εξαίρεση για τις χώρες υψηλού εισοδήματος , όπου η υιοθέτηση των PHEV (510 ανά 100.000) σχεδόν ισοδυναμεί με την υιοθέτηση των BEV (678 ανά 100.000), μια ισορροπία που διαμορφώνεται από τα γενναιόδωρα κίνητρα για τα εταιρικά αυτοκίνητα και τα πρακτικά πλεονεκτήματα που προσφέρουν τα υβριδικά σε ψυχρότερα κλίματα.
Στη Νότια και Ανατολική Ευρώπη, τα PHEV θεωρούνται συχνά ως μια πρακτική ενδιάμεση λύση μεταξύ παραδοσιακών και πλήρως ηλεκτρικών οχημάτων. Η υιοθέτηση των BEV παραμένει περιορισμένη λόγω της ευαισθησίας των τιμών, της βραδύτερης ανάπτυξης υποδομών και της άνισης πολιτικής στήριξης, υπογραμμίζοντας την πιο προσεκτική και οικονομικά προσιτή μετάβαση της περιοχής προς την ηλεκτροκίνηση.
Η μάχη των εταιριών
Το 2025, η Γερμανία επιβεβαιώνει την κυριαρχία της στην αγορά ηλεκτρικών οχημάτων της Ευρώπης: Η Volkswagen βρίσκεται στην πρώτη γραμμή με περισσότερες από 1,08 εκατομμύρια μονάδες που πωλήθηκαν μεταξύ Ιανουαρίου και Σεπτεμβρίου. Οι BMW, Mercedes-Benz και Audi ενισχύουν την υπεροχή της χώρας, καταλαμβάνοντας άνετα θέσεις στην πρώτη δεκάδα. Οι 620.000 μονάδες της Škoda υπογραμμίζουν περαιτέρω το εύρος και τη συνοχή του χαρτοφυλακίου του ομίλου Volkswagen, ενώ οι γαλλικές Renault, Peugeot και Citroën συνεισφέρουν συλλογικά πάνω από 1,3 εκατομμύρια ηλεκτρικά οχήματα, αποδεικνύοντας ότι οι παραδοσιακές αυτοκινητοβιομηχανίες της Δυτικής Ευρώπης παραμένουν δυνατοί παίκτες στη μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση.
Οι Ασιάτες κατασκευαστές συνεχίζουν να κατέχουν σημαντικό έδαφος, με τις Toyota, Hyundai, Kia και Nissan να εξασφαλίζουν ισχυρές θέσεις στην κατάταξη. Ωστόσο, ίσως η πιο εντυπωσιακή αφήγηση είναι η σχετική υποαπόδοση της Tesla: η μάρκα που είναι από καιρό συνώνυμη με την επανάσταση των ηλεκτρικών οχημάτων κατατάσσεται μόνο στην 18η θέση, με 173.694 μονάδες. Όπως σημειώνει η μελέτη, η αντίθεση υπογραμμίζει μια θεμελιώδη μετατόπιση στην ευρωπαϊκή αγορά: η κλίμακα, τα δίκτυα παραγωγής και η εδραιωμένη εμπιστοσύνη των καταναλωτών αποδεικνύονται καθοριστικές, τοποθετώντας τους παλαιούς κατασκευαστές αυτοκινήτων, αντί για τους νεοφερμένους στην αγορά ηλεκτρικών οχημάτων, ως τους πραγματικούς αρχιτέκτονες του ηλεκτρικού μέλλοντος της ηπείρου.