Τα πρώτα ζόρια για το οικονομικό επιτελείο
«Καμπανάκια» από το ΑΕΠ- Εντός στόχων ο Προϋπολογισμός- Οι προειδοποιήσεις του ΔΝΤ και τα καλά σενάρια της ΕΚΤ
Δικαιωμένοι θα πρέπει να αισθάνονται όσοι «γείωσαν» από την πρώτη στιγμή τα σενάρια περί έκτακτου επιδόματος Πάσχα από ένα… διαφαινόμενο υπερπλεόνασμα, που υποτίθεται θα «κλείδωνε», μάλιστα, με τις ανακοινώσεις για το περσινό ΑΕΠ και το θετικό carry over στη φετινή χρονιά.
Οι πρώτες επίσημες εκτιμήσεις για το ΑΕΠ του 2023 σίγουρα δεν ήταν οι προσδοκώμενες. Μπορεί να μην έφεραν την καταστροφή, αλλά σίγουρα αποδεικνύουν ότι σε ένα τόσο ρευστό περιβάλλον, με την Ευρωζώνη να «σέρνεται» στο «0», η μάχη δίνεται μέρα με τη μέρα, καθώς ένα μικρό στραβοπάτημα αρκεί για να σε στείλει στα βράχια.
Ξεκινώντας από το τι «τις πταίει;» για το «φρενάρισμα» του ΑΕΠ στο 2%, μια απλή ματιά στα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ αρκεί για να φωτίσει τις αιτίες: μικρότερη αύξηση της κατανάλωσης των νοικοκυριών και μικρότερη αύξηση των επενδύσεων.
Στην πρώτη περίπτωση, για πολλούς τα στοιχεία δεν έπεσαν ως κεραυνός εν αιθρία, καθώς τα μηνύματα από τους δείκτες των λιανικών πωλήσεων ήταν σαφή κι έδειχναν κόπωση μετά τα αλλεπάλληλα κύματα ανατιμήσεων. Όσον αφορά στις επενδύσεις, προφανές είναι ότι δεν αρκούν οι εισροές από κοινοτικά κονδύλια για να γυρίσει ο τροχός, μάθημα ιδιαιτέρως χρήσιμο για τη φετινή χρονιά, όπου ο στόχος είναι να αυξηθούν οι επενδύσεις κατά 15,1%.
Τα παράδοξα της ΕΚΤ
Το ερώτημα που μοιραία άρχισε να αχνοφαίνεται είναι το αν οι φετινοί στόχοι τίθενται εν αμφιβόλω. Αν το δει κανείς ψυχρά, λογιστικά, θα μπορούσε να απαντήσει ότι η περσινή, χαμηλότερη βάση σύγκρισης επιτρέπει ένα καλύτερο αποτέλεσμα για το 2024. Από την άλλη, ο στόχος του 2,9% αρχίζει να μοιάζει φιλόδοξος, πόσο μάλλον όταν πρέπει να επιτευχθεί σε ένα περιβάλλον όπου η Ευρωζώνη με το ζόρι θα πιάσει το 0,9% κατά την Κομισιόν ή το 0,6% κατά την ΕΚΤ. Υπενθυμίζεται ότι στις Χειμερινές Προβλέψεις για την Ελλάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έβαλε τον πήχη της ανάπτυξης για φέτος στο 2,3%.
Και μιας και μιλάμε για ΕΚΤ, μάλλον προκαλεί μειδιάματα η εκτίμηση της ότι η οικονομία στην Ευρωζώνη θα αρχίσει να τονώνεται από εδώ και πέρα λόγω… ιδιωτικής κατανάλωσης! «Η ανάπτυξη αναμένεται να επιταχυνθεί ελαφρώς περαιτέρω το δεύτερο εξάμηνο του 2024, λόγω της αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης, εν μέσω αυξήσεων του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος και της αναμενόμενης ανάκαμψης της εμπιστοσύνης. Η κρατική κατανάλωση αναμένεται επίσης να αυξηθεί κατά τη διάρκεια του 2024, αντανακλώντας εν μέρει την καθυστερημένη αντιστάθμιση του πληθωρισμού στους μισθούς του δημόσιου τομέα, ενώ η οι εξαγωγές θα πρέπει να καλύψουν περαιτέρω τη διαφορά με την εξωτερική ζήτηση» αναφέρει το κείμενο των «σοφών» της ΕΚΤ που δημοσιεύθηκε χθες. Υπενθυμίζεται ότι η ΕΚΤ πρωταγωνίστησε στην απαίτηση για άρση όλων των μέτρων στήριξης στα νοικοκυριά, την ώρα που φρόντιζε για την περαιτέρω συρρίκνωση των διαθέσιμων εισοδημάτων με την εκτόξευση του κόστους χρήματος.
Ο Προϋπολογισμός
Οι προβληματισμοί για το ΑΕΠ συμπαρασύρουν και τους δημοσιονομικούς στόχους, που είναι ακόμα πιο φιλόδοξοι. Πρωτογενές πλεόνασμα 2,1% «σημαδεύει» ο φετινός Προϋπολογισμός, στόχος που χαρακτηρίζεται αδιαπραγμάτευτος από αρμόδιες πηγές και θα επιδιωχθεί πάση θυσία.
Τα στοιχεία ως τώρα δείχνουν ότι ο Προϋπολογισμός κινείται εντός ορίων, παρά το extra «πακέτο» των 212 εκ ευρώ σε αγρότες, γιατρούς κλπ. Από την άλλη, από το ΥΠΕΘΟ σε κάθε ευκαιρία τονίζουν ότι οι υπερεισπράξεις (369 εκ. ευρώ), που αποτυπώνονται στο πρώτο δίμηνο, δημοσιονομικά αφορούν στο 2023, άρα είναι λάθος να μιλάει κανείς για υπερπλεόνασμα το 2024, πόσο μάλλον για «μαξιλάρια» και έκτακτα επιδόματα. Τουλάχιστον όχι αυτήν τη στιγμή.
Είναι ενδεικτικό ότι ακόμα και το θετικό μαντάτο της «προσγείωσης» του φυσικού αερίου και του ρεύματος, καταλήγει να είναι δημοσιονομικά ουδέτερο. Η νέα αναθεώρηση από την ΕΚΤ στα 30 ευρώ, αντί 47 ευρώ πρόβλεψης του περασμένου Δεκεμβρίου, υπό άλλες συνθήκες θα έδινε μια «ανάσα» 400- 500 εκ. Ευρώ. Όπως επισημαίνει, όμως, αρμόδια πηγή, αυτή η «βουτιά» στην ενέργεια, δημιουργεί μια ανάλογη «τρύπα» στα έσοδα των ΥΚΩ και του ΕΛΑΠΕ, φέρνοντας έτσι τον λογαριασμό σε ισορροπία.
Το «καμπανάκι» του ΔΝΤ
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, το ΔΝΤ δεν φαίνεται να συμμερίζεται τις εκτιμήσεις της ΕΚΤ, ότι η κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα έχει και θα έχει μικρές επιπτώσεις, ακόμα κι αν παραταθεί, πόσο μάλλον όταν υπάρχουν σοβαρά προβλήματα στις διελεύσεις εμπορικών πλοίων και από τη Διώρυγα του Παναμά.
«Τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 2024, υπήρξε μείωση κατά 6,7% σε ετήσια βάση στις λιμενικές επισκέψεις στα 70 λιμάνια που παρακολουθούμε στην υποσαχάρια Αφρική. Οι αντίστοιχες μειώσεις για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Μέση Ανατολή και την Κεντρική Ασία ήταν 5,3%. Αυτές οι μειώσεις αντανακλούν πιθανώς τις μεταβατικές επιπτώσεις των μεγαλύτερων χρόνων ναυσιπλοΐας. Εάν συνεχιστούν, οι αλυσιδωτές επιπτώσεις αυτών των διαταραχών θα μπορούσαν να παρεμποδίσουν προσωρινά ορισμένες αλυσίδες εφοδιασμού στις πληγείσες χώρες και να προκαλέσουν ανοδικές πιέσεις στον πληθωρισμό, εν μέρει λόγω του υψηλότερου κόστους ναυτιλίας», σημειώνει σε ειδική ανάλυση του το Ταμείο, κρούοντας καμπανάκι κινδύνου…