Πώς χάθηκαν 73,5 δισ ευρώ μέσα σε 15 χρόνια στην τρύπα της φοροδιαφυγής
Όπως πάντα, μια Έκθεση ειδικά για θέματα φοροδιαφυγής, μπορεί να αντιμετωπιστεί είτε ως μισογεμάτο είτε ως μισοάδειο ποτήρι. Αυτό ακριβώς συμβαίνει με την ετήσια Έκθεση της Κομισιόν που μετρά το «κενό» ΦΠΑ, δηλαδή πόσα έσοδα χάνει κάθε ο Προϋπολογισμός σε σχέση με αυτά που θα μπορούσε να εισπράξει.
Αν δει κανείς τα στοιχεία με θετική ματιά, δεν μπορεί παρά να χαρακτηρίσει εντυπωσιακό το γεγονός ότι ενώ η Ελλάδα κλείνει κάθε χρόνο αυτήν την «τρύπα», ο μέσος όρος της Ευρωζώνης ανέβηκε και μάλιστα κατά 2 ολόκληρες ποσοστιαίες μονάδες!
Έτσι, ενώ για την Ελλάδα εκτιμάται ότι το «κενό» ΦΠΑ το 2024 περιορίστηκε στο 9% από 11,4% το 2023, στην Ευρωζώνη η «τρύπα» άνοιξε το 2023 στο 9,5% από 7,9%! Ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι ότι στις χώρες που καταγράφηκε αύξηση των απωλειών ΦΠΑ, κυρίως λόγω φοροδιαφυγής, συμπεριλαμβάνονται το Βέλγιο, η Δανία, η Ιρλανδία, η Ισπανία, ακόμα και η Γερμανία που μας κουνούσε το δάκτυλο για τον αδύναμο φοροελεγκτικό μας μηχανισμό, ενώ και η Εσθονία με την πλήρως ψηφιοποιημένη δημόσια διοίκηση είδε τις απώλειες ΦΠΑ να εκτοξεύονται από το 5,2% στο 10,3%!
Το σοκ των απωλειών
Η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος για την Ελλάδα, δεν είναι τόσο λαμπερή. Τουναντίον. Το 2023 υπολογίζεται ότι μόνο από ΦΠΑ «χάθηκαν» 2,532 δισ ευρώ, ενώ για το 2024 εκτιμάται ότι οι απώλειες περιορίστηκαν στα 2,116 δισ ευρώ. Ακόμα κι έτσι, με αυτά τα δεδομένα, οι απώλειες ΦΠΑ αντιστοιχούν στα έσοδα του ΕΝΦΙΑ ενός έτους ή για αντιστρέψουμε τον συλλογισμό, αν εισπράττονταν κανονικά αυτά τα 2,1 δισ ευρώ θα μπορούσε να καταργηθεί ο ΕΝΦΙΑ χωρίς να ανοίξει ρουθούνι!
Το σοκ είναι μεγαλύτερο για όποιον ανατρέξει στα προηγούμενα χρόνια, ειδικά τα μνημονιακά, όπου ενώ κανονικά οι φοροελεγκτικές υπηρεσίες θα έπρεπε να βγάζουν «φωτιές» για να κλείνουν τις «τρύπες» του Προϋπολογισμού, απαιτήθηκαν κι επιβλήθηκαν αιματηρές αυξήσεις άμεσων κι έμμεσων φόρων, που τελικά ανατροφοδοτούσαν τον φαύλο κύκλο της ύφεσης. Σύμφωνα, λοιπόν, με την τελευταία Έκθεση της Κομισιόν, από το 2010 ως και το 2024 «χάθηκαν» συνολικά 73,519 δισ ευρώ, ενώ αν προσθέσει κανείς στον λογαριασμό τα… προεόρτια της κρίσης, δηλαδή το 2009, οι απώλειες ξεπερνούν τα 81 δισ ευρώ!!!
Ειδικότερα:
- 2009: 7,577 δισ ευρώ
- 2010: 6,927 δισ ευρώ
- 2011: 9,160 δισ ευρώ (χρονιά ρεκόρ)
- 2012: 6,883 δισ ευρώ
- 2013: 6,214 δισ ευρώ
- 2014: 4,611 δισ ευρώ
- 2015: 5,080 δισ ευρώ
- 2016: 4,742 δισ ευρώ
- 2017: 6,021 δισ ευρώ
- 2018: 5,215 δισ ευρώ
- 2019: 4,872 δισ ευρώ
- 2020: 3,533 δισ ευρώ
- 2021: 2,969 δισ ευρώ
- 2022: 2,644 δισ ευρώ
- 2023: 2,532 δισ ευρώ
- 2024: 2,116 δισ ευρώ
Επιστρέφοντας στα θετικά της Έκθεσης, το ότι η Ελλάδα καταφέρνει να περιορίσει τις απώλειες ΦΠΑ χρόνο με τον χρόνο, με μέτρα που χαρακτηρίζονται, εκ του αποτελέσματος, ως μόνιμου χαρακτήρα, ενισχύει τη διαπραγματευτική θέση του οικονομικού επιτελείου στα παζάρια που είναι μπροστά μας, για τον δημοσιονομικό χώρο του 2026 και των επόμενων ετών. Ακόμα κι αν μοιάζουν σταγόνα στον ωκεανό των δισεκατομμυρίων που χάθηκαν στην τρύπα της φοροδιαφυγής, έσοδα 100 ή 200 ή 300 εκ ευρώ από τα νέα “εργαλεία” ψηφιακών ελέγχων (π.χ. το ψηφιακό δελτίο αποστολής που ενεργοποιείται πλήρως μέσα στην επόμενη χρονιά), επιτρέπουν νέες, μόνιμες μειώσεις φορολογικών συντελεστών για φυσικά και νομικά πρόσωπα, μεγαλύτερη ελάφρυνση στο μη μισθολογικό κόστος άρα και αύξηση των “καθαρών” αποδοχών.