Πληθωρισμός «τέρας» και το Μάιο

Όσοι προσδοκούσαν μια αποκλιμάκωση ή έστω σταθεροποίηση του πληθωρισμού το Μάιο, θα απογοητευθούν.

Τα στοιχεία που δημοσιοποιούνται σήμερα από τη Eurostat, επιβεβαιώνουν ότι το “τέρας” του πληθωρισμού θα είναι για πολύ καιρό ανάμεσα μας, χτυπώντας αδιακρίτως σε Βορρά και Νότο. Οι Γερμανοί περίμεναν ότι το Μάιο θα έπαιρναν “ανάσα”, αλλά η πρώτη εκτίμηση είναι ότι ο πληθωρισμός τους το Μάιο “σκαρφάλωσε” στο 7,9% από 7,4% από Απρίλιο. Ανάλογη ψυχρολουσία περίμενε τους Ισπανούς, καθώς το δικό τους “καλάθι” ανατιμήθηκε κατά 8,7% από 8,3% τον Απρίλιο.

Στην Ελλάδα, το οικονομικό επιτελείο είναι προ πολλού προετοιμασμένο για ένα ακόμα “θερμό” δίμηνο. Και δεν είναι μόνο οι ανατιμήσεις που ανατροφοδοτούν τις πληθωριστικές πιέσεις. Η Ελλάδα μπήκε στη δίνη του υψηλού πληθωρισμού με καθυστέρηση κάποιων μηνών σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, άρα η βάση της ετήσιας σύγκρισης δεν βοηθά επί του παρόντος για την έστω λογιστική επιβράδυνση του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή. Ειδικότερα, το Μάιο του 2021 ο πληθωρισμός ήταν οριακά θετικός (0,1%), ενώ και τον Ιούνιο “έτρεχε” με μόλις 1%.

Για έναν ακόμα μήνα, ως βαρόμετρο του πληθωρισμού χαρακτηρίζεται το κόστος της Ενέργειας. Μετά τον εφιάλτη του φυσικού αερίου, που άναψε επί μήνες φωτιές στα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος, Ευρωπαίοι και Έλληνες καταναλωτές βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα ράλι της διεθνούς τιμής του πετρελαίου, που για να βρει κανείς όμοιο του θα πρέπει να γυρίσει καμιά 10αριά χρόνια πίσω.

Η άρση των περιορισμών λόγω Covid στην Κίνα και η προσδοκία αύξησης της ζήτησης, σε αντιδιαστολή με τα ευρωπαϊκά παζάρια για embargo στο ρωσικό πετρέλαιο που θα δημιουργήσει προβλήματα στην παγκόσμια αλυσίδα διακίνησης του μαύρου χρυσού, ήταν αρκετά για να “σπρώξουν” την τιμή του πετρελαίου πάνω από τα 120 δολάρια. Πλέον, οι αναλυτές της Trading Economics “βλέπουν” την τιμή του στα 136- 137 δολάρια σε ορίζοντα 12μήνου. Αν συνυπολογίσει, δε, κανείς την ενίσχυση του δολαρίου έναντι του ευρώ, έχει την πλήρη εικόνα, που δείχνει ότι οι Ευρωπαίοι αγοράζουν σε διπλάσια τιμή από πέρσι το πετρέλαιο τους.

Στα καθ’ ημάς, οι παράγοντες της εγχώριας αγοράς καυσίμων υπολογίζουν ότι μέσα στην εβδομάδα οι τιμές της αμόλυβδης και του πετρελαίου κίνησης θα “τσιμπήσουν” γύρω στα 7-8 λεπτά, με τη μέση τιμή πανελλαδικά να φτάνει στα 2,35 ευρώ ή και παραπάνω. Στα νησιά ούτως ή άλλως η κατάσταση δείχνει εκτός ελέγχου, αφού σε Κυκλάδες και Δωδεκάνησα έχει σπάσει προ πολλού το φράγμα των 2,60 ευρώ το λίτρο.

Πέρα από το κόστος Ενέργειας, τα νοικοκυριά βρίσκονται αντιμέτωπα με πρωτοφανείς αυξήσεις σε βασικά είδη διατροφής. Από τα στοιχεία, που δημοσιοποίησε η ΕΛΣΤΑΤ και έδειξαν αύξηση 7,7% στην “πηγή”, δηλαδή στις τιμές της βιομηχανίας τροφίμων, μπορεί εύκολα να συνάγει κανείς το συμπέρασμα ότι οι ανατιμήσεις στα ράφια δεν έχουν τελειώσει ακόμα.

Αυτοί που βρίσκονται με την πλάτη στον τοίχο είναι κυρίως τα οικονομικά ασθενέστερα νοικοκυριά, τα οποία δαπανούν το μεγαλύτερο μέρος του μηνιαίου εισοδήματος τους για τρόφιμα. Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών, τα φτωχά νοικοκυριά εξαντλούν το 35,9% των μηνιαίων τους δαπανών για είδη διατροφής και μη οινοπνευματώδη ποτά, όταν στα υπόλοιπα νοικοκυριά το ποσοστό περιορίζεται στο 22,2%, ενώ ειδικά για τα υψηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια το ποσοστό είναι μόλις 15,6%.

Αν αναλογιστεί, δε, κανείς ότι τα ευάλωτα νοικοκυριά δίνουν άλλο 22,7% των μηνιαίων δαπανών τους για στέγαση (ενοίκια, λογαριασμοί), είναι προφανές ότι όσο ανεβαίνει το κόστος των τροφίμων, τα ευάλωτα νοικοκυριά θα πρέπει είτε να περιορίσουν ακόμα και τις ανελαστικές δαπάνες διατροφής είτε να μηδενίσουν τις ούτως ή άλλως περιορισμένες δαπάνες για υγεία, μεταφορές, εκπαίδευση και αναψυχή.