Οι πολυεθνικές πραγματοποιούν το ήμισυ των κερδών τους, στα οποία επιβάλλεται χαμηλή φορολογία, όχι σε χώρες που φημίζονται για την ευνοϊκή φορολογία τους, αλλά σε αυτές που ανακοινώνουν θεωρητικά υψηλά ποσοστά φορολόγησης, σύμφωνα με μελέτη που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα από τον ΟΟΣΑ.
Δεν πρόκειται για ύποπτες φορολογικές διευθετήσεις, αλλά για πολιτικά μέτρα, όπως φοροαπαλλαγές για έρευνα ή διάφορα φορολογικά πλεονεκτήματα, τα οποία προσφέρονται στις επιχειρήσεις για να προσελκύσουν τις επενδύσεις τους.
«Πολυάριθμες δικαιοδοσίες, που θεωρείται τυπικά ότι έχουν αυξημένη φορολογία, προσφέρουν διάφορα κίνητρα που μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντικά μειωμένη φορολογία», εξηγεί ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ).
Σε όλο τον κόσμο, περίπου 2,140 τρισεκατομμύρια δολάρια κερδών των πολυεθνικών φορολογούνται κάθε χρόνο με συντελεστές κάτω του 15%. Από το ποσό αυτό, περισσότερο από το μισό, για την ακρίβεια 53%, εντοπίζεται σε χώρες ή εδάφη των οποίων το μέσο ή το θεωρητικό ποσοστό φορολόγησης είναι άνω του 15%. Δηλαδή οι χώρες αυτές προσφέρουν εκπτώσεις σε ένα μέρος των πραγματοποιούμενων κερδών.
Πιο αξιοσημείωτο ακόμη είναι το γεγονός ότι το 10% των κερδών, που φορολογείται με ποσοστό κάτω του 5%, εντοπίζεται σε χώρες που ανακοινώνουν συντελεστές φορολόγησης 15% ή υψηλότερους.
Οι χώρες με υψηλά επίσημα ποσοστά φορολόγησης (άνω του 15%) δεν τα εφαρμόζουν πάντα: περισσότερο από το ένα τέταρτο των κερδών φορολογούνται στην πραγματικότητα εκεί με ποσοοστά κάτω του 15%. Όμως το αντίθετο σπάνια ισχύει: σε χώρες που ανακοινώνουν ποσοστά φορολόγησης κάτω του 5%, «σχεδόν το σύνολο» των κερδών φορολογείται μ' αυτό το πραγματικό ποσοστό.
Συνολικά, σε ετήσια κέρδη 5,900 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, 13% φορολογούνται με ποσοστό κάτω του 5% και 23% με ποσοστά από 5% ως 15%. Το μεγαλύτερο μέρος των κερδών των πολυεθνικών επιχειρήσεων φορολογείται με ποσοστά μεταξύ 15% και 30%.
Πρόκειται, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, για μία από τις πρώτες τόσο ακριβείς αναλύσεις της πραγματικής φορολόγησης ανά χώρα, η οποία αναμένεται ότι θα φέρει αλλαγές στη συζήτηση που αντιπαραθέτει παραδοσιακά τις χώρες με χαμηλή φορολογία, έναντι εκείνων με υψηλότερα ποσοστά φορολόγησης. Αν δεν ληφθούν υπόψη τα πραγματικά ποσοστά «μπορεί να υπάρξουν εσφαλμένες εκτιμήσεις για τον αντίκτυπο διαφόρων διεθνών μεταρρυθμίσεων», όπως η ελάχιστη φορολόγηση των επιχειρήσεων, σημειώνει ο ΟΟΣΑ.
Το παγκόσμιο ποσό των κερδών που φορολογούνται με χαμηλά ποσοστά μπορεί εξάλλου να είναι «σαφώς υποτιμημένο» από ένα μέρος των σημερινών αναλύσεων, επισημαίνεται στη μελέτη.
Η μελέτη επικεντρώνεται στις πολυεθνικές επιχειρήσεις των οποίων ο τζίρος υπερβαίνει τα 750 εκατ. ευρώ και βασίζεται σε δεδομένα των ετών 2017 ως 2020.
Εξάλλου ο ΟΟΣΑ σημειώνει πως «ο τόπος όπου δηλώνονται τα κέρδη και αυτός στον οποίο ασκούνται οι οικονομικές δραστηριότητες εξακολουθούν να διαφέρουν», πράγμα που «υπογραμμίζει τη σημασία της εφαρμογής μιας διεθνούς φορολογικής συμφωνίας».
