Τα μυστικά για την επιδότηση ενοικίου και ο άλυτος γρίφος

Με την κατάθεση για δημόσια διαβούλευση του νομοσχεδίου, που συμπεριλαμβάνει την τελευταία δέσμη εισοδηματικών ενισχύσεων, αποκαλύφθηκαν όλες οι λεπτομέρειες για τη μόνιμη επιδότηση/επιστροφή ενοικίου, αρχής γενομένης από τον Νοέμβριο.    

Κι αν για τους όρους, τα κριτήρια και τις αυτοματοποιημένες διαδικασίες πίστωσης αυτής της επιδότησης, δεν φαίνεται να υπάρχουν ασάφειες, παραμένει αναπάντητο το ερώτημα για το πώς θα πειστεί ο «κακός» ιδιοκτήτης να μην απαιτεί από τον ενοικιαστή του, να δηλώνει χαμηλότερο μίσθωμα και η διαφορά να καταβάλλεται με μετρητό, χέρι με χέρι και φυσικά «μαύρη».

Δυστυχώς, από τη διατύπωση της διάταξης, το βάρος πέφτει αποκλειστικά και μόνο στην πλάτη των μισθωτών, που προφανώς είναι και το πιο αδύναμο μέρος της σύμβασης.    

Η ενίσχυση

Από το 2025 και εφεξής παρέχεται, λοιπόν, σε μισθωτές κύριας και φοιτητικής κατοικίας, ετήσια οικονομική ενίσχυση, η οποία αντιστοιχεί στο ποσό του ενός δωδέκατου του ετήσιου μισθώματος του προηγούμενου έτους για την κύρια κατοικία και για κάθε κατοικία φοιτητή. Σε περίπτωση περισσότερων της μίας διαδοχικών μισθώσεων, κύριας ή φοιτητικής κατοικίας, εντός του έτους, το ετήσιο μίσθωμα εξευρίσκεται από το άθροισμα των μισθωμάτων που καταβλήθηκαν εντός του έτους.   

Για την κύρια κατοικία η ενίσχυση ανέρχεται έως τα 800 ευρώ ετησίως, προσαυξανόμενη κατά 50 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο του υπόχρεου και της συζύγου. Σε περίπτωση διακοπής της έγγαμης συμβίωσης, η προσαύξηση εφαρμόζεται για κάθε έναν από τους γονείς. Για τη φοιτητική κατοικία η ενίσχυση ανέρχεται έως τα 800 ευρώ ετησίως για κάθε φοιτητή.    Καινοτομία πρώτη: Η ενίσχυση καταβάλλεται εφάπαξ έως το τέλος Νοεμβρίου κάθε έτους στον τραπεζικό λογαριασμό του δικαιούχου που έχει γνωστοποιηθεί στην ΑΑΔΕ. Κοινώς δεν χρειάζεται υποβολή αίτησης, καθώς θα αντλούνται όλα τα δεδομένα από το Taxis, δηλαδή από τη φορολογική δήλωση για το προηγούμενο έτος. Έτσι, οι φετινές ενισχύσεις θα δοθούν με βάση τις φορολογικές δηλώσεις που θα έχουν υποβληθεί ως το τέλος Σεπτεμβρίου.    

Οι δικαιούχοι    

Δικαιούχοι της ενίσχυσης που χορηγείται για μίσθωση κύριας κατοικίας είναι όσοι σωρευτικά έχουν: 

• ετήσιο συνολικό οικογενειακό εισόδημα υπόχρεου, συζύγου ή μέρους συμφώνου συμβίωσης και εξαρτώμενων τέκνων, ανεξαρτήτως της πηγής προέλευσης, φορολογούμενο και απαλλασσόμενο, πραγματικό και τεκμαρτό, το οποίο ανέρχεται έως τις 20.000 ευρώ για τον άγαμο, έως τις 28.000 ευρώ για τον έγγαμο ή μέρος συμφώνου συμβίωσης, προσαυξανόμενο κατά 4.000 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο και έως τις 31.000 ευρώ για τις μονογονεϊκές οικογένειες με εξαρτώμενα τέκνα, προσαυξανόμενο κατά 5.000 ευρώ για κάθε επιπλέον εξαρτώμενο τέκνο, πέραν του πρώτου και
• συνολική αξία ακίνητης περιουσίας υπόχρεου, συζύγου ή μέρους συμφώνου συμβίωσης και εξαρτώμενων τέκνων που δεν υπερβαίνει, με βάση την πράξη διοικητικού προσδιορισμού Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων του έτους καταβολής της ενίσχυσης, τις 120.000 ευρώ για τον άγαμο, προσαυξημένη κατά 20.000 ευρώ για τον ή την σύζυγο ή μέρος συμφώνου συμβίωσης και κάθε επιπλέον εξαρτώμενο τέκνο. 

  ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Προϋπόθεση για τη χορήγηση της ενίσχυσης είναι: 

• να έχει υποβληθεί στην Α.Α.Δ.Ε., εμπρόθεσμα ή εκπρόθεσμα, έως τη 15η ημέρα του Ιουλίου του έτους καταβολής της ενίσχυσης η οικεία δήλωση πληροφοριακών στοιχείων μίσθωσης ακίνητης περιουσίας (ηλεκτρονικό μισθωτήριο) και
• να έχει δηλωθεί ο αριθμός της παραπάνω δήλωσης, στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του προηγουμένου έτους του μισθωτή (άρα στα Ε1 θα μπει νέος κωδικός) 

Ειδικά για φέτος, τα ηλεκτρονικά μισθωτήρια του 2024, εφόσον δεν έχουν υποβληθεί κατά την έναρξη ισχύος του νόμου, θα πρέπει να υποβληθούν, χωρίς κυρώσεις, έως τις 15 Ιουλίου.      

Το «βάρος»

Από την πρώτη στιγμή, που παρουσιάστηκε η νέα επιδότηση/επιστροφή ενοικίου, το ΥΠΕΘΟ είχε καταστήσει σαφές ότι το θεωρεί και ως ένα ακόμα «εργαλείο» για να αποκαλυφθεί η φοροδιαφυγή, που κρύβεται στα μισθωτήρια. Το γεγονός, άλλωστε, ότι το μέσο δηλωθέν ενοίκιο διαμορφώνεται στα 255 ευρώ, είναι πρόκληση.    

Από την πρώτη στιγμή, είχε τεθεί, όμως και το ερώτημα πώς θα αντιμετωπιστεί η γνωστή πρακτική “μέρος του ενοικίου στο ηλεκτρονικό μισθωτήριο και τα υπόλοιπα τους μετρητοίς και “μαύρα”. Κοινώς θα πειστούν οι ενοικιαστές να δηλώνουν το πραγματικό μίσθωμα και οι ιδιοκτήτες να το εμφανίζουν στις δικές τους δηλώσεις. Η απάντηση ήταν ότι η νέα επιδότηση θα δώσει κίνητρο στους ενοικιαστές, ενώ με τους ελέγχους νέου τύπου θα «στριμωχτούν» οι κακοί ιδιοκτήτες.    

Δυστυχώς, σε επίπεδο κυρώσεων, η επίμαχη διάταξη του νομοσχεδίου, βάζει στο κάδρο μόνο τους ενοικιαστές και μόνο στην περίπτωση που έχουν δηλωθεί υψηλότερες δαπάνες για μισθώματα: «Εάν διαπιστωθεί ότι τα στοιχεία της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του μισθωτή, με τα οποία υπολογίστηκε το ποσό της ενίσχυσης είναι ανακριβή, με αποτέλεσμα αχρεώστητη καταβολή, εν όλω ή εν μέρει, ποσών ενίσχυσης, πέραν των λοιπών κυρώσεων που προβλέπονται, τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά καταλογίζονται εντόκως και επιπλέον ο δικαιούχος αποκλείεται από κάθε χορήγηση της ενίσχυσης του παρόντος για τα επόμενα τρία έτη».    

Τι καλύπτει η παραπάνω πρόβλεψη; Περιπτώσεις που ενοικιαστές έχουν «φεσώσει» τους ιδιοκτήτες, αλλά θα δηλώσουν το σύνολο των μισθωμάτων, ακόμα κι αυτών που δεν έχουν καταβάλει στους ιδιοκτήτες.