Πώς φορολογεί η Ευρώπη τα ακίνητα- Στο ρετιρέ η Ελλάδα
Η φορολογία επί των ακινήτων έχει μακρά ιστορία. Οι πρώτοι φόροι ακίνητης περιουσίας, που εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά κατά τη φεουδαρχική εποχή, επιβάλλονταν κυρίως στη γη και καταβάλλονταν κυρίως από τους αγρότες.
Στη σύγχρονη εποχή, οι φόροι ακίνητης περιουσίας επιβάλλονται επίσης σε περιουσιακά στοιχεία όπως τα ακίνητα και καταβάλλονται σε τακτική βάση από φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Ωστόσο το πώς εφαρμόζεται, πλέον, αυτή η φορολογία στην Ευρώπη λειτουργεί εν πολλοίς και ως κίνητρο ή αντικίνητρο για επενδύσεις.
Σύμφωνα με συγκριτική μελέτη του Tax Foundation, oι υψηλοί φόροι ακίνητης περιουσίας που επιβάλλονται όχι μόνο στη γη αλλά και στα κτίρια και τις κατασκευές μπορούν να αποθαρρύνουν τις επενδύσεις σε υποδομές, για τις οποίες οι επιχειρήσεις θα πρέπει να πληρώσουν επιπλέον φόρο. Για το λόγο αυτό, οι επιχειρήσεις μπορεί να επιλέξουν να εγκατασταθούν μακριά από περιοχές με υψηλούς φόρους ακίνητης περιουσίας. Δυστυχώς, η Ελλάδα βρίσκεται στις πρώτες θέσεις.
Η… δοσολογία των φόρων
Δύο από τις 29 ευρωπαϊκές χώρες που καλύπτει η μελέτη, το Λιχτενστάιν και η Μάλτα, δεν επιβάλλουν καθόλου επαναλαμβανόμενους φόρους επί της περιουσίας. Η Εσθονία είναι η μόνη χώρα που φορολογεί μόνο τη γη, πράγμα που σημαίνει ότι ο φόρος ακίνητης περιουσίας της είναι ο πιο αποτελεσματικός.
Από τις 27 χώρες που επιβάλλουν φόρους ακίνητης περιουσίας, 20 επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να αφαιρούν τους φόρους ακίνητης περιουσίας ή γης από τα εταιρικά έσοδα, γεγονός που μετριάζει τη φορολογική επιβάρυνση και ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις να επενδύσουν.
Η Ουγγαρία έχει τα χαμηλότερα έσοδα από φόρους ακίνητης περιουσίας ως ποσοστό του ιδιωτικού κεφαλαίου της, με 0,008%. Η Τσεχική Δημοκρατία έχει το δεύτερο χαμηλότερο ποσοστό, 0,04%, ακολουθούμενη από την Τουρκία, με 0,01%. Οι υψηλότεροι φόροι ακίνητης περιουσίας ως ποσοστό του ιδιωτικού κεφαλαίου καταγράφονται στο Ηνωμένο Βασίλειο (2,57%), την Ελλάδα (1,16%) και τη Γαλλία (1,13%).
Κατά μέσο όρο, τα έσοδα από τους επαναλαμβανόμενους φόρους ακίνητης περιουσίας στις 27 ευρωπαϊκές χώρες που καλύπτονται και έχουν φόρο ακίνητης περιουσίας ανέρχονται στο 0,41% του ιδιωτικού κεφαλαίου τους. Αντίθετα, οι Ηνωμένες Πολιτείες εισπράττουν έως και 1,81% του ιδιωτικού κεφαλαίου τους σε φόρους ακίνητης περιουσίας.
Οι φόροι στην Ελλάδα
Σύμφωνα με το Προσχέδιο του Προϋπολογισμού, οι τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας, οι οποίοι περιλαμβάνουν κυρίως τον ΕΝΦΙΑ, αναμένεται να διαμορφωθούν στο ύψος των 2,411 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 18 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου του προϋπολογισμού.
Η εν λόγω αύξηση οφείλεται κυρίως στη μικρή αύξηση (κατά 0,3%) στο ποσοστό εισπραξιμότητας του ΕΝΦΙΑ, ο οποίος επιβάλλεται επί φυσικών και νομικών προσώπων. Τα στοιχεία του 2025 έδειξαν ότι επί συνόλου βεβαιωμένου ΕΝΦΙΑ 2,3 δισ ευρώ, τα 1,738 δισ ευρώ αναλογούσαν σε φυσικά πρόσωπα και τα υπόλοιπα 565 εκ ευρώ σε επιχειρήσεις. Άλλα 250 εκ ευρώ προβλέπονται για το 2026 από φόρους και τέλη κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών.