Πώς η σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν θα μπορούσε να επηρεάσει τις τιμές της ενέργειας -Φόβοι των αναλυτών για ενεργειακό σοκ
Έντονη ανησυχία έχει προκαλέσει στις διεθνείς αγορές η σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, με τις τιμές του πετρελαίου να εκτινάσσονται και τους αναλυτές να φοβούνται επανάληψη του ενεργειακού σοκ που ακολούθησε την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Συγκεκριμένα, το Brent Crude – το βασικό διεθνές σημείο αναφοράς – σημείωσε άνοδο άνω του 10% μετά τις επιθέσεις, προτού υποχωρήσει στα περίπου 75 δολάρια το βαρέλι. Μέχρι το απόγευμα της Παρασκευής, η αύξηση διαμορφωνόταν στο 7%, επιβεβαιώνοντας τις ανησυχίες για νέα άνοδο στις τιμές ενέργειας.
Επιστροφή στο ενεργειακό άγχος;
Η εικόνα φέρνει μνήμες από το 2022, όταν οι τιμές του πετρελαίου εκτοξεύτηκαν σχεδόν στα 130 δολάρια το βαρέλι εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία. Αν και οι τρέχουσες τιμές παραμένουν χαμηλότερες από τότε, οι αναλυτές, όπως μεταδίδει το BBC, δεν αποκλείουν περαιτέρω αύξηση εάν η ένταση κλιμακωθεί.
«Η κατάσταση είναι πολύ σοβαρή και προκαλεί ανησυχία», δηλώνει ο Richard Bronze, επικεφαλής γεωπολιτικής στην Energy Aspects. Όπως επισημαίνει, το μεγάλο ερώτημα είναι εάν η σύγκρουση επεκταθεί ή διατηρηθεί, καθώς και εάν εμπλακούν άλλα κράτη της περιοχής.
Η μεγάλη ανησυχία επικεντρώνεται στα Στενά του Ορμούζ, από όπου διέρχεται περίπου το 20% της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου. Αν υπάρξει διακοπή της ναυσιπλοΐας σε αυτό το κρίσιμο σημείο, οι επιπτώσεις στις αγορές θα είναι σημαντικές.
Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στις τιμές καταναλωτή;
Η αύξηση στις τιμές του πετρελαίου μετακυλίεται σχεδόν άμεσα στις τιμές των καυσίμων, ενώ επηρεάζει και το κόστος παραγωγής σε αγροτικά προϊόντα και βιομηχανία. Όπως εξηγεί ο οικονομολόγος David Oxley της Capital Economics, «κάθε άνοδος κατά 10 δολάρια στο πετρέλαιο μεταφράζεται σε περίπου 7 πένες (περίπου 8 λεπτά του ευρώ) παραπάνω στην αντλία».
Ωστόσο, ο Oxley τονίζει ότι δεν πρόκειται μόνο για το πετρέλαιο. Η έκρηξη των τιμών του φυσικού αερίου, που προκλήθηκε το 2022, είχε εξίσου σημαντικές επιπτώσεις, ειδικά στις χώρες που εξαρτώνται ενεργειακά από αυτό.
Αν και οι τιμές του αερίου έχουν αρχίσει να ανεβαίνουν ξανά μετά τις τελευταίες εξελίξεις, οι επιπτώσεις στους καταναλωτές ενδέχεται να καθυστερήσουν λόγω της ρυθμιστικής παρέμβασης στις αγορές.
Το παγκόσμιο οικονομικό ρίσκο
Ο Mohammed El-Erian, επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος της Allianz, προειδοποιεί ότι η κλιμάκωση της έντασης μπορεί να αποδειχθεί «ένα κακό σοκ για την παγκόσμια οικονομία σε κακή χρονική στιγμή». Οι κεντρικές τράπεζες, που ήδη δυσκολεύονται να ελέγξουν τον πληθωρισμό, θα βρεθούν αντιμέτωπες με νέες πιέσεις.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Capital Economics, εάν η τιμή του πετρελαίου επανέλθει στα 100 δολάρια, αυτό θα μπορούσε να προσθέσει 1% στον πληθωρισμό των ανεπτυγμένων οικονομιών.
Ωστόσο, αρκετοί αναλυτές διατηρούν επιφυλακτικά αισιόδοξους τόνους. «Η αστάθεια στη Μέση Ανατολή δεν είναι κάτι καινούργιο. Σε μια εβδομάδα, ίσως όλο αυτό έχει ξεχαστεί», σχολιάζει ο Oxley.